Ζήσης Γουδεσίδης
Επιμέλεια: Κώστας Σαμαρτζίδης
ΜΕΡΟΣ XVΙ
Αν θελήσει κανείς να αντιγράψει τα όσα καλά γράφηκαν εκείνες τις μέρες στις εφημερίδες για τη Δόξα, θα συμπλήρωνε έναν ολόκληρο βαρύ τόμο. Πολύ περιληπτικά θα προσπαθήσω να μεταφέρω, στη συνέχεια τα σχόλια και τις κριτικές των εφημερίδων.
► Η «ΑΘΗΝΑΙΚΗ»: «Στο γήπεδο του Πανιωνίου, η Δόξα Δράμας έχασε προχθές το απόγευμα την ευκαιρία να αγωνισθεί στον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας, αφού υπέκυψε με 2-1 στον Πανιώνιο, καίτοι έπαιξε πολύ καλύτερα από αυτόν…».
► «ΑΘΛΗΤΙΚΑ ΝΕΑ»: «Η Δόξα αποτελεί αναμφισβήτητα μια αξιόμαχη ενδεκάδα. Ευρέθη βέβαια μακριά από το γνώριμο και οικείο περιβάλλον της… Αλλά αυτό δεν την εμπόδισε να ανοίξει το σκορ και να επιβάλλει την παρουσία της κατά τρόπο σχεδόν απόλυτο, στο δεύτερο ημίχρονο…». «Τέλος ο διαιτητής κ. Δαμαλίτης δεν ικανοποίησεν. Αρκετά από τα σφάλματά του εζημίωσαν την Μακεδονικήν ομάδα…».
► Η«ΑΚΡΟΠΟΛΗ» γράφει: «Οι Μακεδόνες ποδοσφαιρισταί διατηρήσαντες μεγάλην υπεροχήν εις το δεύτερον μέρος του αγώνος, δεν επέτυχον την ισοφάρισην, της οποίας ήξιζον χάρις εις την σθεναράν άμυναν των Νεοσμυρνιωτών… «Πέραν αυτού, οι παίκται της Δράμας αισθανόμεθα ότι δικαίως έχουν παράπονα διά τον διαιτητήν του αγώνος, ο οποίος υπήρξεν πολύ ελαστικός διά την Σμυρναϊκήν ομάδα και πολύ αυστηρός διά την Μακεδονικήν… δεν θα ήτο καθόλου παράξενον ή άδικον εάν έφθανε και εις τον τελικόν του Κυπέλλου Ελλάδος».
► Το «ΒΗΜΑ» γράφει: «Οι φίλαθλοι που παρακολούθησαν την συνάντησιν περιέβαλον με την συμπάθειάν των την Μακεδονικήν ομάδα, η οποία με το λιτό της παιχνίδι, άφησε καλάς εντυπώσεις…».
► Ο «ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ». Στην περιγραφή του αγώνα, ο συντάκτης εξηγεί γιατί το πρώτο τέρμα του Πανιωνίου, κακώς ο διαιτητής το απεδέχθη ως κανονικό τέρμα.
«Η ομάς της Δόξης Δράμας παρουσιάσθη ως εν δυναμικόν σύνολον ακατάβλητον και με αξιώσεις καλυτέρας τύχης… Έφεραν τον Πανιώνιον εις πολύ δύσκολον σημείον, ιδίως εις το Β’ ημίχρονον, ότε εκράτησαν την εδαφικήν υπεροχήν κατά τα 3⁄4 και πλειστάκις ηπείλησαν το τέρμα του, έχοντες αντιπάλους την τύχην και τον διαιτητήν, ο οποίος εις το ημίχρονον τούτο τους ηδίκησε καταφανώς, σημειώσας δύο ανύπαρκτα οφ-σάϊτ και μη καταλογήσας καταφανέστατα πέναλτι».
► Το «ΕΘΝΟΣ». «…έκαμε μίαν ωραίαν επίδειξιν της ικανότητος και ζωτικότητος της, χάρις εις την οποίαν διεκδίκησεν από της αρχής και μέχρι του τέλους του αγώνος, ιδίως δε κατά το δεύτερον αυτού μέρος, πλήν όμως της έλλειψεν η πείρα…».
► Η «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ». «Η θαυμασία εμφάνισις της επαρχιακής ομάδος, στο εφετινό κύπελλο θα μείνει στην ιστορία του ποδοσφαίρου μας σαν παράδειγμα για τους μικρούς επαρχιακούς συλλόγους. Εκείνο που προκάλεσε την μεγαλυτέραν εντύπωσιν και αποτελεί μεγάλη τιμή για τη Δόξα Δράμας, είναι το αθλητικό ήθος των παικτών της…».
► Η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΕΡΑ». «Αντιθέτως οι παίκται της Δόξης, αν και στερούμενοι τεχνικής και τακτικής, συνέθεταν ένα σύνολο το οποίο διέκρινε ο δυναμισμός και η πεποίθησις διά την νίκην…».
► Το «ΕΜΠΡΟΣ». «Το αποτέλεσμα του αγώνος θα ηδύνατο να είναι το αντίθετον. Διότι η Δόξα παρουσίασεν ένα παιχνίδι σπάνιον δι’ επαρχιακήν ομάδα, η οποία μάλιστα ηγωνίζετο εκτός έδρας…».
► Η «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». «Η ομάς της Δόξης έκαμεν ικανοποιητικήν εμφάνισιν. Διακρινόμενη από δυναμισμόν και διαθέτουσα αξιόλογα στελέχη επέτυχε πρώτη τέρμα… Κατά το μεγαλύτερον μέρος του Β’ ημιχρόνου η ομάς της Δράμας διετήρησε την υπεροχήν…».
► Τα «ΝΕΑ»: «Η Δόξα αποτελεί ένα αξιόμαχον ποδοσφαιρικόν σύνολον, ήτο δε δυνατόν να κερδίσει τον προχθεσινόν αγώνα δεδομένου ότι κατά το Β’ ημίχρονον διετήρησε την εδαφικήν υπεροχήν…».
► «ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ»: «Η εμφάνισις της Δόξης εις την πρωτεύουσαν εδικαίωσε την λαμπράν φήμην της Μακεδονικής αυτής ομάδος, η οποία ηδύνατο κάλλιστα να είχε ισοφαρίσει προχθές τον αγώνα και ίσως ακόμη να ανεδεικνύετο και νικήτρια αυτού… Ο Πειραιώτης διαιτητής κ. Δαμαλίτης υπήρξεν ε λ α σ τ ι κ ό ς απέναντι των Νεοσμυρνιωτών παικτών, ενώ αντιθέτως αυστηρότατος απέναντι των Μακεδόνων. Δικαίως οι τελευταίοι θα έχουν σοβαρά παράπονα από την διαιτησίαν του…».
► Ο «ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ»: «Οι ποδοσφαιρισταί της Δόξης Δράμας επραγματοποίησαν προχθές ικανοποιητικήν εμφάνισιν και διεκρίθησαν διά τον δυναμισμόν των…».
► Η «ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΗΧΩ»: Στην πρώτη σελίδα, δημοσιεύει φωτογραφία μεγάλου μεγέθους, από φάση προ της εστίας της Δόξας και στην Τρίτη σελίδα καταγράφει σε τετράστηλο, τις εντυπώσεις και τις κρίσεις της από τον αγώνα. «Η συμπαθής ενδεκάς της Βορείου Ελλάδος, Δόξα, είναι ένα δυναμικό συγκρότημα. Η πρώτη εμφάνισίς της ενώπιον των φιλάθλων του κέντρου, προκάλεσε καλήν εντύπωσιν και ευμενή σχόλια… Παρά την ωραίαν των εμφάνισιν –κατά το Β’ ημίχρονον- οι Δραμινοί δεν κατόρθωσαν να μας πείσουν ότι αποτελούν ενδεκάδα αξιώσεων. Πρόκειται περί εξαιρέτως δυναμικής ομάδος, η οποία ενεργεί και κινείται χωρίς σύστημα και τακτικήν, βασιζομένη κυρίως εις το σθένος, την ορμητικότητα. το σφρίγος και το αγωνιστικό μένος των παικτών…». Για τη διαιτησία γράφει: «Ο κ. Δαμαλίτης έχει δώσει πολλά δείγματα αντικειμενικής και δικαίας διαιτησίας, προχθές υπέπεσε σε λάθη. Δεν κατελόγισε δύο πέναλτι, ένα υπέρ και ένα κατά της Δόξης…». Στην ίδια σελίδα, δημοσιεύει κείμενο το οποίο υπογράφει ο Δημ. Παπαναγιώτου (πως τόλμησε η εφημερίδα;), το οποίο είναι ένας δοξαστικός ύμνος για τη Δόξα, με επικεφαλίδα: «ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΑΚΡΙΤΙΚΟΥ ΒΟΡΡΑ ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΑΝ ΤΟΥΣ ΑΘΗΝΑΙΟΥΣ. Η ΗΡΩΙΚΗ ΔΟΞΑ ΔΡΑΜΑΣ: ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ… ΕΠ’ ΑΝΔΡΑΓΑΘΙΑ».
Μεταφέρω λίγες φράσεις: «Μας είχαν συγκινήσει οι τόσες επιτυχίες αυτού του λαμπρού συγκροτήματος, «αγνώστου –πριν λίγο καιρό- στρατιώτου» της ακριτικής πατρίδος μας, μας είχαν πολύ ενθουσιάσει οι νίκες τους… πρέπει να ομολογήσουμε, ότι αυτός ο «άγνωστος στρατιώτης» είναι ένας ηρωικός «Στρατηγός». Πολέμησε – αυτή νομίζω- είναι η έκφρασις, παλληκαρήσια, λεβέντικα, με όλη την ψυχή και την αντρειοσύνη του… Την συμπάθεια και την αγάπη όλων των φιλάθλων του κέντρου κέρδισαν με το προχθεσινό παιχνίδι τους, οι ένδεκα λεβέντες της Δράμας. Όλοι θαυμάσαμε την αξιοσύνη τους και όλοι τους χειροκροτήσαμε. Έδειξαν με την ορμή και την αστείρευτη ζωντάνια τους, τον πόθο και την απόφαση της αθλητικής επαρχίας να πάει μπροστά!
Τέλος στην 4η σελίδα έχουν καταχωρηθεί οι εντυπώσεις από τον αγώνα των παραγόντων του ποδοσφαίρου:
● Ο κ. Μέρμηγκας, Πρόεδρος της ΕΠΟ: «Ως επαρχιακό συγκρότημα, καλό και αρκετά ισχυρό. Η εμφάνισίς του δε, ήτο πολύ καλή και άφησε στους φιλάθλους τας καλυτέρας εντυπώσεις».
● Ο κ. Βασιλείου, Πρόεδρος της επιτροπής τύπου της ΕΠΟ: «Διά την εμφάνισιν της Δόξης Δράμας, ένα έχω να ευχηθώ. Όλα τα επαρχιακά σωματεία να ακολουθήσουν τον αυτόν δρόμον, της δημιουργίας και της αποδοτικότητος…».
● Ο κ. Ανδριανόπουλος, Εκλέκτωρ της Εθνικής: «Η Δόξα είναι μία ομάδα που ξέρει από μπάλα, αλλά θέλει προπόνησιν διά την απόκτησιν τεχνικής καταρτήσεως. Ως επαρχιακόν συγκρότημα, πάρα πολύ καλό. Παίζει ορμητικά…».
● Ο κ. Βγενόπουλος, Πρόεδρος της Ε.Π.Σ.Α.: «Η Δόξα είναι ένα καλόν επαρχιακόν συγκρότημα. Αυτό έδειξε το παιχνίδι της. Παίζει δυναμικό και ψηλό παιχνίδι, χρησιμοποιώντας πολύ την κεφαλιά. Είναι σκληρή ομάς, όχι όμως τεχνική…».
● Ο κ. Σάχνικας, Αρχηγός του Παναθηναϊκού: «Η Δόξα είναι ισχυρό συγκρότημα και έπρεπε να τύχει καλυτέρου αποτελέσματος. Το αποτέλεσμα, 2-1 την ηδίκησε…».
Στο ίδιο μήκος κύματος δηλώνουν και άλλοι παράγοντες, όπως:
● Ο κ. Σκλάβος, Πρόεδρος της Ε.Π.Σ.Πατρών, ο κ. Καραμπατής, Πρόεδρος του Πανιωνίου, ο κ. Χέλμης, Αρχηγός του Ολυμπιακού, ο κ. Ρίμπας[32], παλαίμαχος τερματοφύλακας και προπονητής.
Ας δούμε, τι γράψανε οι εφημερίδες της Θεσσαλονίκης:
► Το «ΦΩΣ», στην πρώτη σελίδα δημοσιεύει φάση από τον αγώνα και ακολουθεί ανταπόκριση, με επικεφαλίδα: «Η ΔΟΞΑ ΔΡΑΜΑΣ ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΟΧΗΝ ΤΗΣ ΗΤΤΗΘΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΝΙΩΝΙΟΝ ΜΕ 1-2». Στη συνέχεια: «Η Αθηναϊκή ομάς, ενίκησε μόνον χάρις εις την πείραν των παικτών της και την εύνοιαν του διαιτητού». Από το κείμενο που ακολουθεί, σταχυολογώ, λίγες φράσεις που αναφέρονται στη Δόξα: «Τίποτα το παράξενο εάν νικούσε χθες και ορμούσε έτσι τελική αντίπαλος του Ολυμπιακού, για το κύπελλο Ελλάδας. Με απόλυτη επίσης συνείδηση μπορούμε να διακηρύξουμε πως το Βορειοελλαδικό ποδόσφαιρο δεν θα μπορούσε να εκπροσωπηθεί στους αγώνας αυτούς εφέτος με καλύτερο, αρτιώτερο και πιο δυναμικό συγκρότημα. Διότι η Δόξα έφθασε ως την Αθήνα με το σπαθί της».
Την επομένη ημέρα το «ΦΩΣ» επανέρχεται και γράφει: «Η Δόξα κατέκτησε τας συμπαθείας του φιλάθλου κοινού της πρωτεύουσας και εισήλθε κατά τον επισημότερον τρόπον εις την χορείαν των ισχυροτέρων ελληνικών ομάδων. Από της παρελθούσης Τετάρτης, η Δόξα δεν είναι πλέον μία τυχαία επαρχιακή ομάς, ικανή να επιτυγχάνει ικανοποιητικά αποτελέσματα εις την έδρας της μόνον, αλλά ένα αξιολογώτατον ποδοσφαιρικόν συγκρότημα, δυνάμενον να επιβάλλεται οπουδήποτε και εναντίον οιονδήποτε αντιπάλου και αν αγωνίζεται…».
► Ο «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΒΟΡΡΑΣ», με φωτογραφία των Δραμινών που παρακολουθούν τον αγώνα και με επικεφαλίδα: «ΜΕΤΑ ΚΡΑΤΕΡΟΝ ΑΓΩΝΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΑΝΙΩΝΙΟΝ Η ΘΡΥΛΙΚΗ ΔΟΞΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ ΑΠΩΛΕΣΕ ΤΗΝ ΝΙΚΗΝ». Περιγράφει τον αγώνα και καταλήγει: «Η Μακεδονική θρυλική ομάς ηττήθει με 2-1, αλλά εκέρδισεν μίαν αναμφισβήτητον τεχνικήν νίκην καθώς και την θερμήν συμπάθειαν όλων ανεξαιρέτως των φιλάθλων της πρωτεύσας, οι οποίοι εθαύμασαν το ανωτέρας κλάσεως παιχνίδι των Δραμινών και το ανώτερον αθλητικόν ήθος που επέδειξαν τα φιλότιμα παιδιά της Δόξης, της μεγάλης ηττημένης…».
Αυτά τα λίγα και άλλα πάρα πολλά γραφτήκαν τις μέρες εκείνες, για το καμάρι του Βορρά, τη Δόξα. Απορεί όμως ο αναγνώστης, πως γίνεται μια ομάδα, η οποία στερείται τεχνικής καταρτήσεως και συστήματος, όπως πολλοί αρθρογράφοι διέγνωσαν, να προηγείται στο σκορ και στα δύο παιχνίδια, στη Δράμα με δύο τέρματα και στην Αθήνα με ένα τέρμα; Πως οι Πρωταθλητές των Αθηνών, με σπουδαίους προπονητές και άφθονα οικονομικά μέσα, με μεγάλη πείρα και τεχνική κατάρτιση υποτίθεται, χρειάσθηκε να κονταροχτυπηθούν με τους άτεχνους Μαυραετούς επί τρεισήμισι ώρες για να μπορέσουν να τους νικήσουν και μάλιστα με ένα «κουτσό» μόνο γκολ με τη βοήθεια του διαιτητή; Μήπως τα παιδιά της Δόξας, εκτός από τη δύναμη της ψυχής τους, διαθέτουν και τεχνική κατάρτιση και πείρα -σύστημα ίσως όχι- που δεν μπόρεσαν να τα διαγνώσουν οι αρθρογράφοι των εφημερίδων;
Με τις άδολες ευχές όλων των ανώνυμων αυτών αγνών φιλάθλων, που είχαν την τύχη να καμαρώσουν τη γιγαντιαία αυτή προσπάθεια των Μαυραετών, να συνεχίσουν το ένδοξο φτερούγισμά τους σε όλα τα γήπεδα, επιστρέψαμε στη Δράμα, όπου ο φίλαθλος κόσμος μας επιφύλαξε θερμότατη υποδοχή. Ομολογουμένως αυτό το παιχνίδι ήταν ένα ακόμη λαμπερό πετράδι, που προστέθηκε στο στεφάνι που είχε πλέξει ο κόσμος και με αυτό είχε στεφανώσει τη Δόξα, σαν μία από τις καλύτερες ποδοσφαιρικές ομάδες.
► 11η Μαΐου 1952:
ΔΟΞΑ-ΕΘΝΙΚΗ ΑΙΘΙΟΠΙΑΣ: 3-1.
Το απόγευμα του Σαββάτου της 10ης Μαΐου, έφθασαν στο αεροδρόμιο του Αμυγδαλεώνα, με στρατιωτικό αεροπλάνο τύπου «Ντακότα» που παραχωρήθηκε από την κυβέρνηση, οι ποδοσφαιριστές της Αιθιοπίας μαζί με τους συνοδούς τους, προερχόμενοι από την Αθήνα, στην οποία είχαν δώσει τον πρώτο τους αγώνα με τον Πανιώνιο, για να συναντηθούν σε ένα φιλικό παιχνίδι με μία ομάδα της Μακεδονίας. Και αυτή ήταν η Δόξα, που ήταν τότε μία από τις καλύτερες ομάδες. Το γεγονός και μόνο αυτό ήταν μεγάλη μας τιμή.
Στο αεροδρόμιο, υποδέχθηκαν με ανθοδέσμες την αποστολή της Αιθιοπίας, οι παράγοντες των αθλητικών σωματείων της Δράμας και της Καβάλας και αφού τους καλωσόρισαν, επιβιβάσθηκαν σε λεωφορείο το οποίο ξεκίνησε για τη Δράμα.
Μπροστά οι μοτοσικλετιστές ακολουθούμενοι από το λεωφορείο των φιλοξενουμένων και πίσω του, τα αυτοκίνητα των παραγόντων και των φανατικών φιλάθλων «εν πομπή». Για να τιμήσει τους κατοίκους του μαρτυρικού Δοξάτου, η πομπή πέρασε μέσα από την πόλη τους, οι κάτοικοι της οποίας με επικεφαλής τον Δήμαρχό τους κ. Κουρτζή, τους επιφύλαξε, θερμότατη υποδοχή.
Μετά το Δοξάτο, οι Αιθίοπες έφθασαν στην κεντρική πλατεία «Ελευθερίας» της Δράμας. Εκεί έγινε το κάτι άλλο από το πλήθος του κόσμου ο οποίος τους περίμενε. Ο Δήμαρχος με το Δημοτικό Συμβούλιο, τους πρόσφεραν λουλούδια και τους ευχήθηκαν το καλώς ήρθατε, μέσα σε ένα πλήθος κόσμου που ζητωκραύγαζε.
Μετά το τέλος των εκδηλώσεων, η ομάδα με τους συνοδούς της, κατέλυσε στο ξενοδοχείο «Νέα Ελλάς», που ήταν στη δυτική πλευρά της πλατείας, εκεί που σήμερα είναι μια επιχείρηση «Αδυνατίσματος».
Την επομένη μέρα Κυριακή πρωί, με επικεφαλής τους προέδρους της Δόξας Βασ. Κουρμπέτη και της Ελπίδας Μαραβέλια, οι Αιθίοπες μετέβησαν στο Μνημείο των Σφαγιασθέντων της πόλης μας στην οδό Εθνικής Αμύνης, στο οποίο ο Αιθίοπας συνταγματάρχης Σαλασιέ, κατέθεσε στεφάνι.
Στη συνέχεια ο Δήμαρχος τους δεξιώθηκε στην αίθουσα τελετών του Δημαρχείου, παρουσία των Δημοτικών Συμβούλων, των Προέδρων των Αθλητικών Σωματείων και αντιπροσωπείας των ποδοσφαιριστών της Δόξας. Μετά την προσφώνηση, ο Δήμαρχος τους προσέφερε αναμνηστική φωτογραφία.
Παραπομπές
[32]. Ο ΧΡΗΣΤΟΣ ΡΙΜΠΑΣ Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1913. Ήταν τερματοφύλακας της ΑΕΚ και αγωνίστηκε 9 φορές με την Εθνική Ελλάδος. Το 1933 μάλιστα είχε κληθεί στην Μεικτή Βαλκανίων για αγώνα με την Μεικτή Κόσμου, ο οποίος τελικά αναβλήθηκε. Σταμάτησε το ποδόσφαιρο το 1947. Πέθανε στις 19 Οκτωβρίου 1981.
Τίτλοι: πρωταθλήματα Ελλάδας: 1939 και 1940, κύπελλα Ελλάδας: 1932 και 1939