Σήμερα το πρωί, Τετάρτη 13/12 στις 11:00 η στην κεντρική σκηνή της Ονειρούπολης, θα πραγματοποιηθεί η αναβίωση του εθίμου τής Ειρεσιώνης από τους μαθητές του 2ου Δημοτικού σχολείου Δράμας.
Το έθιμο της Ειρεσιώνης, αποτελεί τον πρόδρομο του χριστουγεννιάτικου δέντρου, καθώς τα παιδιά κατά την τέλεση του εθίμου ψάλλουν τα κάλαντα του Ομήρου, κρατώντας στα χέρια τους στολισμένα κλαδιά ελιάς. Η Ειρεσιώνη (έριον, μαλλί) σημειοδοτεί το κλαδί της ελιάς και αποτελεί την έκφραση της ευγνωμοσύνης απέναντι στην καρποφορία του έτους το οποίο παρήλθε, και την επίκληση και την ευχή για την μελλοντική καρποφορία και αφθονία, του έτους που έπεται.
Η Ειρεσιώνη είναι ένα κατεξοχήν αρχαιοελληνικό έθιμο. Πρόκειται για ένα κλαδί αγριελιάς (την ειρεσιώνη) πάνω στο οποίο κρεμούσαν κορδέλες, κλωστές λευκές και κόκκινες φτιαγμένες από μαλλί προβάτου, στις οποίες έδεναν όλους τους καρπούς από την φθινοπωρινή σοδειά. Η κόκκινη κορδέλα συμβόλιζε το αίμα των ανθρώπων, ενώ η λευκή το αίμα των θεών.
Σύμφωνα με την παράδοση, το έθιμο σχετίζεται με τον Θησέα ο οποίος ξεκινώντας το ταξίδι του για να σκοτώσει τον Μινώταυρο, σταμάτησε στην Δήλο ώστε να πραγματοποιήσει θυσία στον θεό Απόλλωνα. Σε αυτήν την θυσία έταξε κλαδιά ελιάς προς τον Θεό. Με την νίκη του επί του Μινώταυρου, και την επιστροφή του και την απόδοση τιμών προς τον Θεό, άρχισε να καθιερώνεται το έθιμο της Ειρεσιώνης. Ωστόσο, το έθιμο της Ειρεσιώνης σχετίζεται και με την Θεά Αθηνά και με τις Ώρες (Ευνομία, Δίκη και Ειρήνη κατά Ησίοδο, ή Θαλλώ, Αυξώ και Καρπώ, οι βοηθοί του Θεού Ήλιου).
Την έβδομη μέρα του Πυανεψιώνος μηνός (ο οποίος ορίζεται στο διάστημα μεταξύ 22 Σεπτεμβρίου & 20 Οκτωβρίου), τα παιδιά εκείνα τα οποία είχαν αμφότερους τους γονείς τους εν ζωή, τριγυρνούσαν από σπίτι σε σπίτι ψάλλοντας τα κάλαντα και κρατώντας στα χέρια τους ένα κλαδί ελιάς, την Ειρεσιώνη, και παίρνοντας το φιλοδώρημα από τους ιδιοκτήτες των σπιτιών στα οποία και έψαλλαν (δηλαδή τους καρπούς της φθινοπωρινής σοδειάς), το κρεμούσαν έπειτα στο σπίτι τους μέχρι και την επόμενη χρονιά. Ωστόσο, τα κάλαντα της εποχής εκείνης δεν είχαν τον θρησκευτικό, χριστουγεννιάτικο, δοξαστικό χαρακτήρα και την σημειοδότηση που γνωρίζουμε σήμερα, αλλά αφορούσαν περισσότερο σε κοινωνικές, ημερολογιακές, χρονολογικές, και ετήσιες συνθήκες και εορτές της καρποφορίας και των εορτών του ηλιοστασίου.
Παρόλα αυτά, το έθιμο της Ειρεσιώνης εξακολουθεί να αποτελεί όχι μόνον τον πρόδρομο των χριστουγεννιάτικων εορταστικών στολισμών (όσον αφορά την αναγωγή και ενθύμηση» των αρχαιοελληνικών παραδόσεων, αρκετές από τις οποίες αποτελούν την βάση και το σημείο αναγωγής των συμβολικά μετουσιωμένων εορταστικών εκδηλώσεων της χριιστουγεννιάτικης εορταστικής περιόδου στον ελλαδικό χώρο), συνδέοντας εν κοσμική αρμονία τις αρχαίες γιορτές της καρποφορίας με την γέννηση του Χριστού, μα αποτελεί και τον πρόδρομο του εθίμου των καλάντων που ψάλλοντα από τα παιδιά μέχρι και σήμερα.
Το αρχαίο έθιμο της Ειρεσιώνης στην κεντρική σκηνή της Ονειρούπολης Δράμας
- Από τα παιδιά του 2ου Δημοτικού σχολείου Δράμας