Ζήσης Γουδεσίδης
Επιμέλεια: Κώστας Σαμαρτζίδης
ΜΕΡΟΣ Β’
β) Η «ΕΛΠΙΔΑ»[4] με φανέλες μπλε και άσπρο και έμβλημα, το τετράφυλλο τριφύλλι. Ιδρύθηκε το 1922, κατ’ άλλους το 1923 και λειτούργησε σαν ανεπίσημο σωματείο μέχρι το 1929 οπότε και αναγνωρίσθηκε επισήμως.
γ) Τον «ΆΡΗ»[5] με κιτρινόμαυρες φανέλες και έμβλημα το θεό του πολέμου «Άρη».
Για ένα μικρό χρονικό διάστημα έκαναν την εμφάνισή τους και δύο άλλες ομάδες, ο «ΕΡΜΗΣ» με ασπροκόκκινες φανέλες και ο «ΠΑΝΔΡΑΜΑΪΚΟΣ» με πρασινόασπρες φανέλες.
Στην γειτονική πόλη της Καβάλας[6], υπήρχαν έξη αναγνωρισμένα Γυμναστικά σωματεία: Οι «ΦΙΛΙΠΠΟΙ» με έτος ιδρύσεως το 1906 και το μοναδικό σωματείο που είχε τμήμα κλασικού αθλητισμού, η «ΑΕΚ», ο «ΗΡΑΚΛΗΣ», ο «ΑΤΛΟΚΕΡΑΥΝΟΣ», ο «ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ» και ο «ΆΡΗΣ».
Όλα τα σωματεία της Δράμας και της Καβάλας μέχρι το 1930 υπάγονταν στην Ε.Π.Σ.Μ.Θ. με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Από το 1930 αποσπώνται από την ένωση αυτή και ιδρύουν για την καλύτερη εξυπηρέτηση των ομάδων της περιοχής μας την Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Ανατολικής Μακεδονίας (Ε.Π.Σ.Α.Μ.) με έδρα την Καβάλα. Στην Ένωση αυτή αργότερα υπήχθησαν και τα Σωματεία της Ελευθερούπολης.
ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΔΟΞΑ» ΔΡΑΜΑΣ
Ιδρύθηκε το 1918. Είχε ιδιόκτητο γήπεδο στην περιοχή δυτικά των «Εκπαιδευτηρίων» στα τότε όρια του οικοδομικού συγκροτήματος της πόλης. Το γήπεδο διέθετε αρχικά ξύλινες κερκίδες, με εξέδρα στη μέση τους για τους επισήμους, σκεπασμένες με λαμαρίνες που δεινοπαθούσαν όταν η «ΔΟΞΑ» έβαζε «γκολ». Διέθετε επίσης «Αποδυτήρια» και απέναντι από αυτά «Σκοπευτήριο». Το γήπεδο αυτό το απέκτησε η «ΔΟΞΑ» χάρις στην ευγενή χορηγία της οικογένειας ΔΟΥΜΠΕΣΑ[7] και του Στρατηγού ΚΟΙΜΗΣΗ[8].
Διέθετε ποδοσφαιρικό τμήμα με ξένο προπονητή (Ούγγρο), ο οποίος διέμενε στα αποδυτήρια, μέχρι που έφυγε λίγο πριν κηρυχτεί ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος. Αναρωτιέμαι αν εκείνη την εποχή υπήρχε άλλα ομάδα στην πατρίδα μας με ιδιόκτητο γήπεδο με σκεπαστές κερκίδες και ξένο προπονητή.
Διέθετε επίσης Αθλητικό τμήμα με άξιους αθλητές και σκοπευτικό τμήμα και συμμετείχε σε όλους τους αγώνες που πραγματοποιούνταν στην ευρύτερη περιοχή μας, με σημαντικές επιδόσεις. Μεταξύ αυτών καλλίτερος όλων ήταν ο δισκοβόλος Αθανάσιος Κουγιουμτζής[9] από την Πετρούσα, πρωταθλητής στο δίσκο (Ελληνική και Ελεύθερη δισκοβολία), ο οποίος κατά την περίοδο της Γερμανικής κατοχής απαγχονίστηκε από τους Γερμανούς στη Φλώρινα. Θύματα επίσης του πολέμου ήταν ο ποδοσφαιριστής της Δόξας Απόστολος Αποστολίδης (μπακ), που τον σκότωσαν οι Βούλγαροι στην κατοχή (Οκτώβριος του 1941) και ο Ελευθέριος Κέφης (σέντερ-φορ), που σκοτώθηκε στα βουνά της Ηπείρου κατά τον εμφύλιο πόλεμο (15/5/1949). Αιωνία να είναι η μνήμη τους.
Άλλοι αθλητές που μπορώ να θυμηθώ, είναι ο Σκλάβης Πολ. στο ακόντιο, ο Ελευθεριάδης στη σφαίρα, αντιπρόσωπος αργότερα της Δόξας στην Ε.Π.Ο. και νεότεροι, τα αδέλφια Λεοντίδιδες, ο Ταφλανίδης, ο Αικατερινιάδης, ο Λαφαδάνης και άλλοι από τους οποίους ζητώ συγγνώμη που τους ξέχασα.
Στο γήπεδο της «Δόξας» γινόντουσαν όλοι οι ποδοσφαιρικοί αγώνες, οι αθλητικοί, οι σκοπευτικοί, οι γυμναστικές επιδείξεις των σχολείων της πόλης μας, όπως και άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Ακόμη και αυτό το «Εθνικό Θέατρο Ελλάδος» με το αυτοκινούμενο παράρτημά του, το «Άρμα Θέσπιδος»[10], όπως ονομαζόταν, έδωσε υπέροχες θεατρικές παραστάσεις. Όλα αυτά μέχρι την ολοκλήρωση της κατασκευής του «Εθνικού Σταδίου»[11], του νυν «Δημοτικού», κατά το 1937 αν θυμάμαι καλά. Από τότε η μεν «Δόξα» έπαιζε στο γήπεδό της η δε «Ελπίς» και ο «Άρης» στο Εθνικό, όταν η ομάδα τους ήταν η γηπεδούχος.
Το γήπεδο της «Δόξας» έγινε πεδίο μεγάλων ποδοσφαιρικών συγκρούσεων μέχρι και τον Οκτώβριο του 1940, οπότε και σταμάτησε κάθε αθλητική εκδήλωση λόγω του πολέμου.
Πριν από τον πόλεμο, μεγάλα αθλητικά γεγονότα για τη Δράμα ήταν οι «Πανθρακικοί αγώνες»[12] που πραγματοποιήθηκαν κατά το 1938 και 1940, στο νεόδμητο «Εθνικό Στάδιο»τα εγκαίνια του οποίου έγιναν από τον Περικλή Κάβδα[13] (Υπουργός-Γενικός Διοικητής Θράκης), όπως επίσης και η θεμελίωσή του. Κατά τα προηγούμενα χρόνια, οι αγώνες αυτοί γινόντουσαν στο στάδιο της «Δόξας», με διοργανωτή τη «ΔΟΞΑ».
Στους αγώνες αυτούς που είχαν εξαιρετική επιτυχία, όπως ήταν φυσικό συμμετείχε και η «ΔΟΞΑ» με πολλούς αθλητές που επιτύγχαναν άριστες για εκείνη την εποχή επιδόσεις.
Παράλληλα με τους αθλητικούς αγώνες, διεξήγοντο φαντασμαγορικές καλλιτεχνικές παραστάσεις και θεαματικοί χοροί, από τους μαθητές και μαθήτριες των πόλεων της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, που συμμετείχαν σε αυτό το γιορτινό πανηγύρι. Κατά τη εκτέλεση των χορών, ο στίβος του σταδίου ήταν γεμάτος από λικνιζόμενους κύκλους, που σχηματίζανε τα νεανικά σφριγηλά σώματα των μαθητριών, με τις ωραίες φορεσιές τους, ακολουθώντας τους ρυθμούς των παραδοσιακών χωρών της πατρίδας μας, ενώ στις ασφυκτικά γεμάτες από κόσμο κερκίδες, οι θεατές χειροκροτούσαν ασταμάτητα.
Στους Πανθρακικούς αγώνες του 1938 εκτός από τους χορούς, έγιναν προς τέρψιν των θεατών και αναπαραστάσεις σπουδαίων ιστορικών γεγονότων. Για το σκοπό αυτό είχε στηθεί μια μεγάλη θεατρική σκηνή μέσα στο στίβο, απέναντι από τους επισήμους. Όλοι οι μαθητές που συμμετείχαν στις αναπαραστάσεις αυτές, ήταν ντυμένοι με επιτυχημένες στολές και εξαρτήματα της εποχής των διαδραματιζόμενων γεγονότων.
Το Γυμνάσιο Θηλέων Καβάλας αναπαράστησε την «Αναζήτηση της απαχθείσης Περσεφόνης από τη μητέρας της Δήμητρα».
Το Γυμνάσιο Κομοτηνής την «Ιφιγένεια στο δρόμο για τη θυσία».
Τα Γυμνάσιο Δράμας τους «Γάμους του Μεγάλου Αλεξάνδρου (μαθητής Οικονομίδης) με τη Ρωξάνη (μαθήτρια Τσίγγα)».
Το Γυμνάσιο Αρρένων Καβάλας τον «Θρίαμβο του Βυζαντινού Αυτοκράτορα».
Το Γυμνάσιο Σερρών την «Πομπή των Ηρώων του Αγώνα του 1821».
Στους αγώνες του 1940 πραγματοποιήθηκαν επίσης παρόμοιες εκδηλώσεις. Τότε το Γυμνάσιο της Δράμας αναπαράστησε τη «Μακεδονική Φάλαγγα» με ηγήτορα τον Μακεδόνα στρατηλάτη Μ. Αλέξανδρο (μαθητής Οικονομίδης), έγιναν επίσης επιδείξεις ρυθμικής γυμναστικής που μας είχε διδάξει για πρώτη φορά στη Δράμα ο καθηγητής μας της Σωματικής Αγωγής, Γλυκοφρύδης.
Όλες οι στολές μας (θώρακες, κνημίδες, περικεφαλαίες, κλπ) που φορούσαν οι οπλίτες κατασκευάσθηκαν από χαρτομάζα, από ομάδα μαθητών, ένας από τους οποίους ήμουν και εγώ, υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας των τεχνικών Χαρίκλειας Χατζησάββα. Μετά τη λήξη των αγώνων, όλες οι στολές στάλθηκαν στην Αθήνα ευτυχώς, αλλιώς θα έπεφταν στα χέρια των Βουλγάρων κατακτητών.
Οι αγώνες αυτοί, πραγματοποιήθηκαν κάτω από τον καυτό καλοκαιρινό ήλιο. Η ζέστη έντονη και οι θεατές που πολλοί τους είχαν έλθει από μακρινά μέρη διψώντας για θέαμα, αρχίζουν να διψούν και για λίγο νεράκι. Μερικοί κάτοικοι του συνοικισμού Περιθάλψεως δράττονται της ευκαιρίας και αρχίζουν να πωλούν το νεράκι που έφεραν μέσα σε πήλινες στάμνες, συνοδεύοντάς το με ένα Δραμινό λουκούμι. Τα λουκούμια αυτά ήταν παραγωγή των εργοστασίων ζαχαρωδών προϊόντων των Ηρακλή Ανδρέου (πρατήριο Ομόνοια, τότε στην οδό Σμύρνης), Κ. Φιλιμίδη, κλπ. Ήταν ένα ευκαιριακό επάγγελμα, που κράτησε λίγο, όσο και οι ημέρες των αγώνων.
Την άνοιξη του 1941 η Δράμα καταλαμβάνεται από τους Γερμανούς και όπως είναι αυτονόητο επιτάσσεται και το στάδιο της «Δόξας» για να μετατραπεί σε χώρο στάθμευσης των μεγάλων κάρων του Γερμανικού στρατού, που τα έσερναν μεγαλόσωμα Ουγγαρέζικα άλογα. Εμείς για πρώτη φορά αντικρίζαμε τόσο μεγάλα ζώα.
Μετά από μικρό διάστημα αποχωρούν οι Γερμανοί και φθάνουν στη θέση τους Βούλγαροι κατακτητές, οι οποίοι δεν το επιτάσσουν και έτσι εγκαταλελειμμένο και αφύλακτο, λεηλατείται αρχής γενομένης από το ξήλωμα των κερκίδων. Σταδιακά, σανίδες, καδρόνια, λαμαρίνες, κεραμίδια, αφαιρούνται από γείτονες για ίδια χρήση, μια και η φτώχεια και η έλλειψη αγαθών είχε εξουθενώσει τους Βουλγαροκρατούμενους Δραμινούς.
Μετά τα πρώτα κρύα του χειμώνα του 1941, από το ένδοξο αυτό στάδιο της «Δόξας» δεν απομένουν παρά οι ξερές ακαθαρσίες των Γερμανικών αλόγων, σε ένα χέρσο χωράφι, με μισογκρεμισμένα αποδυτήρια, που περιβάλλεται από τους μισογκρεμισμένους τοίχους της περίφραξης. (φωτο 9, 10)
Παραπομπές
[4]. ΕΛΠΙΔΑ ΔΡΑΜΑΣ: Ο Γυμναστικός Σύλλογος Ελπίς ήταν σωματείο της Δράμας. Ιδρύθηκε από πρόσφυγες, ανεπίσημα το 1922 και επίσημα το 1929. Τα χρώματα της ομάδας ήταν το γαλάζιο και το λευκό και με έμβλημα είχε το τετράφυλλο. Αγωνίστηκε στις κατηγορίες της Ε.Π.Σ.Α.Μ. (Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Ανατολικής Μακεδονίας) φτάνοντας μέχρι την Α΄ κατηγορία. Ποδόσφαιρο: Τα πρώτα χρόνια 1922 – 1940: Τα πρώτα χρόνια η αγωνιστική της δράση αναλωνόταν σε φιλικά παιχνίδια. Το 1927 διοργανώνεται από τη Δόξα Δράμας ανεπίσημο πρωτάθλημα με τη συμμετοχή της Ελπίδας. Το 1929 μετέχει εκ νέου στο ανεπίσημο πρωτάθλημα και συγχωνεύετε με τον Φ.Ο. Αυγερινός , παράλληλα αναγνωρίζετε σαν επίσημο σωματείο . Πρώτος επίσημος αγώνας στην ιστορία της ήταν στις 21 Ιουλίου1929 χάνοντας από τον Ηρακλή Καβάλας με 3-0. Με την αναγνώριση της η Ελπίδα συμμετέχει στα πρωταθλήματα της Ένωσης ποδοσφαιρικών σωματείων Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, και το 1932 κατακτά το πρωτάθλημα της Β΄ κατηγορίας . Αμέσως η Ελπίδα καταξιώνετε στο φίλαθλο κοινό της Δράμας και γίνετε αιώνιος αντίπαλος της Δόξας. 1941 -1960: Μέχρι το τέλος του Β΄ παγκοσμίου πολέμου η ποδοσφαιρική δραστηριότητα περιορίζετε σε φιλικά παιχνίδια. Η Ελπίδα αρχίζει και δίνει τα πρώτα της παιχνίδια έξω από τα όρια της ένωσής της, το 1947 νικά σε φιλικό παιχνίδι τον Ηρακλή με 3-1, το 1948 για το κύπελλο Ελλάδος , στα ημιτελικά, χάνει από τον Παναθηναϊκό στη Αθήνα με 7-1 αφού είχε νικήσει πρώτα τον Μέγα Αλέξανδρο , κυπελλούχο Θεσσαλονίκης, με 3-1. Στο πρωτάθλημα του 1952 καταλαμβάνει την 2η θέση και σε αυτό του 1953 την 3η. Στις 22 Φεβρουαρίου1953 δίνει τον πρώτο της διεθνή αγώνα χάνοντας με 2-0 από την Σπάρτακ Γιουγκοσλαβίας στη Δράμα. Η Ελπίδα στο τοπικό πρωτάθλημα κατατάσσετε στις 3 πρώτες ομάδες και παράλληλα δίνοντας πολλά φιλικά παιχνίδια.
1961 – 1969 Εθνικές κατηγορίες: Μεγάλη επιτυχία της Ελπίδας στο πρωτάθλημα το 1961 όταν έχασε την άνοδο στην Β΄ Εθνική σε αγώνα μπαράζ από τον Ηρακλή Καβάλας. Το 1962 συμμετέχει σε προκριματικούς αγώνες για την άνοδο στη Β΄ Εθνική όπου και καταφέρνει την άνοδο της.
Στην πρώτη της παρουσία στην Β΄ Εθνική καταλαμβάνει την 8η θέση, παραμένει άλλες δυο χρονιές στη Β’ Εθνική το 1964 και 1965 όπου υποβιβάζετε στο τοπικό πρωτάθλημα. Το 1967 ανεβαίνει στη Γ΄ Εθνική παίζοντας αρχικά στον προκριματικό όμιλο καταλαμβάνοντας τη 1η θέση κερδίζοντας τη συμμετοχή της στη κατηγορία.
Το 1969 υπό την λογική «η ισχύς εν τη ενώσει» συγχωνεύεται με τον Άρη Δράμας και δημιουργείται ο «Πανδραμαϊκός», ομάδα που αγωνίστηκε στη Β΄ Εθνική κατηγορία, για δέκα περιόδους (1970-71 έως 1977-78 και 1979-80 έως 1980-81). Στη συνέχεια σταδιακά υποβιβάζεται για να αγωνίζεται σήμερα στην Δ’ Εθνική Κατηγορία. Στίβος: Το τμήμα στίβου επίσημα εμφανίζετε το 1948 συμμετέχοντας σε αγώνες σε όλη την Ελλάδα. Το 1952 η Ελπίδα διοργανώνει τους Γ΄ Παμβορειοελλαδίτικους αγώνες με μεγάλη επιτυχία. Στους Πανθρακικούς αγώνες του 1952 καταλαμβάνει την 5η θέση στη βαθμολογία με ένα χρυσό μετάλλιο του Ξανθόπουλου στο άλμα είς ύψος, ένα αργυρό , δύο χάλκινα και καλές κατατάξεις των αθλητών της στις πρώτες θέσεις. Από το 1953 το τμήμα στίβου συμμετέχει σε όλες τις τοπικές διοργανώσεις, Πανθρακικοί αγώνες, Παμβορειοελλαδίτικοι, Ορφικοί αγώνες και διασυλλογικά πρωταθλήματα και στη τελική βαθμολογία κατατασσόταν στις πρώτες θέσεις.
Πηγές: Ελπίς 1922-1969 , έκδοση Δ.Ε.Κ.ΠΟ.ΤΑ. Δράμας, Δράμα 2002, ISBN 960-87910-5-7
[5]. ΑΡΗΣ ΔΡΑΜΑΣ: To 1926 κάνει την εμφάνισή του σαν ανεπίσημο σωματείο και ο “ΑΡΗΣ” ο οποίος μαζί με την “ΕΛΠΙΔΑ” και τη “Δόξα” έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία του Δραμινού ποδοσφαίρου. Αμέσως μετά την εμφάνισή του άρχισαν οι ενέργειες για την αναγνώρισή του από την ΕΠΣΑΜ όμως χρειάστηκε αρκετός χρόνος για να το πετύχει. Η δικαστική του αναγνώριση έγινε το 1927 από το πρωτοδικείο Δράμας. Τον ίδιο χρόνο το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο κινήθηκε ζωηρά και είναι γεγονός πως η νέα ποδοσφαιρική ομάδα της Δράμας με τις κιτρινόμαυρες φανέλες βρήκε υποστηρικτές και απόκτησε αρκετούς οπαδούς. Μπορεί να πει κανείς πως διεκδικούσε το ένα τρίτο των φιλάθλων σαν τρίτη επίσημη πλέον ποδοσφαιρική ομάδα που γράφτηκε στην ΕΠΣΑΜ αρχικά σαν ομάδα Β΄ κατηγορίας. Τον χρόνο εκείνο άρχισαν φαγωμάρες μέσα στην ΕΠΣΑΜ που προκάλεσαν παραιτήσεις συνελεύσεις ανακατατάξεις και γενικά μια χαρακτηριστική ανωμαλία μεταξύ των ομάδων που ανήκαν στη δύναμή της. Οι διαμάχες αυτές σταμάτησαν το 1931. Μέχρι τότε ο ΑΡΗΣ έδινε φιλικές συναντήσεις στα χωριά και τις γειτονικές πόλεις Καβάλας, Ξάνθη και Σέρρες.Το 1931 η ΕΠΣΑΜ προκηρύσσει το πρωτάθλημα Α΄ κατηγορίας. Επικρατούσαν, βέβαια, οι απόψεις των Καβαλιωτών που είχαν και το βέτο γιατί στην κατηγορία είχαν τρία σωματεία πρώτης κατηγορίας: ο ΗΡΑΚΛΗΣ, η Α.Ε.Κ. και οι ΦΙΛΙΠΠΟΙ ενώ από την Δράμα μόνο η Δόξα. Έτσι κρατούσαν στη Β΄ κατηγορία την ΕΛΠΙΔΑ και τον ΑΡΗ μαζί με τρεις άλλες ομάδες: την ΑΣΠΙΔΑ τον ΕΡΜΗ (μια ομάδα εμποροϋπάλληλων) και τον ΠΑΝΔΡΑΜΑΪΚΟ με τις ασπροπράσινες φανέλες. Στο πρωτάθλημα των ομάδων Β΄ κατηγορίας ο ΑΡΗΣ αγωνίσθηκε με αυτοπεποίθηση και δυναμισμό για να καταφέρει τελικά να αναδειχθεί πρωταθλητής και να περάσει στην Α΄ κατηγορία. Την επιτυχία του τη χρωστάει και στο δυναμικό του συμβούλιο που το αποτελούσαν οι: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΪΣΕΦ, ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ, ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ΜΙΧΑΛΑΚΙΔΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΔΗΜ. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ κ.α. Τελευταίος πρόεδρος διατέλεσε ο πρώην ποδοσφαιριστής του, ΦΙΤΣΙΟΣ.Από τους ποδοσφαιριστές του διακρίνονταν οι ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ, ΒΙΖΟΥΚΙΔΗΣ ΚΑΙ ΠΑΠΠΠΑΣ. Βέβαια και άλλοι παίκτες διακρίθηκαν αργότερα και ο ΑΡΗΣ έγινε το φόβητρο των δύο άλλων ομάδων της Δόξας και της ΕΛΠΙΔΑΣ που είχε περάσει στο μεταξύ στην Α΄ κατηγορία και παρέμειναν στη Β΄ η ΑΣΠΙΔΑ και ο ΠΑΝΔΡΑΜΑΪΚΟΣ, ενώ ο ΕΡΜΗΣ διαλύθηκε πριν από τον πόλεμο. Αργότερα ο ΓΚΟΥΡΤΣΙΔΗΣ έπαιξε οτον Παναθηναϊκό, ο ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΣ στο Αιγάλεω και αρκετοί ακόμη εντυπωσίασαν με την φανέλα του Άρη Δράμας. Ποδοσφαιριστές ΑΡΗ: ΠΑΠΠΠΑΣ,ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ,ΠΑΠΑΛΕΞΙΟΥ, ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ Τάκης, ΘΩΪΔΗΣ Παναγιώτης, ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ, ΧΑΤΖΗΚΑΠΕΤΑΝΙΔΗΣ, ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ Α, ΜΑΣΑΔΗΣ Γεώργιος, ΨΙΜΟΥΛΗΣ, ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ, ΚΟΚΚΑΛΗΣ, ΜΠΙΤΗΣ Χρήστος, ΣΥΜΕΩΝΙΔΗΣ Παμίνος, ΦΙΤΣΙΟΣ, ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ, ΠΑΠΑΘΕΟΔΩΡΟΥ,ΤΣΑΛΟΓΛΙΔΗΣ, ΝΟΑΡΔΟΣ, ΝΑΟΥΜ, ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗΣ, ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ Σούλης, ΤΕΚΤΟΝΙΔΗΣ Λεωνίδας, ΛΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΟΥΛΓΕΡΙΔΗΣ, ΠΕΛΕΣΟΓΛΟΥ, ΤΟΠΤΣΙΔΗΣ,ΒΥΖΙΩTΙΔΗΣ,ΜΗΤΡΟΥ Θωμάς, ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗΣ, ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ, ΤΖΑΦΕΡΗΣ, ΚΟΤΣΕΟΓΛΟΥ, ΤΣΑΚΙΡΗΣ,ΚΥΡΙΑΚΟΥ, ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ, ΤΣΑΛΑΓΙΩΡΓΟΣ, ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΙΔΗΣ, ΣΤΟΪΔΗΣ, ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗΣ Ι Ι , ΜΠΑΛΛΗΣ, ΓΙΑΝΤΟΓΛΟΥ, ΝΤΑΛΗΣ, ΖΑΒΙΤΖΟΓΛΟΥ κ.α.
[6]. Στη γειτονική πόλη της ΚΑΒΑΛΑΣ μέχρι το 1922 ο κύριος αθλητικός σύλλογος της πόλης ήταν οι Φίλιπποι. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή οι μικρασιάτες πρόσφυγες φέρνουν μαζί τους την αγάπη για τον αθλητισμό και ιδιαίτερα για το ποδόσφαιρο. Έτσι ιδρύθηκαν νέοι σύλλογοι:
• Το 1923 ο Απόλλων που είχε ποδόσφαιρο και κλασικό αθλητισμό.
• Το 1924 ο Αισχύλος που είχε ποδόσφαιρο, κλασικό αθλητισμό, κολύμβηση, πετοσφαίριση, μουσική και θέατρο.
• Το 1924 το Βυζάντιο Α.Ε.Κ. που είχε ποδόσφαιρο, κλασικός αθλητισμό και κολύμβηση.
• Το 1926 ο Ηρακλής που είχε ποδόσφαιρο και κλασικό αθλητισμό.
• Το 1927 ο Άτλας Κεραυνός που είχε ποδόσφαιρο, πετοσφαίριση, κολύμβηση και υδατοσφαίριση.
• Το 1928 ο Εργατικός Αστέρας που είχε ποδόσφαιρο κλασικό αθλητισμό, πετοσφαίριση, κολύμβηση και πυγμαχία.
• Το 1934 ο Βύρων που είχε ποδόσφαιρο και λειτουργεί ως και σήμερα.
[7]. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΔΟΥΜΠΕΣΑΣ: Μεγάλος ευεργέτης της οικογένειας της Δόξας, το 1923 δώρισε την έκταση όπου δημιουργήθηκε το σημερινό γήπεδο της ΟΜΑΔΑΣ. Ο Αναστάσιος Δουμπέσας γεννήθηκε στις Πάδες Κονίτσης και με την οικογένειά του μετανάστευσε στην τότε ακόμη τουρκοκρατούμενη Δράμα. Ασχολήθηκε με το εμπόριο εδώδιμων & αποικιακών προϊόντων καθώς και με παρεμφερείς δραστηριότητες. Δημιούργησε μεγάλη περιουσία και το έτος 1923 με την συνδρομή του Στρατηγού Μιλτιάδη Κοιμήση δώρισε στη ΔΟΞΑ την έκταση, όπου δημιουργήθηκε το γήπεδο ΔΟΞΑΣ. Πέθανε στη Δράμα το έτος 1927.
[8]. ΚΟΙΜΗΣΗΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ: Υποστράτηγος Πεζικού. Γεννήθηκε στην Αμφιλοχία το 1878. Αποφοίτησε από τη Σχολή Υπαξιωματικών το 1904 ως ανθυπολοχαγός. Σπούδασε επίσης στη Γαλλία. Συμμετείχε στους πολέμους 1912-1913. Διακρίθηκε κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία, ως διοικητής της ΙΧ Μεραρχίας. Υπήρξε μέλος της επαναστατικής επιτροπής τού 1922. Συμμετείχε ως ένας από τους 12 μάρτυρες κατηγορίας στη «Δίκη των Έξι», στο έκτακτο στρατοδικείο που ξεκίνησε την 31 Οκτωβρίου 1922 στο κτίριο της Παλαιάς Βουλής (είχε τότε το βαθμό του Αντισυνταγματάρχη). Διετέλεσε διοικητής της VII Μεραρχίας, που είχε την έδρα της στη Δράμα. Κατά την περίοδο αυτή συνέβαλε αποφασιστικά στη λύση του γηπεδικού ζητήματος του Γυμναστικού Συλλόγου Δράμας η Δόξα, καθώς μαζί με την οικογένειά Δουμπέσα χάρισαν στο σύλλογο την έκταση γης, όπου σήμερα βρίσκεται το γήπεδο της Δόξας, τα εγκαίνια του οποίου με τις ξύλινες σκεπαστές κερκίδες στη δυτική πλευρά του, έγιναν την 1η Ιουλίου του 1927. Διετέλεσε 49ος διοικητής της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων (1929-1930).Για τη συμμετοχή του στο φιλοβενιζελικό Κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935 καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε, μαζί με τον αρχιστράτηγο της Μικρασιατικής Εκστρατείας Αναστάσιο Παπούλα, τη Μεγάλη Τετάρτη 24 Απριλίου 1935.
Το παρακάτω είναι απόσπασμα από την εφημερίδα Μακεδονία του 1928. Η φωτογραφία είναι από τα εγκαίνια του γηπέδου το 1927: Το πορτραίτο είναι από τη θητεία του στη σχολή Ευελπίδων:
[9]. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ: Έφεδρος ανθυπολοχαγός από την Πετρούσα Δράμας, γεννημένος το 1914, μέλος της Επιτροπής Αμυνταίου του ΕΑΜ. Κάτοικος Αμυνταίου Φλώρινας. Απαγχονίστηκε από τους Γερμανούς. Ο απαγχονισμός των Ελλήνων από τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής, το καλοκαίρι του 1943, εξακολουθεί να παρουσιάζει σκοτεινά σημεία για τον ερευνητή. Μπορούμε επομένως με σιγουριά να πούμε ότι εκτελέστηκαν συνολικά 15 πατριώτες.
[10]. Με το όνομα ΆΡΜΑ ΘΕΣΠΙΔΟΣ ονομάστηκε κινούμενο Θέατρο (θίασος) που ιδρύθηκε από το Εθνικό Θέατρο επί διευθύνσεως του Κώστα Μπαστιά το οποίο κατ΄ αναλογία της κινητής σκηνής του αρχαίου τραγικού Θέσπιδος, περιόδευε τις ελληνικές πόλεις, της σκηνής και του θιάσου μεταφερομένων με 15 φορτηγά αυτοκίνητα και δύο επιβατηγά. Το Άρμα Θέσπιδος με διευθυντή τον Νίκο Παρασκευά, σκηνοθέτη τον Πέλο Κατσέλη και πρωταγωνιστές τη Θάλεια Καλλιγά και τον Περικλή Γαβριηλίδη έδωσε τη πρώτη του παράσταση στη Κόρινθο με έργο τον “Οθέλλο” του Σαίξπηρ στις 17 Σεπτεμβρίου1939. Μέχρι και τον Δεκέμβριο του 1941 οπότε και έκλεισε λόγω της ξένης κατοχής είχε δώσει παραστάσεις 13 έργων εκ των οποίων τα 10 ήταν πρωτότυπα ελληνικά. Είχε πρωτοπαίξει στην Αθήνα, Πειραιά, και αργότερα σε 21 ελληνικές επαρχιακές πόλεις, καθώς και σε 7 προάστια των Αθηνών.
