Γαλακτοκομικά προϊόντα: Επιβλαβής ή ευεργετική η επίδρασή τους στον καρδιομεταβολικό κίνδυνο;

0
3664

Του Αχιλλέα Παπαδόπουλου, Ειδικού Καρδιολόγου

Μέρος Α’

Τα καρδιαγγειακά νοσήματα αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, με τη στεφανιαία νόσο και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο να αποτελούν τις πιο κοινά εμφανιζόμενες μορφές καρδιαγγειακής νόσου. H εμφάνιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων συνδέεται στενά με τις συνήθειες του τρόπου ζωής, και ιδίως το κάπνισμα, την παρουσία υπέρτασης και σακχαρώδους διαβήτη, τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης, καθώς και την παρουσία παχυσαρκίας, συνήθως απόρροια συνδυασμού κακής διατροφής και καθιστικής ζωής.
Ο ρόλος της διατροφής στην πρόληψη του καρδιομεταβολικού κινδύνου είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Η κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης, φρούτων και λαχανικών, τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και ιχθύων, ως σημαντική πηγή ω-3 λιπαρών οξέων, έχουν συσχετιστεί με μείωση του κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Αντιθέτως, η υψηλή πρόσληψη κορεσμένου λίπους, μέσω της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος και κρεατοσκευασμάτων, τηγανιτών προϊόντων και ραφιναρισμένων δημητριακών έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα.
Το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα (συμπεριλαμβανομένου και του βουτύρου) συνιστούν σημαντική πηγή ασβεστίου και πρωτεϊνών στον άνθρωπο. Εν τούτοις, αποτελούν μία από τις κυριότερες πηγές κορεσμένου λίπους της δίαιτας. Οι συστάσεις για την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων ποικίλλουν από χώρα σε χώρα, συνήθως με εύρος 2-3 μερίδων ημερησίως από γάλα, γιαούρτι η τυρί, για έναν μέσο ενήλικα. Στην Ελλάδα παρατηρείται υψηλή κατανάλωση τυριού σε αντίθεση με το γάλα, ενώ η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, στο σύνολό τους είναι χαμηλή (~190γρ./ημέρα).
Καθότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά, οι οδηγίες για την πρόληψη του καρδιομεταβολικού κινδύνου συνιστούν κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων χαμηλών λιπαρών η άπαχων, ενώ προτείνεται η αντικατάσταση του βουτύρου με άλλες πηγές λίπους, όπως είναι το ελαιόλαδο. Το γεγονός, ωστόσο, ότι τα γαλακτοκομικά προϊόντα, εκτός του κορεσμένου λίπους, αποτελούν πηγή και άλλων, πολύτιμων συστατικών για τον οργανισμό, όπως πρωτεΐνης και ασβεστίου, έχει οδηγήσει στον επαναπροσδιορισμό της σχέσης γαλακτοκομικών προϊόντων με την καρδιομεταβολική υγεία.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των διαθέσιμων μελετών, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ως ενιαία ομάδα τροφίμων, παρουσιάζουν ουδέτερη επίδραση έως οριακά ευνοϊκή δράση στον κίνδυνο εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και στεφανιαίας νόσου, σακχαρώδους διαβήτη και υπέρτασης. Τα δεδομένα προέρχονται κυρίως από μελέτες παρατήρησης και όχι τόσο από πειραματικές μελέτες.
Λιγότερο ξεκάθαρη είναι η επίδραση του λίπους των γαλακτοκομικών προϊόντων στον καρδιομεταβολικό κίνδυνο, καθότι δεν υπάρχουν πολλά δεδομένα που να συγκρίνουν τα προϊόντα χαμηλών λιπαρών με τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα. Φαίνεται, ωστόσο, ότι η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων χαμηλών λιπαρών μπορεί να είναι ωφέλιμη, κυρίως σε ότι αφορά πρόσωπα με υπέρταση και διαβήτη τύπου 2. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα, στο σύνολό τους, φαίνεται ότι μπορεί να δρουν προστατευτικά στην εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2 και υπέρτασης, κυρίως λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε ασβέστιο, μαγνήσιο, βιταμίνη D, και ορισμένες πρωτεΐνες του ορού του γάλακτος, συστατικά που έχουν συνδεθεί με μείωση του σωματικού λίπους και της αντίστασης στην ινσουλίνη.
Σε ό,τι αφορά την επίδραση των επιμέρους γαλακτοκομικών προϊόντων στον καρδιομεταβολικό κίνδυνο, όπως είναι το γάλα, το τυρί και το γιαούρτι, τα δεδομένα διαφοροποιούνται ανάλογα με το προϊόν που μελετάται, αλλά και εδώ τα δεδομένα είναι λιγοστά.
Σε γενικές γραμμές, οι σχέσεις μεταξύ της κατανάλωσης γάλακτος και καρδιαγγειακών νοσημάτων αφενός και διαβήτη τύπου 2 αφετέρου δεν έχουν πλήρως αποσαφηνιστεί. Κάποιες μελέτες δείχνουν ότι η υψηλή κατανάλωση γάλακτος (3 ποτήρια ημερησίως) μπορεί να αυξάνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο σε σχέση με τη χαμηλή κατανάλωση (<1 ποτήρι ημερησίως), που έχει συνδεθεί αρνητικά με τον κίνδυνο εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ
Captcha verification failed!
Η βαθμολογία χρήστη captcha απέτυχε. Παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας!