Οι Τυφώνες, οι Σίφωνες (οι Ανεμοστρόβιλοι) και οι Κυκλώνες είναι ουσιαστικά το ίδιο καιρικό φαινόμενο, όμως αλλάζουν όνομα ανάλογα με τον ωκεανό από τον οποίο προέρχονται.
Οι Τυφώνες είναι ένα πολύ ακραίο καιρικό φαινόμενο, που συνοδεύεται από πάρα πολύ ισχυρούς ανέμους 140 χλμ/ώρα), υψηλές θερμοκρασίες και υψηλές βροχοπτώσεις.
Ένας τυφώνας διαρκεί λίγα λεπτά, μερικές ημέρες ή και εβδομάδες, ενώ διαγράφει μια διαδρομή μήκους και πλάτους πολλών χιλιομέτρων, γι’ αυτό και προκαλεί περισσότερες ζημιές.
Οι ανεμοστρόβιλοι του ελληνικού χώρου καλύπτουν μια απόσταση 5 – 10 χλμ. Οι ταχύτητες των ανέμων μπορεί να είναι μεγαλύτερες, άρα η πιθανότητα σημειακών καταστροφών παραμένει υψηλή.
Οι Σίφωνες που είναι το επιστημονικό όνομα των Ανεμοστρόβιλων, εμφανίζονται αρκετά συχνά στα νησιά του Ιονίου και στις δυτικές ακτές της χώρας, με επίκεντρο στο Νομό Ηλείας. Μέχρι στιγμής δεν μπορούμε να εξηγήσουμε το γιατί.
Οι κυκλώνες σχηματίζονται από ένα χαμηλό βαρομετρικό, το οποίο τροφοδοτείται με υδρατμούς.
Η ταυτότητα των ελληνικών Τυφώνων είναι η εξής: α. ταχύτητα 150 – 250 χλμ/ώρα, β. Διάρκεια 10 λεπτά, γ. πλάτος 100 – 200 μέτρα, δ. 40 ανεμοστρόβιλοι έχουν καταγραφεί στην Ηλεία από το 2000 μέχρι το 2012, ε. Μήκος 10 χλμ, Στ. 300% έχει αυξηθεί η συχνότητα αύξησης των ανεμοστρόβιλων την τελευταία 10ετία, ζ. 9 περιοχές στο κόκκινο: η Θεσ/νίκη, η Λάρισα, η Κέρκυρα, η Ζάκυνθος, Ηλεία, Αχαΐα, Μεσσηνία, Ρόδος και Λασίθι Κρήτης, η. η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας ευνοεί τη δημιουργία ανεμοστρόβιλων στην Ελλάδα και θ. οι περιοχές όπου το φαινόμενο εμφανίζεται συχνότερα είναι κατά κανόνα παράκτιες.
Αιτίες του Τυφώνα
Οι υψηλές θερμοκρασίες των νερών των ωκεανών. Η αύξηση της θερμοκρασίας των ωκεανών πυροδοτεί τέτοια ακραία καιρικά φαινόμενα. Η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει αυξήσει το ποσοστό υγρασίας στην ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα εντονότερες βροχοπτώσεις. Η πολύ υψηλή θερμοκρασία του νερού των ωκεανών λειτουργεί σαν «καύσιμο» για τους τυφώνες και τους κυκλώνες.
Η άνοδος της θερμοκρασίας που σημειώνεται στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας στην Ελλάδα, καθώς οι ανεμοστρόβιλοι προκαλούνται από τις μεγάλες θερμοκρασιακές διαφορές, που υπάρχουν μεταξύ του εδάφους και των υψηλότερων στρωμάτων της ατμόσφαιρας. Οι υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν ευθύνονται για την αύξηση των Ανεμοστρόβιλων στην Ελλάδα με ταχύτητα ανέμων πάνω και των 250 χλμ/ώρα. Η θερμοκρασιακή αύξηση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας είναι υπεύθυνη για την αύξηση των ανεμοστρόβιλων. Όταν το θερμόμετρο φτάνει τους 30ο C τότε υπάρχει υψηλή τροφοδοσία της ατμόσφαιρας με υδρατμούς.
Οι ασυνήθιστες υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν το φετινό καλοκαίρι του 2019 προκάλεσαν τους ισχυρούς Ανεμοστρόβιλους στη Βόρεια Ελλάδα και ειδικότερα στην Χαλκιδική.
Οι υψηλές θερμοκρασίες του Ειρηνικού Ωκεανού.
Οι μεγάλες ταχύτητες των ανέμων.
Η κλιματική αλλαγή. Στην κλιματική αλλαγή αποδίδουν οι επιστήμονες τους όλο και συχνότερους τυφώνες, που πλήττουν το τελευταίο διάστημα τις ΗΠΑ. Κατά 34% θα αυξηθεί η συχνότητα εμφάνισης ισχυρών τυφώνων μέχρι το 2100, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Η ένταση του τυφώνα Χαϊγιάν, που έπληξε πρόσφατα τις Φιλιππίνες και προκάλεσε θανάτους, μεγάλες καταστροφές και κύματα απόγνωσης σε πλήθος κόσμου, φαίνεται να συνδέεται με την κλιματική αλλαγή.
Η Γεωγραφική θέση της περιοχής.
Οι συνθήκες της περιοχής ευνοούν την ανάπτυξη Ασταθειών στην ατμόσφαιρα κατά τις μεταβατικές εποχές ( άνοιξη και φθινόπωρο) και κυρίως τον χειμώνα με αποτέλεσμα να προκαλούνται έντονα καιρικά φαινόμενα.
Η Γεωλογική μορφολογία μιας περιοχής, η γειτνίαση με θάλασσα.
Η αύξηση της θερμοκρασίας, λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου, από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, δικαιολογεί σε μεγάλο βαθμό την αύξηση της συχνότητας εμφάνισής τους.
Η συχνότερη εμφάνιση καταιγίδων.
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας. Στις Φιλιππίνες ο τυφώνας «Χαϊγιάν» οφείλεται στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας στην περιοχή που ήταν έως 4 φορές περισσότερο από ότι διεθνώς. Η μέση στάθμη της θάλασσας βρέθηκε σε ύψος ρεκόρ τον Μάρτιο του 2013, γεγονός που συνδέεται με τις καταστροφικές συνέπειες των τυφώνων.
Η Οικονομική και Περιβαλλοντική κρίση.
Συμβάλλει στο σχηματισμό του κυκλώνα και η ροή θερμότητας από τη θάλασσα, που αυτή την περίοδο είναι αρκετά ζεστή.
Συνέπειες και Ζημιές που προκαλούνται από τους Τυφώνες
Προκαλούν ανθρώπινες απώλειες και τεράστιες υλικές ζημιές.
Τέτοια ακραία καιρικά φαινόμενα, δηλαδή οι τυφώνες μπορούν να προκαλέσουν μεγάλες καταστροφές. Για παράδειγμα, ενώ η μέγιστη ταχύτητα του τυφώνα «Σάντι» έφθασε μέχρι και τα 145 χλμ/ώρα, το 50% των ανεμοστρόβιλων στην Ελλάδα πνέει από 150 – 250 χλμ/ώρα.
Από τους τυφώνες δημιουργούνται προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες, στις εναέριες μεταφορές και στην κυκλοφορία των αυτοκινήτων, καθώς εκατοντάδες δρόμοι παραμένουν αποκλεισμένοι εξαιτίας ξεριζωμένων δένδρων.
Οι βιβλικές καταστροφές των τυφώνων επιβραδύνουν τους οικονομικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Καταστρέφουν τα θαλάσσια οικοσυστήματα και επηρεάζουν τα ασπόνδυλα είδη ζώων που ζουν κοντά στις ακτές.
Άνοδος της θερμοκρασίας κατά 2ο C θα 10πλασιάσει τον αριθμό των τυφώνων μεγάλης έντασης. Π.χ. αν η θερμοκρασία ανεβεί κατά 1ο C, η συχνότητα των ακραίων τυφώνων θα αυξηθεί κατά 3 ή 4 φορές και αν το κλίμα του πλανήτη γίνει πιο ζεστό κατά 2ο C, ο αριθμός αυτών των φαινομένων θα είναι 10 φορές μεγαλύτερος.
Οι Ανεμοστρόβιλοι ισοπεδώνουν κτίρια, παραλύουν τα οδικά δίκτυα.
Προκαλούν χάος στις αεροπορικές μεταφορές.
Ξεριζώνουν δεκάδες δένδρα Καταστρέφουν πυλώνες ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι Ανεμοστρόβιλοι προκαλούν μεγάλες καταστροφές σε καλλιέργειες, υποδομές και σπίτια.
Σοβαρές ζημιές και στον τομέα της γεωργίας και τις αλιείας προκάλεσε στο καταστροφικό του πέρασμα ο φονικός τυφώνας «Χαϊγιάν» επίσης γνωστός και ως τυφώνας «Γιολάντα» ) στις Φιλιππίνες, πυροδοτώντας ανησυχίες για τον κίνδυνο επισιτιστικής κρίσης.
Ο Τυφώνας «Χαϊγιάν», που συνέβη την 7η Νοεμβρίου 2013 στις Φιλιππίνες, επηρέασε 4,28 εκατ. ανθρώπους σε 270 πόλεις.
Η Ελλάδα δεν διέθετε μέχρι σήμερα σύστημα πρόγνωσης των Ανεμοστρόβιλων. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι οι ανεμοστρόβιλοι δεν καταγράφονταν καν από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ). Ευτυχώς, που τώρα η ΕΜΥ άρχισε να καταγράφει σιγά – σιγά τους ανεμοστρόβιλους και να κάνει κάποιον σχεδιασμό για τη δημιουργία συστήματος προειδοποίησης.
Η ανύπαρκτη θωράκιση της Ελλάδας απέναντι στους μικρούς τυφώνες.
Η έλλειψη επιστημονικής γνώσης δυσκολεύει την εξαγωγή συμπερασμάτων για τα επίκεντρα των φαινομένων αυτών.
Οι πληροφορίες από το παρελθόν είναι πολύτιμες για την μελέτη του κλίματος και την πρόγνωση των τυφώνων.
Η μελέτη του κλίματος μέσω των δακτυλίων των δένδρων, με τα σημερινά μοντέλα για την κλιματική αλλαγή, προβλέπουν ότι οι τυφώνες θα γίνονται συχνότεροι και ισχυρότεροι όσο η θερμοκρασία του πλανήτη ανεβαίνει, αλλά οι προγνώσεις τους δεν είναι ακόμη αξιόπιστες σε τοπικό επίπεδο.
