Μπορεί εδώ και μερικά χρόνια να έχει εισέλθει πιο έντονα στην ελληνική πραγματικότητα η έννοια της ανακύκλωσης στο πλαίσιο των περιβαλλοντικών πολιτικών που ακολουθούνται και προκύπτουν από την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος και της σωστής διαχείρισης των απορριμμάτων.
Μπορεί η τοπική αυτοδιοίκηση να έχει επωμιστεί ένα μεγάλο μερίδιο της προσπάθειας ενημέρωσης των πολιτών και της διαχείρισης των ανακυκλώσιμων υλικών, ωστόσο μένουν ακόμη να γίνουν πολλά μέχρι του σημείου η λογική της ανακύκλωσης να εδραιωθεί ευρύτερα στη συνείδηση της πλειοψηφίας των πολιτών.
Για το λόγο αυτό και η επένδυση στην ενημέρωση για τα ζητήματα της ανακύκλωσης είναι εξαιρετικά σημαντική.
Ειδικότερα δε η ενημέρωση προς τις νεαρές ηλικίες στις οποίες διαμορφώνονται καθημερινές συνήθειες και συμπεριφορές. Η αλήθεια είναι ότι μπορεί η πρακτική της ανακύκλωσης να έχει κερδίσει έδαφος, αλλά η ένταξη της στις καθημερινές πρακτικές των πολιτών στη χώρα μας δεν έχει φθάσει σε σημεία που θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς ικανοποιητικά. Παρόλα αυτά έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα. Η κατάσταση αυτή βέβαια μπορεί να αλλάξει και να βελτιωθεί αν η ενημέρωση γύρω από την ανάγκη επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης υλικών, γίνει πιο συστηματική και περισσότερο οργανωμένη.
Τα τελευταία χρόνια οι δήμοι της Δράμας, όπως και οι δήμοι στην υπόλοιπη χώρα, καταβάλλουν σημαντική προσπάθεια για την υιοθέτηση των πρακτικών της ανακύκλωσης από όσο γίνεται μεγαλύτερη μερίδα των πολιτών. Το ερώτημα είναι πόσο αισιόδοξοι μπορεί να είμαστε ότι η πρακτική της ανακύκλωσης θα ενταχθεί πολύ περισσότερο από τους αυριανούς ενήλικους πολίτες, ως πρακτική και στάση ζωής.
Ευτυχώς στο κομμάτι της ενημέρωσης των πολιτών και ειδικότερα των μαθητών έχουν μπει και τα σχολεία αλλά και ιδιωτικοί φορείς μεταξύ των οποίων και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό. Μιλώντας στα ΧΡΟΝΙΚΑ της Δράμας, ο κ. Ιωάννης Καραγιαννίδης, διευθυντής της εταιρείας Retire, που εδρεύει στη Δράμα και ειδικεύεται στην ανακύκλωση ελαστικών και την παραγωγή καινοτόμων προϊόντων όπως οι ελαστικοί τάπητες στις παιδικές χαρές, είπε ότι εδώ και 6-7 χρόνια υπάρχουν σε ετήσια βάση τουλάχιστον 5-6 επισκέψεις σχολείων αλλά και φοιτητών στις εγκαταστάσεις της εταιρείας. Εκεί ξεναγούνται και ενημερώνονται για την ανακύκλωση. Όχι μόνο για την ανακύκλωση των ελαστικών αλλά και για την αναγκαιότητα της ανακύκλωσης γενικότερα σε υλικά, όπως το πλαστικό, το χαρτί, οι μπαταρίες κλπ. “Τα παιδιά κατανοούν την ανάγκη της ανακύκλωσης σε μεγάλο βαθμό. Άλλωστε μαθαίνουν πια για την ανακύκλωση και μέσα από τα μαθήματα που κάνουν στο σχολείο.
Έχουν πια κάδους ανακύκλωσης και δράσεις στα σχολεία. Πολλές φορές έρχονται γνωρίζοντας τους όρους “ανακύκλωση” ή “επαναχρησιμοποίηση”.
Γνωρίζουν τι μπορεί να γίνει με τα υλικά της ανακύκλωσης. Θεωρώ ότι, σε μεγάλο βαθμό, η ενημέρωση και οι πρακτικές ανακύκλωσης στα σχολεία λειτουργούν. Τα νέα παιδιά μπαίνουν στην ιδέα της ανακύκλωσης πολύ νωρίς. Πιστεύω ότι μεθαύριο ως ενήλικες θα είναι περισσότερο συνειδητοποιημένοι σε θέματα ανακύκλωσης σε σχέση με τους γονείς τους. Δυστυχώς σε μεγαλύτερες ηλικίες βλέπω ότι υπάρχει μια δυσπιστία ως προς τη λειτουργία της ανακύκλωσης” τόνισε ο κ. Καραγιαννίδης.
Στην αλυσίδα της ανακύκλωσης είναι σημαντική η δουλειά που γίνεται από τις εταιρείες που αξιοποιούν τα ανακυκλώσιμα υλικά με τα οποία κατασκευάζουν νέα προϊόντα. Η Retire στη Δράμα έχει και τη μεγαλύτερη μονάδα ανακύκλωσης ελαστικών στη χώρα μας και συγκεντρώνει το 1/3 των ελαστικών από όλη την Ελλάδα δημιουργώντας κυρίως δάπεδα για παιδικές χαρές, για γυμναστήρια και γενικότερα αντικραδασμικά δάπεδα. Στην οικογένεια της Retire υπάρχει και η εταιρεία Κύκλος για την συγκέντρωση ηλεκτρικών συσκευών από όλη τη Βόρεια Ελλάδα και την περισυλλογή μπαταριών σε συνεργασία με την ΑΦΗΣ. Πρόεδρος τόσο της Retire όσο και της Κύκλος, είναι ο κ. Δημήτρης Καραγιαννίδης. Παράλληλα υπάρχει και άλλη εταιρεία στη Θεσσαλονίκη η οποία ασχολείται με την επαναχρησιμοποίηση ηλεκτρικών συσκευών ή ανταλλακτικών που περιέχουν αυτές.
Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι η επαναχρησιμοποίηση των συσκευών είναι μια σημαντική διαδικασία που προηγείται της ανακύκλωσης αλλά στην χώρα μας δεν έχει προχωρήσει ακόμη στα επίπεδα που αυτή λειτουργεί στο εξωτερικό, όπου επαναχρησιμοποίηση γίνεται ακόμη και στα ελαστικά. Ένα παράδειγμα είναι η Γαλλία όπου γίνεται έλεγχος της δυνατότητας επαναχρησιμοποίησης των ελαστικών πριν αυτά οδηγηθούν στην ανακύκλωση…
Όμως η χρονική καθυστέρηση που υπάρχει στη χώρα μας στην υιοθέτηση της ανακύκλωσης από ένα ακόμη μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας δεν θα πρέπει να αποτελεί παράγοντα απαισιοδοξίας. Είναι φανερό ότι θα έπρεπε να γίνουν πολύ περισσότερα στο κομμάτι της ενημέρωσης των πολιτών. Από την άλλη πλευρά ωστόσο, θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη ότι διαδικασίες όπως η ανακύκλωση, που αλλάζουν την καθημερινότητα και τις συνήθειες δεκαετιών, ίσως απαιτούν αρκετά χρόνια αλλά και επιμονή για να εφαρμοστούν στο βαθμό που θα έπρεπε.
Μια ματιά στην πορεία της ανακύκλωσης την προηγούμενη χρονιά
Η εταιρεία ΑΦΗΣ το 2024 περισυνέλλεξε και ανακύκλωσε 1.400 τόνους μπαταριών, σπάζοντας το ρεκόρ του 2023 με 1.045 τόνους. Από την Ecoelastika, μη κερδοσκοπική εταιρεία υπεύθυνη για την οικολογική διαχείριση των ελαστικών τέλους κύκλου ζωής, το 2024 συλλέχθηκαν 49.901 τόνοι ελαστικών. Το σύνολο των συλλεγόμενων ελαστικών αξιοποιείται σήμερα από τις συνεργαζόμενες εταιρείες μηχανικής επεξεργασίας και ενεργειακής αξιοποίησης που έχουν συμβληθεί με την Ecoelastika για το σκοπό αυτό. Μια από αυτές είναι και η Retire, στην Βιομηχανική Περιοχή Δράμας, που ανακύκλωσε 13.500 τόνους ελαστικών, από τους οποίους παράχθηκαν 22.000 τμ ελαστικά πλακίδια παιδικών χαρών και αντικραδασμικά δάπεδα. Από αυτή την ποσότητα, περίπου τα 4.000 τμ αξιοποιήθηκαν για την αντικατάσταση και εκ νέου τοποθέτηση ελαστικών πλακιδίων σε παιδικές χαρές στον Δήμο Δράμας.