Του Δημήτρη Ι. Σφακιανάκη
ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ
Χρίστος Τσιγγιρίδης: «ο πρωτοπόρος των Βαλκανίων».
Ο Τσιγγιρίδης ήταν ο πρωτοπόρος που σφράγισε ανεξίτηλα την εμφάνιση και ανάπτυξη της ραδιοφωνίας στην Ελλάδα, υπερνικώντας τις μύριες αντιξοότητες που όρθωνε απέναντί του το αρτηριοσκληρωτικό κατεστημένο των «Αρμοδίων» παραγόντων της πολιτικής εξουσίας και της δημόσιας διοίκησης. Το δημιουργικό του ταλέντο ξεδιπλώθηκε στους έκπληκτους επισκέπτες της Β΄Διεθνούς Eκθέσεως Θεσσαλονίκης.
Και μία σπουδαία και μεγάλη σουρπρίζ για το κοινόν. Οι πολυπληθείς επισκέπτεται της Β΄ Διεθνούς Εκθέσεως είδαν κάτι περίεργα γλαμπατσίμπανα κρεμασμένα με σύρματα στον αέρα, που χωρίς να είναι γραμμόφωνα… μιλούσαν, τραγουδούσαν.
Τα θαυματουργά αυτά γλαμπατσίμπανα ήσαν τα μεγάφωνα του κ. Τσιγγιρίδη, που εισήγοντο στην Ελλάδα για πρώτη φορά. Μιλούσαν οι επίσημοι, έπαιζε το γραμμόφωνο, τραγουδούσε κάποιος και ο κόσμος δεν ήταν ανάγκη να συνωστίζεται για να τον ακούση. Χάρις εις τα μεγάφωνα τον άκουγε πίνοντας την μπύρα του ή τρώγοντας μακαρίως το παγωτό του από μία ώρα μακρυά…
Ήσαν τα πρώτα μεγάφωνα που είδε και άκουσε η Ελλάς και τα οποία λίγο πριν είχαν εμφανισθή στη ραδιοφωνική έκθεσι του Βερολίνου. Τα έφερε στην Ελλάδα ο κ. Τσιγγιρίδης, σημειώνεται σε ρεπορτάζ της εφημερίδας Μακεδονία1, όπου σχολιάζεται πικρόχολα η επώδυνη αλλά απίστευτα δημιουργική διαδρομή του. Το μόνον της ζωής του λάθος ήτο να έλθη να μεταδώση τα μυστηριώδη φώτα του στην πειο καθυστερημένη, την πειο μίζερη, την πειο αρτηριοσκληρωτικώς διοικούμενη χώρα του κόσμου. Στην Ελλάδα. Το 1928 κατάφερε επιτέλους να πείσει τους «Αρμοδίους» για τη δημιουργία ραδιοφωνικού σταθμού. Ήταν ο πρώτος σταθμός που λειτούργησε στην Ελλάδα και σε όλα τα Βαλκάνια. Ο Τσιγγιρίδης ωστόσο δεν κατάφερε να πάρει άδεια λειτουργίας του σταθμού του, καθώς του δόθηκε άδεια να εκπέμπει μόνο κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Έκθέσεως. Μετά από περιπετειώδεις προσπάθειες ετών, καταφέρνει να ξεπεράσει τις συμπληγάδες που «ελληνικότατα» παρενέβαλλαν οι «Aρμόδιοι» και αποκτά επιτέλους το 1936 άδεια μόνιμης λειτουργίας. Από τα ραδιόφωνα της εποχής, το εισαγωγικό μήνυμα του εκφωνητή» «Αλό! Αλό! Ράδιο Τσιγγιρίδη. Σταθμός Θεσσαλονίκης. Ελλάς» ανέβαζε τον ραδιοφωνικό πυρετό στους φίλους των ερτζιανών, πολύ έξω από τα σύνορα της ελληνικής επικράτειας.
Τα προγράμματα του ραδιοφωνικού σταθμού του Τσιγγιρίδη ήταν στην πλειονότητά τους ζωντανά. Καθημερινά πλήθος γνωστών προσωπικοτήτων της εποχής − επιστήμονες, πολιτικοί και πλήθος καλλιτεχνών− παρήλαυναν από το στούντιο του σταθμού. Συνέχισε να εκπέμπει με αμείωτη ακροαματικότητα ακόμη και μετά την ίδρυση το 1938 του πρώτου ελληνικού κρατικού σταθμού, του Ραδιοφωνικού Σταθμού Αθηνών, δεδομένου ότι το σήμα του τελευταίου δεν έφτανε στη Θεσσαλονίκη. Την εποχή εκείνη ήταν υψηλή η ακροαματικότητα και των ελληνικών προγραμμάτων που μεταδίδονταν από το ραδιοφωνικό σταθμό του Μπάρι της Ιταλίας. Η προπαγάνδα που ενορχήστρωνε το καθεστώς του Μουσολίνι ήταν εργαλείο προλείανσης του φασιστικού επεκτατισμού, και γι’ αυτό οι εκπομπές του Μπάρι δεν ήταν άδολες, και έγιναν απροκάλυπτα προπαγανδιστικές με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο σταθμός του Τσιγγιρίδη λειτούργησε ως ιδιωτικός σταθμός, χωρίς κρατική χρηματοδότηση, με έσοδα κυρίως από τις εμπορικές διαφημίσεις. Τα χρόνια του Μεταξικού καθεστώτος, της γερμανικής κατοχής και του Εμφυλίου δοκιμάστηκε από σκληρές λογοκριτικές παρεμβάσεις. Το 1947 σιγεί οριστικά. Ο πομπός του εξαγοράζεται από τον κρατικό φορέα ΕΙΡ (Εθνικόν Ίδρυμα Ραδιοφωνίας), ο ίδιος τίθεται στο περιθώριο και πεθαίνει το ίδιο έτος. Μετά θάνατον το έργο του αναγνωρίστηκε δεόντως και του αποδόθηκαν τιμές που δεν διανοήθηκε στην πολυκύμαντη, γεμάτη γόνιμες προκλήσεις και δοκιμασίες ζωή του…
Παραπομπές
1 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 16-5-1936
2 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ό.π.
3 Φωτογραφία: https://www.radiomuseum.gr/tsiggiridis-03.htm
4 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ό.π.
5 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 6-9-38
