Του Αχιλλέα Παπαδόπουλου, Ειδικού Καρδιολόγου
Οι καλοκαιρινές διακοπές αποτελούν για κάθε οικογένεια μεγάλο πονοκέφαλο. Στον «πονοκέφαλο» αυτό, το φετινό καλοκαίρι προστέθηκε ένα ακόμα πρόβλημα: η οικονομική κρίση. Όταν όλα κλυδωνίζονται με τις μειώσεις προσωπικού, το κλείσιμο επιχειρήσεων, το αίσθημα της ανασφάλειας και της αβεβαιότητας, η σημασία των διακοπών υποβαθμίζεται.
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι δεν κάνουν διακοπές, όχι μόνο οι άνεργοι και οι χαμηλά αμειβόμενοι, αλλά και πολλοί καταστηματάρχες. Ήδη από το καλοκαίρι του 2012, το 65% των μικρών επιχειρηματιών δήλωναν ότι, όσο πέφτει ο τζίρος και αυξάνονται οι υποχρεώσεις, δεν κλείνουν την επιχείρησή τους. Έρευνα σε 26.000 επιχειρήσεις, σε 96 χώρες, έδειξε ότι αυξάνονται οι αγχώδεις εργαζόμενοι, οι οποίοι δεν διακόπτουν ποτέ την επαφή με την εργασία τους. Στην Ελλάδα, το 37% των εργαζομένων αυτής της κατηγορίας ανέφεραν ότι ασχολούνται κανονικά, αλλά σε ελαφρά πιο χαμηλούς ρυθμούς με το αντικείμενο τους. Ένας στους τρεις σκοπεύει να εργάζεται από μία έως τρεις ώρες την ήμερα και ένας στους πέντε ακόμα περισσότερο.
Η τάση αυτή είναι διεθνής. Οι στατιστικές δείχνουν ότι για τους άνδρες είναι πιο δύσκολο να απομακρύνονται παντελώς από τις υποχρεώσεις τους. Το 42% των στελεχών επιχειρήσεων έχουν δεσμευτεί να κάνουν επαγγελματικά τηλεφωνήματα και να στέλνουν e-mail στις διακοπές. Στην εξέλιξη αυτή συμβάλλουν και τα επιτεύγματα της τεχνολογίας, που μας επιτρέπουν να εργαζόμαστε από οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη. Η τεχνολογία βοηθάει τον άνθρωπο να εργάζεται με μεγαλύτερη ευελιξία, να είναι πιο παραγωγικός, να μειώνει το κόστος των μετακινήσεων και να κερδίζει χρόνο για ξεκούραση και άλλες δραστηριότητες. Παράλληλα, όμως, συνέβαλε στο να μεταφέρουν οι εργαζόμενοι τη δουλειά τους όπου και αν πηγαίνουν.
Μελέτη του 2006 (Fritz και Sonnentag) κατέδειξε ότι η διαρκής ενασχόληση με εργασιακά θέματα κατά τη διάρκεια των διακοπών μειώνει την ευχαρίστηση που προέρχεται από αυτές. Οι μάνατζερς και οι επαγγελματίες παρουσιάζουν συχνότερα συμπτώματα υπερκόπωσης, επειδή εργάζονται περισσότερες ώρες και έχουν μεγαλύτερες ευθύνες. Οι βασικοί λόγοι, τους οποίους προβάλλουν για να μην αξιοποιούν τις διακοπές τους, είναι ότι δεν θέλουν να χάσουν την επαφή με τους πελάτες τους, οι ληξιπρόθεσμες ημερομηνίες και η έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους αντικαταστάτες τους. Ο ουσιαστικότερος λόγος είναι ο φόρτος εργασίας που θα αντιμετωπίσουν όταν επιστρέψουν.
Το «ροκάνισμα» του χρόνου των διακοπών, σύμφωνα με έρευνα, δεν ωφελεί ούτε τους εργαζόμενους στις επιχειρήσεις, οι οποίες κινδυνεύουν να πληρώσουν δυσανάλογα τις δυσάρεστες συνέπειες της υπερκόπωσης του προσωπικού τους. Παλιότερα, οι άνθρωποι χαλάρωναν και ξεκουράζονταν, χωρίς να συνδέουν τις διακοπές τους με τουριστικούς τόπους διαμονής και περιττά έξοδα. Τι νόημα έχει εάν μεταφέρουμε τις συνήθειες και τα άγχη μας σε νέα τοποθεσία;
Οι ψυχολόγοι συνιστούν να έχουμε ρεαλιστικές προσδοκίες για τις καλοκαιρινές διακοπές, επειδή η ευτυχία δεν συνδέεται υποχρεωτικά με αλλαγή τόπου και τρόπου ζωής. Τι λένε; Αποκοπείτε από όσα σας αγχώνουν. Αποσυνδεθείτε από τα e-mail, τα κινητά, την εργασία. Κλείστε την τηλεόραση και τους υπολογιστές. Διαθέστε χρόνο για χαλάρωση και νέες γνωριμίες. Ακούστε μουσική, διαβάστε ένα βιβλίο, επιδιώξτε τη φυσική άσκηση. Η πίεση να περάσουμε οπωσδήποτε ευχάριστα επιτείνει το άγχος μας, με αποτέλεσμα να μην απολαμβάνουμε τις μικρές στιγμές που πρέπει να αναζητούμε χειμώνα-καλοκαίρι.
