Γενικά, για τη διαμόρφωση του στεφανιαίου κινδύνου φαίνεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο η πηγή προέλευσης των πρωτεϊνών που περιέχουν στη δίαιτα. Η μείωση της κατανάλωσης ερυθρού κρέατος και των υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γαλακτοκομικών, λαμβάνοντας αντ’ αυτών ξηρούς καρπούς π.χ. καρύδια, πουλερικά και ψάρια ως πηγή πρωτεϊνών, φαίνεται να μειώνει σημαντικά το στεφανιαίο κίνδυνο, όπως αναφέρουν οι συγγραφείς μιας μελέτης που δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο του 2010 στο Circulation. Ασφαλώς αυτή η αλλαγή οδηγεί και στην ωφέλιμη αντικατάσταση ποσότητας κορεσμένων λιπαρών από πολυακόρεστα λιπαρά.
Η σημασία της πρόσληψης μειωμένων κορεσμένων λιπαρών οξέων είναι γνωστή από παλιά, όμως πολλές φορές, και ειδικότερα στο παρελθόν, δεν ήταν σαφές με τι θα έπρεπε αυτά να αντικατασταθούν. Πολλές φορές τη θέση τους στη δίαιτα ελάμβαναν υδατάνθρακες, γεγονός που δεν οδηγεί σε μείωση του στεφανιαίου κινδύνου. Όμως αυτό που πραγματικά ωφελεί είναι η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών οξέων από πολυακόρεστα λιπαρά, όπως τονίζουν οι συγγραφείς μιας μελέτης που δημοσιεύτηκε το Μάρτιο του 2010. Τα ψάρια, πλούσια σε ω-3 λιπαρά, και τα φυτικά έλαια, πλούσια σε ω-6 λιπαρά, πρέπει να προτιμώνται προκειμένου μια δίαιτα χαμηλά σε κορεσμένα λιπαρά να είναι ωφέλιμη. Η απλή μείωση των κορεσμένων λιπαρών και η υιοθέτηση δίαιτας χαμηλής σε λιπαρά και πλούσιας σε υδατάνθρακες μπορεί να μην έχει νόημα για τη μείωση του κινδύνου για στεφανιαία νόσο, επειδή το περίσσευμα των υδατανθράκων στον οργανισμό μετατρέπεται σε λίπος.
Το Δεκέμβριο του 2010 στο περιοδικό Neurology δημοσιεύτηκε μία μελέτη σχετικά με την αυξημένη κατανάλωση τηγανητών ψαριών και τη σχέση της με την αύξηση πιθανότητα
εγκεφαλικών επεισοδίων.
Τα ψάρια περιέχουν ω-3 λιπαρά, τα οποία έχουν ευεργετικές δράσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα: μειώνουν τη συσσώρευση των αιμοπεταλίων, επιδρούν ευνοϊκά στην αρτηριακή πίεση και τα λιπίδια και βελτιώνουν τη λειτουργικότητα του ενδοθηλίου των αγγείων. Όμως, όταν αυτά τηγανίζονται, χάνουν τα φυσικά ω-3 λιπαρά που περιέχουν. Επιπλέον τηγανητά καταναλώνονται ψάρια που συνήθως έχουν μειωμένη περιεκτικότητα σε ω-3 λιπαρά. Η American Heart Association συστήνει την κατανάλωση δύο ή περισσοτέρων μερίδων ψαριού
την εβδομάδα, κατά προτίμηση λιπαρών ψαριών όπως ο σολωμός, η ρέγκα και ο κολιός, από πρόσωπα που δεν πάσχουν από καρδιαγγειακές παθήσεις. Σε αυτούς που έχουν ήδη υποστεί κάποιο έμφραγμα ή εγκεφαλικό συνιστάται επιπλέον η λήψη συμπληρωμάτων ω-3 λιπαρών.
Συνοψίζοντας όλα τα ανωτέρω θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για τη μεγάλη σημασία της μεσογειακής διατροφής για την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος.
Τα χαρακτηριστικά αυτής της διατροφής είναι η ελάχιστη επεξεργασία των πρώτων υλών της, η αφθονία φυτικών συστατικών τόσο ως προς την ποσότητα όσο ως και προς την
ποικιλία, και η αυξημένη κατανάλωση λιπαρών ψαριών. Οι απαραίτητες πρωτεΐνες πρέπει να προσλαμβάνονται λιγότερο μέσω του κρέατος και περισσότερο μέσω των φυτικών προϊόντων, όπως τα όσπρια π.χ. φασόλια, δημητριακά π.χ. ψωμί και, βέβαια, οι ανάλατοι
ξηροί καρποί. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει κανείς να είναι χορτοφάγος. Μπορεί να τρώει
κόκκινο κρέας, βοδινό και χοιρινό, μία-δύο φορές το μηνά, ψάρι τουλάχιστον δυο φορές την
εβδομάδα και ακόμα συχνότερα κοτόπουλο. Το ελαιόλαδο μπορεί και να προσλαμβάνεται σε ικανή ποσότητα, οπότε κανέις δεν στερείται τα λίπη. Τα πρόσωπα που έχουν διατροφή αυτού του τύπου έχουν μικρότερη πιθανότητα τόσο να νοσήσουν όσο και να πεθάνουν από εμφραγμα ή εγκεφαλικό.
του Αχιλλέα Παπαδόπουλου, ειδικού Καρδιολόγου μέρος 2ο
