ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΤΙΣ ΚΑΛΠΕΣ: Σαράντα πέντε χρόνια πορεία ως το ξέφωτο της παροχής του δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες (2019: Ο πατριωτισμός γένους θηλυκού)

Της Νόρας Κωνσταντινίδου

0
1041

Ο Βλάσης Γαβριηλίδης (ο ικανότατος χειριστής, όσο ζούσε, της πένας «χι» στον κονδυλοφόρο του, και παράλληλα αναμορφωτής της ελληνικής δημοσιογραφίας και πνευματικός ηγέτης), στην εφημερίδα «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» των Αθηνών έγραψε το 1896: « Αργά ή ογλήγορα η γυνή θα αποκτήσει πολιτικά δικαιώματα». Δεκαπέντε χρόνια αργότερα -το 1911- η γυναίκα πράγματι βρίσκεται στο κέντρο του γενικού και ανάλογου ενδιαφέροντος για αλλαγές στην πολιτική σκηνή. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος στην Αναθεωρητική Βουλή εκείνης της χρονιάς (το 1911, όπως καταγράφεται στα πρακτικά), διατύπωσε τις απόψεις του (για πρώτη φορά) σε ότι αφορά το θέμα της γυναικείας ψήφου.
Μετά από είκοσι τρία χρόνια, συγκεκριμένα στις 11 Φεβρουαρίου του 1934 οι γυναίκες ψηφίζουν με ορισμένους περιορισμούς στις δημοτικές εκλογές. Ο αριθμός των γυναικών που προσήλθαν στις κάλπες για να ψηφίσουν θεωρείται αμελητέος. Αιτία, η ελλειμματική καταγραφή των γυναικών στους εκλογικούς καταλόγους, καθώς και οι περιοριστικοί λόγοι που προτάθηκαν, όπως αυτές που ήταν σχετικές με το δικαίωμα ψήφου, οι οποίες πέρασαν στα ενημερωτικά δελτία, επισημαίνοντας: «Οι γυναίκες με ηλικία άνω των τριάντα χρόνων μπορούν να καταθέσουν την ψήφο τους στις κάλπες, φτάνει να έχουν στο όνομά τους απολυτήριο από την έκτη τάξη του Δημοτικού Σχολείου. Στους εκλογικούς καταλόγους της Αθήνας εκείνης της εποχής γράφτηκαν 2.655 κυρίες. Από αυτές τελικά ψήφισαν 349 γυναίκες, καθώς δεν απουσίασαν και οι πικρόχολες παρατηρήσεις. Λέγεται πως στις εκλογές του 1964 η ηθοποιός Μαρίκα Κοτοπούλη δεν ψήφισε, με το αιτιολογικό ότι ψηφίζουν όσες αδικήθηκαν από τη μάνα φύση και δε διαθέτουν ανάλογη την ομορφιά.
Στις βουλευτικές εκλογές στις 28 Μαΐου 1952 οι γυναίκες δεν έχουν ενημερωθεί έγκαιρα. Ίσως γι αυτό, χρεώθηκαν με επαρχιώτικη αδιαφορία. Αντίθετα στη Θεσσαλονίκη το 1953 εξελέγη η πρώτη γυναίκα βουλευτής, η Ελένη Σκούρα, και μαζί της η Βιργινία Ζάννα (εθελόντρια αδελφή Νοσοκόμα από το 1918). Η Λίνα Τσαλδάρη εξελέγη το 1956. Ορκίσθηκε Υπουργός, στο Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας στην Κυβέρνηση Καραμανλή. Πρώτη γυναίκα Δήμαρχος εκλέγεται η Μαρία Δεσύλλα. Ωστόσο, στο γενικότερο απολογισμό, η στοιχειώδης δυναμική της οργανωμένης κοινωνίας των γυναικών δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα.
Η εσωτερική μετανάστευση, (από το χωριό στην πόλη) και η εξωτερική από τη φυγή στο εξωτερικό την πρώτη πενταετία του πενήντα προς την Αυστραλία, αφήνει τα σημάδια της εγκατάλειψης στην ύπαιθρο. Η δεύτερη ομαδοποιημένη παρτίδα προς την Αμερική, δοκιμάζεται εξαρχής με πόνους και δάκρυα, όσο το ταξίδι εκεί, (όπως κι αυτό στην Αυστραλία), δε γίνεται προσιτό στο γυρισμό. Για το λόγο αυτό, πριν ξεκινήσει η δεκαετία του εξήντα, οι Γερμανοί ανοίγουν τις πύλες της υποδοχής στους μετανάστες. (Τα τρένα που φύγαν, τραγουδά η Μοσχολιού). Όσες παραμένουν στον τόπο που γεννήθηκαν δεν αφήνονται ελεύθερες να κάνουν τις επιλογές τους στις εκλογές. Οι άνδρες συνωμοτούν στα καφενεία και λύνουν τις διαφορές τους οργισμένοι. Θεωρούν τις γυναίκες τους άβουλα όντα, αθύρματα κάποιες φορές, ανίκανες να εκφραστούν, χωρίς τις υποδείξεις άλλων. Στην κυριολεξία θεωρούνται άβουλες να επιλέξουν πρόσωπα. Έτσι αφήνονται στο έλεος του πατέρα «πατριάρχη», ο οποίος αγάλλεται να κουμαντάρει γιούς, παραγιούς, κόρες, παρακόρες και νύφες.
Το αρρωστημένο αυτό κλίμα είναι γνωστό και κανένας δεν αντιδρά, παραχωρώντας στον γέροντα «πάππο», την αρμοδιότητα «να τα κανονίσει όλα όπως αυτός ξέρει». Με την όποια πείρα του λογαριάζεται και παραμένει αλάνθαστος. Κανένας « πάτερ φαμίλιας» της εποχής δεν αποδείχθηκε « κοψοδάκτυλος, κοψοχέρης ή και διπλοκοψοχέρης». Σχεδόν όλοι η δεκαετία του εξήντα αυτό το γνώρισμα είχε. Ψήφος δια της τεθλασμένης οδού. Μετά τη μεταπολίτευση και με την αναθεώρηση του Συντάγματος του 1975, στο οποίο καταχωρήθηκε η «αρχή της ισότητας των φύλων», το εκλογικό κλίμα στην Ελλάδα άλλαξε. Πέρα από το ψυχρό γράμμα του νόμου κι άλλοι εγγενείς λόγοι συνέβαλαν σε αλλαγές που δύσκολα θα παραμένουν ασχολίαστες.
Χωρίς τον ελάχιστο σχολιασμό κλείνω το παρόν δημοσίευμα με την παρατήρηση πως ήταν ικανοποιητικά μεγάλος ο αριθμός των γυναικών που συμμετείχαν στα πολλών ειδών ψηφοδέλτια ως υποψήφιες τη φετινή χρονιά (2019) και πάντα σύμφωνα με την ορισμένη ποσόστωση σε σχέση με τους άνδρες και όχι σύμφωνα με τον αριθμό των γυναικών ψηφοφόρων που υπήρξαν ανέκαθεν παραπανίσιες των ανδρών. Ανάμεσα στις πολλές υποψήφιες συμβούλους στους Δήμους, τις Κοινότητες, στις Περιφέρειες ως και στην Ευρωβουλή μία γυναίκα σημείωσε τη διαφορά υπερτονίζοντας: Ο κάθε εκλεγμένη γυναίκα να αγωνίζεται για τον τόπο της. Ο πατριωτισμός γένους θηλυκού.
Και η έκπληξη: Ο υπουργός Εσωτερικών Αλέξης Χαρίτσης φρόντισε να μην μπουν περιορισμοί στις εκδηλώσεις θαυμασμού απέναντι των ανδρών «θεωρώντας έγκυρο το ψηφοδέλτιο που φέρνει ανεπαίσθητα ίχνη από κραγιόν χειλέων για τον «Άδωνι», τον Αλέξη ή για τον «λεβέντη», τον Κυριάκο.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ
Captcha verification failed!
Η βαθμολογία χρήστη captcha απέτυχε. Παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας!