Κύριε Υπουργέ, Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι
• 45 Χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας
• 40 χρόνια από την μετάβαση της χώρας στη μορφή ενός σύγχρονου Ευρωπαϊκού κράτους και
• 20 χρόνια από την θεσμοθέτηση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, νόμου τομή στην λειτουργία της δημόσιας διοίκησης
εμείς ακόμη αναζητούμε ένα επαρκές μοντέλο αποτελεσματικής λειτουργίας της κρατικής μηχανής.
Το κομματικό κράτος αποτελεί διαχρονικό ζήτημα από συστάσεώς του.
Προφανώς δεν θέλαμε να λυθεί. Ούτε οι πολιτικές ηγεσίες ούτε οι πολίτες. Για την ακρίβεια όλοι θέλαμε, αλλά για τους άλλους, τους λοιπούς, εξαιρώντας πάντα τον μικρό ή μεγαλύτερο περίγυρο φίλων, αρεστών και αναγκαίων (για την μακροημέρευσή μας) εξαρτήσεων.
Το “επιτελικό κράτος” για μένα υπήρξε το μεγαλύτερο κίνητρο για να ασχοληθώ ενεργά με την πολιτική.
Μια μερίδα τύπου χαρακτήρισε το νομοσχέδιο για το Επιτελικό Κράτος “σαρωτικό”, αναφορικά με τον τρόπο λειτουργίας του κράτους και της δημόσιας διοίκησης. Υπό την έννοια ότι το σάρωμα είναι η βασική εργασία τακτοποίησης ενός χώρου ακατάστατου, πράγματι.
Το παρόν νομοσχέδιο παρουσιάστηκε ως σχέδιο νόμου που φιλοδοξεί να συγυρίσει, να βάλει μια κάποια τάξη και να δηλώσει την πρόθεση να εφαρμόσει τους ήδη υπάρχοντες νόμους του κράτους. Νόμους που η ελληνική πολιτεία ψήφισε για να αγνοηθούν, να παρακαμφθούν, να διαστρεβλωθούν με την ευθύνη των εκάστοτε κυβερνήσεων.
Ο νεωτερισμός του έγκειται τελικά στην υπόσχεση εφαρμογής του ήδη υπάρχοντος νομικού πλαισίου με “καινοτομίες” χρηστικότητας και υπό το πρίσμα της αποτελεσματικότητας.
Στόχος του είναι αυτό που λέμε νοικοκύρεμα εκ των ενόντων. Δημιουργεί μια κανονικότητα που μας έλειψε, είναι η αλήθεια, τα τελευταία χρόνια. Η ανάγκη όμως νομοθέτησης ενός νόμου για να εφαρμόζονται οι νόμοι, δεν είναι για τυμπανοκρουσίες, μάλλον για σοβαρή εθνική περισυλλογή είναι – τουλάχιστον!
Κυρίες και κύριοι,
Η Κυβέρνηση μοιάζει πρώτη να παρακάμπτει και να περιφρονεί όλα όσα η ίδια διακηρύσσει. Πού είναι η -έστω για τα μάτια του κόσμου- διαβούλευση του νομοσχεδίου. Καμιά ανάρτηση στο “opengov”.
Δεν πρόλαβε, της διέφυγε, το ξέχασε άραγε;
Πάντως, αυτό δε συγχωρείται σε μια Κυβέρνηση που καμαρώνει ότι φέρνει τον φρέσκο αέρα της τήρησης της νομιμότητας, και μάλιστα σε ένα σχέδιο νόμου που πραγματεύεται την διαδικασία αποτελεσματικής τήρησής της (νομιμότητας). Δεν μπήκατε καν στον κόπο να ενημερώσετε τους πολίτες και να ζητήσετε την άποψή τους, έστω υποτυπωδώς.
Κύριε υπουργέ, κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι
Η αντιμετώπιση του κράτους και της δημόσιας διοίκησης από την Κυβέρνηση, φανερώνει σοβαρό έλλειμμα εμπιστοσύνης σε εγκαθιδρυμένους θεσμούς, συνταγματικά προστατευμένους.
Η δε επιλογή θεραπείας είναι η δημιουργία ουσιαστικά ενός παράλληλου σχήματος διοίκησης που ελέγχει και στην πραγματικότητα απογυμνώνει την υπάρχουσα με επικαλύψεις και αφαίρεση αρμοδιοτήτων.
Δημιουργείτε την Εθνική Αρχή Διαφάνειας.
Χρήσιμη δομή, που με το καλημέρα δεν τιμά το όνομά της. Το όργανο διοίκησης της δεν έχει ούτε τα εχέγγυα της Επιτροπής επιλογής των Υπηρεσιακών Γραμματέων.
Οι δημοκρατικές αρχές, οι νόμοι που χτίσαμε ως έθνος με κόπο, χρόνο και αμέτρητες θυσίες με όλα τα ελαττώματα, τις ελλείψεις και τις αστοχίες που μπορεί να έχουν, είναι αδιανόητο να παραβιάζονται για οποιονδήποτε λόγο. Έστω κι αν αυτός είναι “για το καλό τους” και εν τέλει “για το καλό μας”.
Στο Κίνημα Αλλαγής είμαστε και θα είμαστε παρόντες να διεκδικούμε τον σεβασμό και την τήρηση των κανόνων της Δημοκρατίας που ως χώρος έχουμε διασφαλίσει για τους Έλληνες πολίτες με έργα όπως η Διαύγεια και η ηλεκτρονική και ανοιχτή διακυβέρνηση.
Ως πρώτο δείγμα γραφής της Νέας Κυβέρνησης, το παρόν σχέδιο νόμου, όσο ενθουσιώδες και διαφημισμένης αποτελεσματικότητας κι αν παρουσιάστηκε, δεν είναι ευοίωνο.
Αναρωτιέμαι ο σφιχτός έλεγχος της δημόσιας διοίκησης από το πρωθυπουργικό γραφείο πού άραγε συναντάται με την από-κομματικοποίηση του κράτους;
Πώς εξασφαλίζεται το κράτος δικαίου, η διάκριση των εξουσιών όταν τα πάντα ελέγχονται από την παντοδύναμη Υπηρεσία Προεδρίας της Κυβέρνησης;
Το νέο συγκεντρωτικό και ισχυρό Μαξίμου θα έχει πέντε Γραμματείες που θα υπάγονται στην προεδρία της Κυβέρνησης που με τη σειρά της υπάγεται στον πρωθυπουργό.
Ας μην πάμε πιο μακριά, εκτός από αυτές στην Προεδρία της Κυβέρνησης υπάγεται η ΕΥΠ, το Γραφείο Νομικού Συμβούλου του Κράτους και το Γραφείο Παρέδρου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Και μία μικρή επισήμανση: Τα χαρακτηριστικά του πετυχημένου μοντέλου διοίκησης μιας κερδοφόρας Α.Ε. δεν μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα και πρότυπο για την δημιουργία ενός επιτελικού κράτους. Γιατί οι Α.Ε. έχουν αφεντικό-ιδιοκτήτη που καμιά υποχρέωση δημοκρατικών ευαισθησιών δεν έχει, πέρα από τις νόμιμες υποχρεώσεις και τους περιορισμούς που του επιβάλλει η νομοθεσία.
Από την άλλη, η κρατική μηχανή αποτελεί την υλοποίηση όλων των δημοκρατικών δεσμεύσεων και προνοιών μιας κοινωνίας. Αν αυτές τις παραβλέψουμε, τότε θα αποκτήσουμε ένα κράτος ενδεχομένως αποτελεσματικό, σίγουρα όμως ανελεύθερο και αυταρχικό.
Επιτελικό κράτος σημαίνει αποτελεσματικό κράτος. Σημαίνει αποκεντρωμένο, ευέλικτο κράτος που διαμορφώνει τις γενικές πολιτικές διαμέσου μικρού αριθμού Υπουργείων που έχουν Γενικές Διευθύνσεις στελεχωμένες με ικανούς υπαλλήλους.
Επιτελικό κράτος δεν σημαίνει υδροκέφαλο κράτος, με μια τεράστια Υπηρεσία στην κορυφή σε ρόλο Γενικού δερβέναγα για να ελέγξει τη δράση ή την αδράνεια των αρμόδιων υπουργών που ο πρωθυπουργός έχει επιλέξει.
Επιτελικό κράτος δεν σημαίνει πρωθυπουργοκεντρικό κράτος.
Τέλος, από-κομματικοποιημένη δημόσια διοίκηση δεν εγκαθιδρύεται με καπελωμένους Υπηρεσιακούς Γενικούς Γραμματείς από άλλους κομματικής προέλευσης Γραμματείς.
Κυρίες και κύριοι Συνάδελφοι,
Το τεράστιο έλλειμμα αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης που όλοι αναγνωρίζουμε ότι κρατά τη χώρα δέσμια διαχρονικών στρεβλώσεων, δεν ταυτίζεται με το έλλειμμα εμπιστοσύνης των στελεχών στην κορυφή της πυραμίδας διοίκησης.
Το παρόν σχέδιο νόμου αυτό αποπνέει.
Εγκαθιδρύεται ένα εξαιρετικά δυσλειτουργικό, καχύποπτο κράτος που κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν, ούτε καν ο πρωθυπουργός τα στελέχη που ο ίδιος επέλεξε για τον σχηματισμό της κυβέρνησής του.
Αυτή η έλλειψη οδηγεί στην ανάγκη για όλο και πιο ασφυκτικό έλεγχο, όλο και πιο στενό κύκλο ελεγκτών.
Όμως τελικά, οι Δημοκρατίες δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως “one man show” για κανένα λόγο, έστω και εξαιρετικά σοβαρό. Γιατί τότε απλά, παύουν να είναι Δημοκρατίες.
Ευχαριστώ πολύ.
