Του Αχιλλέα Παπαδόπουλου, Ειδικού Καρδιολόγου
Μέρος Α’
Φαντάζομαι πως δεν θα βρεθεί αναγνώστης των «Ρυθμών της Καρδιάς», που να μην γνωρίζει την ευεργετική επίδραση της άσκησης σε όλους σχεδόν τους παράγοντες, που επηρεάζουν την πιθανότητα να αρρωστήσουμε με έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Η άσκηση βοηθά στη διατήρηση ιδανικού σωματικού βάρους, αποκτάμε «μέση δαχτυλίδι», και μειώνεται η πιθανότητα να μετρήσουμε υψηλές τιμές πιέσεως αίματος, καθώς και να αρρωστήσουμε από σάκχαρο. Όσον αφορά στη χοληστερίνη, η άσκηση είναι ο καλύτερος τρόπος που γνωρίζουμε για να αυξήσουμε την «καλή» (HDL) χοληστερίνη, ενώ παράλληλα μειώνονται τα επίπεδα της «κακής» (LDL) χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων. Προσθέστε στα παραπάνω την ανάπτυξη νέων αγγείων, όπου υπάρχει πρόβλημα, χάρις στην άσκηση, καθώς και τη σημαντική της συμβολή στην ευεξία και την ψυχολογική μας ισορροπία.
Δικαιολογημένα, έχοντας όλα αυτά κατά νου, θα αναφωνούσαμε: Άσκηση, το καλύτερο φάρμακο! Και να που στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει μία ανάλυση σειράς σχετικών μελετών, η οποία συγκρίνει την ωφέλεια μιας σειράς φαρμάκων, τα οποία έχουν ευεργετική επίδραση στην αποφυγή εμφράγματος ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Η μελέτη διεξήχθη από το London School of Economics και την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και δημοσιεύεται στο περιοδικό των Βρετανών ιατρών (British Medical Journal, 1 Οκτωβρίου 2013). Φαίνεται, λοιπόν, πώς η άσκηση ωφελεί όσους έχουν περάσει έμφραγμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο, τουλάχιστον εξ ίσου, κάποτε και περισσότερο από τις συνήθεις φαρμακευτικές θεραπείες, πού συνταγογραφούμε οι ιατροί. Ειδικότερα διαφαίνεται πως η μείωση των ανθρώπινων απωλειών ήταν παραπλήσια με την άσκηση, όπως με καθένα από τα βασικά φάρμακα, που θεωρούνται απαραίτητα σε ασθενείς μετά από ένα έμφραγμα. Στην περίπτωση ασθενών μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο το όφελος της άσκησης δείχνει να είναι μεγαλύτερο από το αντίστοιχο των φαρμάκων.
Τα δεδομένα προέρχονται από αξιολόγηση 12 διαφορετικών αναλύσεων από ομαδοποιημένες σχετικές μελέτες, που εκτίμησαν το όφελος διαφορετικών φαρμάκων και 4 αναλύσεων που αξιολόγησαν τα οφέλη της άσκησης. Παρόλο που αφορούν σε μεγάλο αριθμό ασθενών, 14.716 συνολικά, η σύγκριση δεν είναι άμεση, επομένως, τα συμπεράσματα δεν θεωρούνται απολύτως ασφαλή. Ενισχύουν πάντως την ανάγκη να εξηγούμε τη μεγάλη αξία της άσκησης στους πάσχοντες, παράλληλα με τη συνταγογράφηση φαρμάκων, οπότε το όφελος αναμένεται να είναι το μέγιστο δυνατόν. Επίσης αναδεικνύουν την ανάγκη περισσότερων και διεξοδικότερων μελετών, οι οποίες θα αξιολογούν τα οφέλη της άσκησης και δεν είναι τόσο συχνές όσο οι μελέτες που αξιολογούν φαρμακευτικά σκευάσματα.
Η αισιοδοξία σώζει ζωές!
Ένα ακόμα φάρμακο, εκτός από την άσκηση, το οποίο μπορεί να ενεργοποιήσει ο πάσχων από στεφανιαία νόσο, είναι η θετική στάση απέναντι στη ζωή και η αισιοδοξία για την πορεία της υγείας του. Φαίνεται, από σχετική μελέτη που δημοσιεύεται σε περιοδικό της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας (Circulation: Cardiovascular Quality and Outcomes), πως αισιοδοξώντας μειώνουμε στο μισό σχεδόν την πιθανότητα αναχώρησης. Η μελέτη αφορούσε σε 607 Δανούς, πάσχοντες από στεφανιαία νόσο, οι οποίοι συμπλήρωσαν σχετικό ερωτηματολόγιο, από το οποίο φαινόταν η αισιόδοξη ή απαισιόδοξη στάση τους απέναντι στη νόσο και τη ζωή γενικότερα κατά την έναρξη της μελέτης. Οι απώλειες καταμετρήθηκαν κατά τη διάρκεια των επομένων 5 ετών και διαπιστώθηκε πως η θετική, αισιόδοξη στάση έσωζε ζωές.
Δεν είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνεται καλύτερη πορεία σε ασθενείς με αισιόδοξη στάση απέναντι στη νόσο, αλλά και γενικότερα θετική στάση απέναντι στη ζωή. Στην συγκεκριμένη μελέτη διερευνήθηκε επίσης η σχέση αισιόδοξης στάσης και άσκησης, η οποία συμβάλλει στην καλή πορεία των ασθενών. Διαπιστώθηκε, λοιπόν, πως οι αισιόδοξοι γυμνάζονταν τακτικά, συχνότερα από του υπόλοιπους, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει, τουλάχιστον εν μέρει, την ευεργετική επίδραση της θετικής τους ψυχολογίας.
