Ζήσης Γουδεσίδης
Επιμέλεια: Κώστας Σαμαρτζίδης
ΜΕΡΟΣ XΙV
Το πρωί της επομένης, η αποστολή του Πανιωνίου, με επικεφαλής το Δήμαρχο, συνοδεία αθλητών και πλήθος κόσμου, μετέβη στο μνημείο των σφαγιασθέντων κατά την κατοχή από τους Βουλγάρους, όπου ο Πρόεδρος Καραμπατής, κατέθεσε στεφάνι.
Τη μέρα εκείνη, απειλητικά σύννεφα κάλυπταν τον ουρανό της Δράμας, κάτι που δε στάθηκε όμως εμπόδιο για τους φίλους της Δόξας, οι οποίοι απτόητοι, ξεκίνησαν από όλα τα σημεία της Βόρειας Ελλάδας, για να βρεθούν στο Εθνικό Στάδιο, να παρακολουθήσουν μια ακόμη τιτανομαχία, αυτή τη φορά μεταξύ Βορά και Νότου και να εμψυχώσουν τους Μαυραετούς που είχαν καταστεί ινδάλματα για όλους τους Έλληνες. Κανείς δεν ήθελε να απουσιάζει από ένα σπουδαίο και αναμενόμενο συγκλονιστικό αγώνα.
Μέχρι το μεσημέρι, το στάδιο είχε γεμίσει ασφυκτικά από 10.000 όπως υπολογίσθηκε κόσμο.
Μεταξύ αυτών ήταν και ο Γενικός Διοικητής Θράκης Ταλιαδούρος και ο Υφυπουργός Βορείου Ελλάδας Δαδούκας.
Μέχρι να αρχίσει ο αγώνας, η ανθρωποθάλασσα αυτή, γεμάτη ενθουσιασμό, βροντοφωνούσε συνθήματα υπέρ της Δόξας, τα οποία διαδέχονταν τραγούδια, περιμένοντας ανυπόμονη την έναρξη της μάχης. Μέσα στο πανδαιμόνια, την τιμητική, είχαν οι ροκάνες, τα κουδούνια και άλλα θορυβώδη αντικείμενα.
Το πλήθος είχε υψώσει πλακάτ και πανό που τα είχαν ετοιμάσει από τις παραμονές του αγώνα. Διάβαζε κανείς σε αυτά: «ΖΗΤΩ Η ΔΟΞΑ» και «ΖΗΤΩ ΟΙ ΣΤΑΥΡΑΕΤΟΙ», κά.
Κάποια στιγμή άρχισαν να πέφτουν οι πρώτες σταγόνες της βροχής, ενώ τις αστραπές έσχιζαν τον ουρανό τις ακολουθούσαν οι βροντές, στήνοντας ένα σκηνικό δέους. Ο Θεός πολύ πετυχημένα έστησε αυτό το σκηνικό κάτι που ταίριαζε σε μια μάχη γιγάντων όπως αυτή που θα ακολουθούσε. Ο κόσμος προσπαθούσε να φυλαχθεί από τη βροχή με ότι πρόχειρο μέσο διέθετε, κανείς τους όμως δεν έφευγε από τη θέση του.
Ακριβώς εκείνη την ώρα και ο διαιτητής Ζαπάρδας, σφύριξε την έναρξη του αγώνα. Η είσοδος των ομάδων στον αγωνιστικό χώρο, έγινε μέσα σε πανδαιμόνιο από χειροκροτήματα και ζωηρές επευφημίες. Κατά την είσοδο όμως της Δόξας, γίνεται πανζουρλισμός, όρθιοι όλοι οι Βορειοελλαδίτες ζητωκραυγάζουν, πετούν ότι βρίσκεται στα χέρια τους, φωνάζουν ρυθμικά «Δόξα…, Δόξα…», ενώ οι ροκάνες και τα άλλα θορυβώδη όργανα δονούν την ατμόσφαιρα του σταδίου. Σωστό πανδαιμόνιο.
Μετά την ανταλλαγή των αναμνηστικών λαβάρων, η Δόξα έχει το εναρκτήριο λάκτισμα και η επιθετική της πεντάδα εγκαθίσταται από τα πρώτα λεπτά στην περιοχή του Πανιωνίου σφυροκοπώντας την εστία του. Στο 3ο κιόλας λεπτό ο Κουϊρουκίδης χάνει σίγουρο τέρμα. Ο Πανιώνιος αντιδρά και κάνει επικίνδυνες επιθέσεις, οι οποίες ανακόπτονται. Η Δόξα και πάλι πολιορκεί την Αθηναϊκή εστία, εξαναγκάζοντας τον Πεντζαρόπουλο[26] να σώζει με τις επεμβάσεις του την εστία του και να την διατηρεί μέχρι στιγμής απόρθητη. Στο 12ο όμως λεπτό ο Καραλάζος, από μεταβίβαση του Παναγιωτίδη, παίρνει τη μπάλα και ακάθεκτος ορμά προς την εστία του Πανιωνίου. Κανείς αμυντικός δε μπορεί να τον ανακόψει και όταν φθάνει σε κοντινή απόσταση, το σουτ που εξαπολύει, παρά την απέλπιδα προσπάθεια του Πεντζαρόπουλου, καταλήγει στα δίχτυα. Δόξα-Πανιώνιος: 1-0. Το τι γίνεται στην κερκίδα δεν μπορώ να το περιγράψω. Ο κόσμος έξαλλος, χειροκροτεί, ζητωκραυγάζει, οι ροκάνες έχουν δαιμονισθεί. Η δόνηση που προκαλούν στο αέρα, μπορεί να ακούσθηκε μέχρι την Αθήνα, γιατί έβγαιναν από τα βάθη της καρδιάς των φιλάθλων.
Η βροχή όμως συνεχίζει απτόητη, το γήπεδο πάλι έχει μετατραπεί σε βούρκο με τη Δόξα συνεχώς να υπερέχει και να βομβαρδίζει συχνά την εστία του Πεντζαρόπουλου που αναδεικνύεται σε ήρωα.
Στο 26ο λεπτό, ο Κουϊρουκίδης, αφού τριπλάρει τους αμυντικούς του Πανιωνίου και αυτόν τελευταίο τον Πεντζαρόπουλο (περνώντας τη μπάλα επάνω από το κεφάλι του) και ενώ βρίσκεται μόνος του προ κενής εστίας καταχειροκροτούμενος, έτοιμος να σημειώσει το δεύτερο γκολ της Δόξας, γλιστρά στη λάσπη, πέφτει και η μπάλα σαδιστικά αργά κυλά ακολουθούμενη από ένα παρατεταμένο Άααχχχ… που βγαίνει από τα στήθη των Δοξαίων φιλάθλων.
Στη συνέχεια, ακολουθούν εναλλασσόμενες φάσεις μπροστά στις δύο αντίπαλες εστίες, προσπάθειες όμως που δεν αποφέρουν αποτέλεσμα. Η λάσπη του γηπέδου, ταλαιπωρεί τους παίκτες και τους εμποδίζει να αναπτύξουν ένα τεχνικό παιχνίδι.
Έτσι λήγει το Α’ ημίχρονο με αποτέλεσμα 1-0, υπέρ της Δόξας.
Στο Β’ ημίχρονο, σταμάτησε η βροχή, δεν σταμάτησε όμως και η Δόξα, που πολιορκεί συνεχώς την εστία του Πανιωνίου και στο 2ο κιόλας λεπτό, σε μία θυελλώδη επέλαση των κυνηγών της, ο Κουϊρουκίδης σημειώνει το δεύτερο τέρμα: Δόξα-Πανιώνιος: 2-0.
Μετά την επιτυχία αυτή της Δόξας, ο Πανιώνιος ανακτά την πρωτοβουλία για 15 λεπτά. Ένα κόρνερ που κερδίζει αποκρούεται από την άμυνα της Δόξας. Μετά από αυτό σύσσωμη η Δόξα, αμυντικοί και επιθετικοί παίκτες εγκαθίστανται στα καρέ του Πανιωνίου. Οι φίλαθλοι τους παροτρύνουν: «Θέλουμε κι’ άλλα, θέλουμε κι’ άλλα».
Η προώθηση όμως αυτή στοίχισε στη Δόξα, ένα σε βάρος της τέρμα στο 20ο λεπτό από τον Φώτη Τσολιά[27], που το πέτυχε από κοντινή απόσταση. Στην κερκίδα, βουβαμάρα και κατήφεια.
Μετά την επιτυχία τους αυτή οι Αθηναίοι, αναθάρρησαν, ανέκτησαν την πρωτοβουλία και στο 32ο λεπτό, από ένα λάθος της άμυνας της Δόξας, ο Σκορδίλης[28] σημειώνει το δεύτερο τέρμα του Πανιωνίου, ισοφαρίζοντας τον αγώνα. Δόξα-Πανιώνιος: 2-2.
Πέφτει βουβό κλάμα στις κερκίδες. Ο αγώνας μετά την ισοφάριση, παίρνει δραματική εξέλιξη. Οι παίκτες καταβάλουν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να πετύχουν το γκολ της νίκης. Στα τελευταία λεπτά, οι κυνηγοί της Δόξας βομβαρδίζουν την αντίπαλη εστία με τρία πετυχημένα σουτ, τα οποία όμως αποκρούονται. Έτσι, το κανονικό παιχνίδι λήγει ισόπαλο 2-2 για να ακολουθήσει η ημίωρη παράταση. Όλοι οι παίκτες είναι εξουθενωμένοι από τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που κατέβαλαν στη διάρκεια του κανονικού αγώνα. Πρέπει όμως να συνεχίσουν, γιατί την εποχή εκείνη απαγορεύονταν οι αλλαγές με αναπληρωματικούς.
Οι παίκτες του Πανιωνίου στην προσπάθειά τους να νικήσουν παίζουν σκληρά και κάνουν πολλά φάουλ, το οποία όμως οι παίκτες της Δόξας δεν μετατρέπουν σε γκολ. Το ημίωρο λήγει άκαρπο και η γιγαντομαχία επίσης με το ισόπαλο αποτέλεσμα: Δόξα-Πανιώνιος: 2-2.
Οι φίλαθλοι εγκαταλείπουν το στάδιο, απογοητευμένοι, βυθισμένοι στη λύπη και βουβοί, γιατί ενώ η ομάδα τους υπερείχε στο μεγαλύτερο διάστημα του αγώνα και έπρεπε να νικήσει, έχασε τη νίκη από ατυχίες και μόνο. Οι φίλαθλοι όμως της Δόξας πρέπει να είναι υπερήφανοι για την ομάδα τους, έστω και αν υπήρξε άτυχη, γιατί πάλεψε με την πρωταθλήτρια Αθηνών που διέθετε στη σύνθεσή της πολλούς διεθνείς παίκτες. Κατά τη γνώμη μου, ο ενθουσιασμός των παικτών μας από την επιτυχία του δεύτερου τέρματος, αμέσως μετά την έναρξη του Β’ ημιχρόνου, παρασυρμένοι ίσως και από τις θριαμβευτικές ιαχές των φιλάθλων και το παραλήρημα χαράς που αυτό τους γέμισε, τους έκανε να χαλαρώσουν μέσα στο γήπεδο υποτιμώντας τον αντίπαλο. Μία σωστή ίσως άμυνα μπορεί να μας έδινε τη νίκη. Φαίνετε όμως ότι και εκείνη τη χρονιά η 21η Απριλίου ήταν μια γρουσούζικη μέρα. Αυτή τη φορά, μόνο για τους Δοξαίους.
Ο ίδιος ο πρόεδρος του Πανιωνίου Δ. Καραμπατής, ομολόγησε στους δημοσιογράφους, ότι η Δόξα έπρεπε να είναι η νικήτρια του αγώνα, διότι ήταν η καλλίτερη…
Οι εφημερίδες την επομένη του αγώνα, έγραψαν επαινετικά σχόλια για την ομάδα μας: «επέδειξε για μια ακόμη φορά ότι είναι χωρίς αμφιβολία το αρτιότερων και δυναμικότερον συγκρότημα της Βορείου Ελλάδος…».
● Η «ΠΡΩΙΝΗ ΩΡΑ-ΔΕΥΤΕΡΑ», εφημερίδα της Θεσσαλονίκης, στις 21/4/1952, επάνω από τη φωτογραφία της Δόξας, γράφει: Εις την Δράμαν σήμερον η τιτανομαχία ΔΟΞΗΣ-ΠΑΝΙΩΝΙΟΥ».
● Το «ΦΩΣ» της Θεσσαλονίκης, στις 22/4/1952, στην πρώτη σελίδα, κάτω από τον τίτλο της, έγραφε με κόκκινα γράμματα: «Δόξα Δράμας-Πανιώνιος Αθηνών: 2-2 (1-0)» και κάτω από τα γράμματα τρεις φωτογραφίες από τον αγώνα και άλλες δυο πιο κάτω. Έκανε επίσης περιγραφή του αγώνα σε τετράστηλο κείμενο, αυτό στην πρώτη σελίδα της, με επικεφαλίδα: «Η ΑΤΥΧΙΑ ΚΑΙ Η ΣΥΓΚΙΝΗΣΙΣ ΤΩΝ ΔΡΑΜΙΝΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΩΝ» και συνεχίζει την περιγραφή στην 3η σελίδα με επικεφαλίδα: «Ο ΧΘΕΣΙΝΟΣ ΕΠΙΚΟΣ ΑΓΩΝ ΔΟΞΗΣ ΚΑΙ ΠΑΝΙΩΝΙΟΥ», δημοσιεύοντας και τη φωτογραφία της Δόξας. Στην δε κριτική της γράφει: «Συντελεσται της αποτυχίας αυτής της Δόξης… υπήρξαν, αφ’ ενός ο κατατρεγμός της τύχης και αφ’ ετέρου η συγκίνησις από την οποίαν κατήχοντο ορισμένοι κυνηγοί της…».
«Διαβολικαί συμπτώσεις εμεσολάβουν όμως και τα τέρματα απεσοβούντο ωσάν να επενέβαινον αόρατοι δυνάμεις μεταβάλλουσαι την πορείαν της σφαίρας….» και παρακάτω: «Η Δόξα απώλεσεν σήμερον μίαν υπερβεβαίαν νίκην…η Δόξα διετήρησεν κατά μέγα μέρος την εδαφικήν υπεροχήν…».
● Η «ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ», των Αθηνών, στις 22/4/1952, γράφει επάνω από τον τίτλο της με κεφαλαία κόκκινα γράμματα, σε όλο το πλάτος της πρώτης σελίδας: «ΟΙ ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ-ΔΟΞΑ, ΥΠΟ ΚΑΤΑΡΑΚΤΩΔΗ ΒΡΟΧΗΝ ΑΝΕΔΕΙΧΘΗΣΑΝ ΙΣΟΠΑΛΟΙ 2-2» και συνεχίζει στην 4η σελίδα: «Ο ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ ΚΑΙ Η ΔΟΞΑ ΔΡΑΜΑΣ ΑΓΩΝΙΣΘΕΝΤΕΣ ΜΕ ΠΕΙΣΜΑ ΚΑΙ ΗΡΩΙΣΜΟ ΥΠΟ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΩΔΗ ΒΡΟΧΗ ΑΝΕΔΕΙΧΘΗΣΑΝ ΧΘΕΣ ΙΣΟΠΑΛΟΙ ΔΙΑ ΤΟ ΚΥΠΕΛΛΟΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΕ 2-2.»
Μετά την ισοπαλία αυτή η πρόκριση για τον τελικό θα κριθεί στην Αθήνα. Οι ευχές όλων θα είναι μαζί μας.
Η Δόξα αγωνίσθηκε με τους: Ζ. Γουδεσίδης, Π. Γρηγοριάδης, Μ. Τόλιος, Ν. Νικολαΐδης, Θ. Ιγνατίου, Δ. Παναγιωτίδης, Δ. Καλαϊτζής, Β. Καραλάζος, Χ. Κουϊρουκίδης, Β. Καλαϊτζίδης, και Δ. Λαζαρίδης.
► 30η Απριλίου 1952:
ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ-ΔΟΞΑ: 2-1.
Είναι ημέρα Δευτέρα, 25η Απριλίου και 200 και πλέον φίλαθλοι συγκεντρώθηκαν στα γραφεία της Τ.Α.Ε. (μετέπειτα Ολυμπιακή), αγκαλιά με τους Μαυραετούς, πριν αυτοί αναχωρήσουν για το αεροδρόμιο και τους εύχονται καλό ταξίδι και με τη νίκη.
Απόγευμα παραμονής Πρωτομαγιάς και η Δόξα εισέρχεται θριαμβευτικά στον αγωνιστικό χώρο του γηπέδου του Πανιωνίου στη Νέα Σμύρνη, με την ίδια σύνθεση που αγωνίσθηκε και στη Δράμα, αποφασισμένη να πετύχει εδώ αυτό που δεν πέτυχε στη Δράμα. Μπράβο στους Αθηναίους που μαζί με τους Μακεδόνες στρατιώτες ως επί το πλείστον τους υποδέχονται με παρατεταμένες και ουρονομήκεις ζητωκραυγές, αναπληρώνοντας κάπως την απουσία των οπαδών μας που δε μπόρεσαν να μας ακολουθήσουν. Μία τόσο μακρινή μετακίνηση σε εκείνα τα χρόνια δεν ήταν μόνο δύσκολη, λόγω της μεγάλης απόστασης, ήταν απαγορευτική για τους Δραμινούς, λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης που επικρατούσε. Η φτώχια των Δραμινών ήταν αποτέλεσμα των δεινών που προκλήθηκαν αρχικά από τον πόλεμο και την εν συνεχεία Βουλγαρική κατοχή που τις επιδείνωσε στη συνέχεια η εμφύλια αιμορραγία. Οι ευχές όλων των Βορειοελλαδιτών μας συνοδεύουν και μας δίνουν δύναμη και κουράγιο.
Παραπομπές
[26]. Ο ΝΙΚΟΣ ΠΕΝΤΖΑΡΟΠΟΥΛΟΣ (1927-1979) υπήρξε κορυφαίος Έλληνας διεθνής τερματοφύλακας και προπονητής τερματοφυλάκων. Αγωνίστηκε κυρίως στον Πανιώνιο.
Έμεινε στην ποδοσφαιρική ιστορία με το προσωνύμιο «ήρωας του Τάμπερε», έπειτα από την θρυλική του απόδοση σε αγώνα της εθνικής ολυμπιακής ομάδας που διεξήχθη στην πόλη Τάμπερε της Φινλανδίας κατά τη διάρκεια της Ολυμπιάδας του 1952. Ήταν 11 φορές διεθνής.
[27]. Ο ΦΩΤΗΣ ΤΣΟΛΙΑΣ γεννήθηκε το 1925 στην Πάτρα. Ως ποδοσφαιριστής αγωνιζόταν στην επίθεση. Ξεκίνησε στην Πράσινη Θύελλα Κουκακίου αλλά έφηβος ακόμα εικονίζεται στη φωτογραφία της πρώτης ομάδας που δημιούργησε ο Πανιώνιος το 1940, όταν εγκαταστάθηκε στη Νέα Σμύρνη. Μετείχε, επίσης, σε όλες τις κατοχικές ομάδες του συλλόγου που έδωσαν διάφορα φιλικά παιχνίδια. Έπαιξε στην πρώτη μεταπολεμική ομάδα του Πανιώνιου μέχρι τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του ‘50. Διακρινόταν για την ταχύτητά του και το δυνατό σουτ και ήταν ο βασικός σκόρερ της ομάδας. Ήταν ψηλός και ασχολιόταν, επίσης με επιτυχία, με το μπάσκετ, το βόλεϊ και το στίβο. Ήταν μέλος της ομάδας του Πανιωνίου, η οποία το 1950-51 πήρε το πρωτάθλημα της Ε.Π.Σ. Αθηνών και αναδείχθηκε δευτεραθλήτρια Ελλάδος, πίσω από τον Ολυμπιακό.
Επίσης, αγωνίστηκε και σκόραρε στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος το 1952, πάντα με τον Πανιώνιο. Αφού απέκλεισαν τον Εθνικό με 2-2, 3-2 και τη Δόξα Δράμας με 2-2, 2-1, ηττήθηκαν στον τελικό από τον Ολυμπιακό. Ο Τσολιάς πέτυχε δύο γκολ στο 34΄ και στο 60΄ αλλά ο αγώνας έληξε ισόπαλος 2-2, μιας και οι ερυθρόλευκοι ισοφάρισαν στο 90΄ με το Δρόσο. Στον επαναληπτικό ο Πανιώνιος ηττήθηκε με 2-0. Με το Νίκο Ζαρκάδη και τον Ανδρέα Λέκκα αποτελούσαν την επιθετική τριάδα του Πανιωνίου, ώσπου τραυματίστηκε σοβαρά στη μέση σε αγώνα εναντίον της ΑΕΚ και αναγκάστηκε να σταματήσει πρόωρα το ποδόσφαιρο. Για την προσφορά του στην ομάδα, του απονεμήθηκε ο Χρυσός Σταυρός Πανιωνίου, η ανώτατη διάκριση του συλλόγου. Πέθανε το Δεκέμβριο του 2002.
[28]. ΣΚΟΡΔΙΛΗΣ: Ο Ιωάννης Σκορδίλης υπήρξε Έλληνας διεθνής ποδοσφαιριστής που αγωνιζόταν στον Πανιώνιο τις δεκαετίες ‘40 και ‘50. Ξεκίνησε ως αθλητής στίβου, ενώ αγωνίστηκε και στις ομάδες μπάσκετ και βόλεϊ του συλλόγου. Αργότερα υπήρξε και προπονητής του συλλόγου. H ομάδα του Πανιωνίου τη περίοδο 1950-1951 κατέκτησε το πρωτάθλημα Αθηνών με σημαντικούς παίχτες όπως ο καλύτερος τερματοφύλακας όλων των εποχών, ο Νίκος Πεντζαρόπουλος, ο Κώστας Νεστορίδης, διεθνής με την εθνική ανδρών, ο νεαρός τότε Θανάσης Σαραβάκος και πολλοί άλλοι κορυφαίοι παίχτες που έκαναν μεγάλη καριέρα με τον πανιώνιο και την εθνική ομάδα. Έχασε την ευκαιρία να κατακτήσει το πανελλήνιο πρωτάθλημα αφού έχασε από τον Ολυμπιακό με παράπονα για τις διαιτησίες του αγώνα. Την ίδια σεζόν μετέβει στην Αιθιοπία για φιλικούς αγώνες. Τη δεκαετία του 50 ο Πανιώνιος αποτέλεσε μεγάλη δύναμη στο χώρο του ελληνικού ποδοσφαίρου. Έξι φορές προκρίθηκε στο πανελλήνιο πρωτάθλημα, στο οποίο τερμάτισε 2ος το 1951. Το επόμενο έτος έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος αποκλείοντας τους: Εθνικό Π. (2-2, 3-2) και Δόξα Δρ. (2-1, 2-1). Στον τελικό έχασε από ατυχία από τον Ολυμπιακό. Ενώ προηγείτο με 2-1, ισοφαρίστηκε στο 90΄ και έχασε με 2-0 στον επαναληπτικό. Τα επόμενα χρόνια έφτασε άλλες τρεις φορές μέχρι τα ημιτελικά του κυπέλλου. Την περίοδο αυτή στην ομάδα αγωνίζονταν οι: Πεντζαρόπουλος, Κασάπογλου, Κερδεμελίδης, Ι. Ζαρκάδης, Παυλίδης, Στάικος, Σκορδίλης, Νεστορίδης, Τσολιάς, Ν. Ζαρκάδης, Σωτηριάδης.
