Το ένα πουλάκι:
Με δικαστική απόφαση!
*
Έχουμε μιλήσει πολλές φορές για τις «ανθρώπινες σχέσεις» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όμως αυτή τη φορά επανερχόμαστε επειδή έχουμε ένα νέο «στοιχείο». Οι σχέσεις αυτές κρίθηκαν σε… δικαστική αίθουσα.
*
Πού συνέβη αυτό; Μα, φυσικά, στις ΗΠΑ, όπου και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το σύστημα απονομής δικαιοσύνης βρίσκονται σε άλλο επίπεδο. (Βλέπετε πόσο προσέχω τις εκφράσεις μου; Δεν λέω σε ανώτερο, λέω σε άλλο.)
*
Το πράγμα ξεκίνησε με αφορμή μια συζήτηση σχετικά με το κατά πόσο μπορούν να… συνυπάρχουν σε μια δίκη δυο φίλοι, εννοείται διαδικτυακοί, ένας δικαστής και ένας συνήγορος. Είναι δυνατόν;
*
Υπάρχει δηλαδή «ασυμβίβαστο» και πρέπει να εξαιρείται ένας δικαστής από υπόθεση στην οποία δικηγόρος είναι κάποιος φίλος του στο φέισμπουκ; Ή μήπως μια διαδικτυακή φιλία δεν αποτελεί λόγο εξαίρεσης.
*
Πριν μπούμε στην ουσία της υπόθεσης, ελάτε να εξετάσουμε λίγο την… ουσία του θέματος. Γιατί να είναι φίλοι στο φέισμπουκ ένας δικαστής και ένας δικηγόρος; Υπάρχουν περιπτώσεις που πρέπει να δείχνουμε αυτοσυγκράτηση;
*
Ξέρω, για παράδειγμα, περιπτώσεις δασκάλων που είναι φίλοι, μιλάμε πάντα για το φέισμπουκ, με μαθητές τους! Όταν ξέρουμε ότι αυτό είναι λάθος στον πραγματικό κόσμο· αφήστε που στο διαδίκτυο είναι… παράνομο.
*
Με την έννοια ότι ένα μικρό παιδί δεν επιτρέπεται να έχει «προφίλ». Που πάει να πει ότι, για να αποκτήσει, είπε ψέματα, δήλωσε τουλάχιστον ψεύτικη ηλικία. Αυτό ο δάσκαλος, αντί να το επικρίνει, πάει και το κάνει «φίλο»!
*
Και τι είδους επικοινωνία μπορούν να έχουν ένας δάσκαλος με κάποιον μαθητή του, μέσω του φέισπουκ; Μη μου πείτε ότι επικοινωνούν για θέματα του σχολείου, διότι, γι’ αυτόν τον σκοπό υπάρχουν άλλα εργαλεία.
*
Υπάρχει το «σχολικό δίκτυο» που δίνει τη δυνατότητα επικοινωνίας και είναι ειδικά σχεδιασμένο και πολύ πιο ασφαλές από οτιδήποτε άλλο κυκλοφορεί στην πιάτσα. Μπορεί να υπάρχει ακόμη η ιστοσελίδα του σχολείου, ή απλώς το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
*
Εγώ θα το πήγαινα και λίγο παραπέρα και θα έλεγα πως είναι λάθος ένας δάσκαλος να συνάπτει «φιλίες» ακόμη και με γονείς των μαθητών του. Αυτό προκειμένου να μην υπάρχει η παραμικρή υποψία στα παιδιά ότι μεροληπτεί υπέρ κάποιου.
*
Το άλλο πουλάκι:
Ας πάμε στα δικαστήρια.
*
Εννοώ μέσω της συζήτησής μας, όχι να μηνύσουμε ο ένας τον άλλο! Εκεί, λοιπόν, στις ΗΠΑ, ένα δικαστήριο αποφάσισε ότι η διαδικτυακή φιλία δεν αποτελεί πραγματική τέτοια˙ είναι κάτι άλλο, τελείως διαφορετικό.
*
Θα έχετε ακούσει κι εσείς το γνωστό απόφθεγμα που λέει «το να έχεις πολλούς φίλους στο φέισμπουκ μοιάζει με το να είσαι πλούσιος στη Μονόπολη»! Ε, κάτι τέτοιο λέει και το σκεπτικό του δικαστηρίου.
*
Να σας πούμε, πριν συνεχίσουμε, ότι το θέμα το διαβάσαμε στην πολύ ενδιαφέρουσα ιστοσελίδα justina, στην οποία μας παρέπεμψε διαδικτυακός φίλος! Είπαμε, εργαλείο το φέισμπουκ και έτσι πρέπει να το βλέπουμε.
*
Πάμε τώρα να δούμε τι λέει η δικαστική απόφαση την οποία θεωρούμε σημαντική: «Οι φιλίες στην πραγματικότητα, αποτελούν διαπροσωπικές σχέσεις που διέπονται από αμοιβαία εκτίμηση και αγάπη». Διαφωνεί κανείς;
*
Και συνεχίζει: «Στο facebook ένα πρόσωπο έχει χιλιάδες επαφές, πολλές από τις οποίες δεν μπορεί καν να ανακαλέσει στη μνήμη του και τις οποίες ενίοτε αποκτά βάσει των αλγοριθμικών προτάσεων του μέσου κοινωνικής δικτύωσης και όχι με προσωπικές αλληλεπιδράσεις».
*
Εδώ, λοιπόν, βρίσκεται το μυστικό. Ακούμε συχνά την προτροπή «μην κάνετε φίλους ανθρώπους που δεν γνωρίζετε στην πραγματικότητα», όμως αυτό ελάχιστοι το ακολουθούν. Φίλοι να ‘ναι και ό,τι να ‘ναι.
*
Έρχεται, λοιπόν, το δικαστήριο με την απόφασή του και διαχωρίζει τις δύο περιπτώσεις φιλίας: «Η παραδοσιακή φιλία νοείται να κυμαίνεται από μια σχέση μεγάλης οικειότητας μέχρι την περιστασιακή γνωριμία…
*
Στο διαδίκτυο όμως οι “φιλίες” ποικίλουν σε βαθμό από τη μεγάλη οικειότητα μέχρι τη σύνδεση απολύτως ξένων μεταξύ τους ατόμων». Το γεγονός αυτό διαφοροποιεί και τη στάση απέναντι στο… ασυμβίβαστο.
*
«Συνεπώς, το γεγονός και μόνο της σύνδεσης δικαστή και δικηγόρου στα social media δεν αποδεικνύει κατ’ ουσίαν το βαθμό της μεταξύ τους γνωριμίας και οικειότητας, ώστε δεν επαρκεί για να στηρίξει την εξαίρεση του δικαστή από υπόθεση που χειρίζεται ο δικηγόρος».
*
Και ένα τρίτο πουλάκι:
Χρειάζεται και κάτι άλλο!
*
Αυτό δεν καταλάβατε κι εσείς; Δεν αρκεί η διαδικτυακή «φιλία», δεν αποδεικνύει, από μόνη της, κανενός είδους σχέση. Ας μην ξεγελιόμαστε, λοιπόν, νομίζοντας πως είμαστε ένα κοινωνικό άτομο.
*
Μπορεί το διαδίκτυο να ήρθε να καλύψει κάποιες σύγχρονες ανάγκες και να δώσει τη δυνατότητα για άλλου είδους επικοινωνία, όμως η αληθινή ζωή, με σχέσεις που κτίζονται με πολύ κόπο, είναι εκεί έξω.
*
Μακριά από το ασφαλές περιβάλλον του υπολογιστή μας, που δημιουργεί συνθήκες θερμοκηπίου, όπου κάθε σχέση μπορεί να καλλιεργηθεί χωρίς το ρίσκο τής πραγματικής, ανθρώπινης επαφής.
*
Στην πραγματική ζωή, κάθε σχέση, πολύ περισσότερο η φιλία, δοκιμάζεται καθημερινά και αποτελεί ένα αληθινό άθλημα, μια σπουδή στον άλλο και στον εαυτό σου, μια μοναδική και ανεπανάληπτη εμπειρία.
*
Δεν είναι τυχαίο ότι ελάχιστες φορές στη ζωή μας συνδεόμαστε πραγματικά με κάποιον που αποκαλούμε φίλο και ξέρουμε ότι είναι πράγματι τέτοιος. Αλλά και οι άλλες, οι πιο καθημερινές μας σχέσεις, δεν έχουν καμιά σχέση με τις διαδικτυακές.
*
Γι’ αυτό ας φροντίζουμε να «επενδύουμε» σε αυτές, με όλο το κόστος και το ρίσκο της «χρεοκοπίας» που μπορεί να έχει κάθε επένδυση που αξίζει πραγματικά.