Του Δημήτρη Φλαμούρη, Μαθηματικού-Συγγραφέα-Coach Θετικής Ψυχολογίας
Κοινωνική απομόνωση, οικονομική, συναισθηματική και σωματική ανασφάλεια. Αυτές είναι οι φανερές αρνητικές συνέπειες της καραντίνας.
Ίσως όμως να υπάρχουν και κάποιες κρυφές παγίδες, που δύσκολα ανιχνεύονται με την πρώτη ματιά. Παγίδες που καμουφλάρονται με μια θετικότητα.
Η καραντίνα είναι μια ευκαιρία!
Το ακούμε παντού γύρω μας. Το έχω πει και εγώ. Ακούμε ότι η καραντίνα είναι μια ευκαιρία να διαβάσεις όλα τα βιβλία που ήθελες να διαβάσεις.
Να ξεσκαρτάρεις το σπίτι από περιττά πράγματα. Να καθαρίσεις το σπίτι.
Να μάθεις κάτι online που πάντα ανέβαλες και να παρακολουθήσεις σεμινάρια και εκπαιδεύσεις. Να επισκεφτείς μουσεία και όπερες του κόσμου. Και άλλα πολλά. Ακούγεται λογικό…
Τι συμβαίνει όμως σε δεύτερη ανάγνωση; Η λέξη «ευκαιρία» μας παραπέμπει σε δράση. «Ευκαιρία, μην τη χάσετε!»
Μας βάζει στο τριπάκι να κάνουμε κάτι. Και μπορεί να μη μας βγαίνει να κάνουμε κάτι. Και τότε αγχωνόμαστε. Νιώθουμε λίγοι. Προβληματικοί. Γιατί δεν αξιοποιώ την καραντίνα; Πρέπει να εκμεταλλευθώ το χρόνο μου!
Προσωπικά, είχα αγχωθεί αρχικά με το πόσα βιβλία ήθελα να διαβάσω τώρα που έχω λίγο περισσότερο χρόνο, με αποτέλεσμα να αρχίσω να νιώθω άσχημα!
Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε λίγο ενοχικοί. Έτσι, σε μια κοινωνία που μας κουνάει διαρκώς το δάχτυλο για να είμαστε παραγωγικοί, νιώθουμε εύκολα άχρηστοι, όταν δεν εκπληρώνουμε «σωστά» το ρόλο μας. Και όταν όλοι διαλαλούν με περισσή ευκολία ότι η κρίση είναι μια ευκαιρία (επαναλαμβάνω το έλεγα κι εγώ στην αρχή) είναι εύκολο να νιώσουμε πως το σωστό είναι να είμαστε παραγωγικοί και τώρα.
Η καραντίνα ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ μια ευκαιρία. Η καραντίνα είναι απλά μια διαφορετική κατάσταση. Τίποτα παραπάνω. Αν θέλεις να τη δεις σαν ευκαιρία και να κάνεις όσα ανέβαλες μια ζωή, μια χαρά. Αν θέλεις να μην κάνεις τίποτα και απλά να κατεβάσεις ρυθμούς και να αράξεις, κι αυτό μια χαρά. Δεν «πρέπει» να κάνεις τίποτα. Και έχεις την επιλογή να κάνεις ό,τι θέλεις. Δε φτάνει που έχουμε τα άγχη μας με την κατάσταση, φορτωνόμαστε και το άγχος να την εκμεταλλευτούμε! Όποιος θέλει να την αξιοποιήσει, μια χαρά. Όποιος δε θέλει, πάλι μια χαρά.
Ας ηρεμήσουμε λίγο με τις προσδοκίες που επωμιζόμαστε…
Είναι ώρα να έρθεις πιο κοντά στον εαυτό σου
Ταιριάζει με το προηγούμενο. Αλλά θέλει ειδική μνεία. Ακούς πως είναι μια ευκαιρία να μείνεις μόνος με τον εαυτό σου. (Αυτό δεν το έχω πει κι εγώ). Να πας πιο βαθιά μέσα σου. Ακούγεται λογικό.
Αυτό που δεν ακούς είναι, το πόσο δύσκολο είναι να έρθεις αντιμέτωπος με τον εαυτό σου. Πόσο επώδυνο είναι για τους περισσότερους από εμάς να αντιμετωπίσουμε κάποιες πλευρές του εαυτού μας.
Αυτός είναι και ένας βασικός λόγος, εξάλλου, που πάρα πολλοί από εμάς έχουμε μια πολυάσχολη ζωή. Για να κρατάμε το μυαλό μας απασχολημένο, ώστε αποφύγουμε ακριβώς αυτή την κατάσταση.
Όπως αναφέρω στο βιβλίο μου Ψυχο-λογικές Σχέσεις, σε μια σειρά πειραμάτων ένα 66% των ανδρών και ένα 25% των γυναικών προτίμησαν να κάνουν ηλεκτροσόκ στον εαυτό τους, παρά να κάτσουν με τις σκέψεις τους για 15 λεπτά. Τόσο επώδυνο είναι να είμαστε μόνοι με τον εαυτό μας.
Όταν όμως το να βρεθείς με τον εαυτό σου, ακούγεται τόσο διαδεδομένα, εσύ είναι πιθανό να νιώσεις προβληματικός που δυσκολεύεσαι να το κάνεις. Δεν είσαι προβληματικός και σίγουρα δεν είσαι μόνος. Είναι απλά κάτι πολύ δύσκολο για να κάνει ο οποιοσδήποτε.
Κάποιοι δεν ξέρουν καν πώς να το κάνουν. Πολύ φυσιολογικό αν το απέφευγες μια ζωή. Η πρότασή μου εδώ είναι να ξεκινήσεις με ένα καλό βιβλίο. Κάτι που να σου δώσει ερεθίσματα για να σκεφτείς όπως δεν έχεις συνηθίσει. Επαναλαμβάνω δεν «πρέπει» να το κάνεις. Αν θέλεις γίνεται. Και δεν πρέπει καν να θέλεις.
Τώρα θα κριθεί ποιες σχέσεις είναι πραγματικές ή όχι
Στα δύσκολα φαίνονται οι άνθρωποι. Εδώ θα καταλάβουμε ποιες σχέσεις πραγματικά αξίζουν και ποιες όχι. Τώρα θα φανεί τι έχει ο καθένας μέσα του.
Ακούγεται λογικό.
Το θέμα όμως, σηκώνει λίγη παραπάνω ανάλυση.
Σε κανέναν δεν αρέσουν οι αλλαγές. Το αξίωμα που διέπει τις ανθρώπινες σχέσεις είναι ότι «μας έλκει το γνώριμο, όχι το ευχάριστο», όπως αναφέρω διαρκώς στο βιβλίο μου Ψυχο-λογικά Μυστικά (που μακάρι να γνώριζα νωρίτερα). Είναι αναμενόμενο να υπάρχει εκνευρισμός. Από όλους.
Σε αυτές τι συνθήκες δεν βλέπουμε τον «πραγματικό» χαρακτήρα κάποιου, αλλά ένα κομμάτι του.
Δεν είμαστε μόνο ένα πράγμα οι άνθρωποι. Είμαστε μια σύνθεση χαρακτηριστικών. Δεν υπάρχει ο «πραγματικός» εαυτός μας.
Η ταλαιπωρία είναι γενική και οι ανοχές όλων μας είναι αισθητά μειωμένες. Είναι πολύ πιο εύκολο να ξεσπάσουν καβγάδες. Όχι επειδή είμαστε «κακοί» χαρακτήρες. Επειδή η κατάσταση είναι δύσκολη. Όταν ενεργοποιούνται τα κέντρα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για το θυμό και το φόβο (συναισθήματα πολύ κοινά αυτές τις μέρες) τότε το κομμάτι που είναι υπεύθυνο για τη λογική και την ενσυναίσθηση μπαίνει σε δεύτερη μοίρα.
Δεν είναι καθόλου απλό να δείχνεις κατανόηση όταν υπάρχει ένταση μέσα σου.
Διαφορετικοί άνθρωποι περνάνε την κρίση με διαφορετικό τρόπο. Κάποιοι πιέζονται τρομακτικά. Κάποιοι δυσκολεύονται αρκετά, αλλά είναι διαχειρίσιμο. Κάποιοι άλλοι μάλιστα, απολαμβάνουν την καραντίνα.
Πριν βιαστούμε να βγάλουμε ένα συμπέρασμα, ας δούμε τις συνθήκες της ζωής μας. Πώς περνάμε εμείς την καραντίνα; Μήπως είναι και θέμα συνθηκών;
Αν έχεις ένα τζιπ και το πας στον χωματόδρομο, τότε δε θα πάθει τίποτα, αλλά θα νιώθεις τους κραδασμούς. Δε θα πηγαίνει ομαλά. Δε φταίει το αμάξι. Αν μάλιστα ο δρόμος γεμίσει τεράστιες πέτρες, μπορεί το αμάξι να διαλυθεί. Δε σημαίνει ότι δεν είναι καλό αμάξι. Ο δρόμος έγινε πολύ χάλια. Μήπως θα γίνουμε άδικοι αν καταδικάσουμε τη σχέση επειδή δεν είναι όσο ομαλή θα μας άρεσε;
Μπορεί και όχι. Αλλά μπορεί και ναι. Ας συνυπολογίσουμε τις συνθήκες πριν βγάλουμε ένα συμπέρασμα.
Συμπέρασμα
Ας δείξουμε κατανόηση. Πρώτα στον εαυτό μας. Δεν χρειάζεται να κάνουμε τίποτα. Και αν θέλουμε μπορούμε να κάνουμε όλα όσα η κατάσταση πιθανώς επιτρέπει. Δεν χρειάζεται καν να θέλουμε να αξιοποιήσουμε την κατάσταση.
Ας δείξουμε επιείκεια ο ένας στον άλλον. Αν μπορούμε. Όσο μπορούμε. Όλοι την έχουμε ανάγκη. Η ένταση είναι καθολική. Ο δρόμος είναι δύσκολος. Αλληλεγγύη περισσότερο από αλληλοκατηγορίες.
Θα περάσει και αυτό…
