Χρήστος Σταϊκούρας: «Νέο μεταρρυθμιστικό εργαλείο για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους της χώρας»
Τι προβλέπει το νέο νομοσχέδιο.
Η συζήτηση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Οικονομικών «Ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρίας», άρχισε την περασμένη Πέμπτη στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής. Πρόκειται για το νέο θεσμικό πλαίσιο για τη Ρύθμιση Οφειλών και την Παροχή 2ης Ευκαιρίας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Για να εξεταστεί το περιεχόμενο του νομοσχεδίου και να διαπιστωθούν τα βασικά χαρακτηριστικά και οι καινοτομίες του θα πρέπει να εξετασθεί καταρχάς η αναφορά του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής για το νέο νομοσχέδιο ειδικότερα σε ότι αφορά ορισμένα σημαντικά σημεία του.
Ο κ. Σταϊκούρας λοιπόν, διευκρίνισε ότι με τον νέο νόμο:
1ον. Εισάγεται, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, προληπτικός μηχανισμός για την έγκαιρη προειδοποίηση του πολίτη στο πλαίσιο πρόληψης, έτσι ώστε αυτός να μην οδηγηθεί σε διαδικασίες αφερεγγυότητας.
Ο μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης θεσπίζει διαδικασίες ενημέρωσης και παροχής στήριξης στα φυσικά και τα νομικά πρόσωπα, προκειμένου αυτά να μπορέσουν να καλύψουν ή να αναδιαρθρώσουν τις οφειλές τους, προκειμένου να αποφύγουν τις διαδικασίες ρευστοποίησης.
2ον. Ενσωματώνονται όλα τα επιμέρους εργαλεία ρύθμισης οφειλών που υπάρχουν σήμερα, σε ένα ενιαίο πλαίσιο και μια ενιαία διαδικασία.
Έτσι δίδεται τέλος στον κυκεώνα διαφορετικών εργαλείων, με τις αλληλεπικαλύψεις τους, που μπέρδευαν τους οφειλέτες, καθώς και στα κενά τα οποία άφηναν αρκετούς οφειλέτες χωρίς κάποια λύση.
3ον. Οι οφειλέτες που αποδεδειγμένα βρίσκονται σε οικονομική δυσκολία ή αδυναμία, έχουν τη δυνατότητα να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα, με δύο τρόπους:
Είτε θα ρυθμίζουν όλες τις οφειλές τους, είτε θα αποκτούν μία «2η ευκαιρία» μέσω της απαλλαγής από τα χρέη τους, εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, ύστερα από τη ρευστοποίηση όλων των περιουσιακών τους στοιχείων. Η «2η ευκαιρία» διασφαλίζει ότι τα χρέη της μιας γενιάς δεν θα μεταφέρονται στην επόμενη, διαιωνίζοντας το πρόβλημα της υπερχρέωσης.
4ον. Εισάγεται ένα ολοκληρωμένο και αυτοματοποιημένο πλαίσιο αντιμετώπισης της αφερεγγυότητας, μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, τόσο για τα φυσικά όσο και για τα νομικά πρόσωπα.
Διεξάγεται μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας και παρέχει τη δυνατότητα για την αναδιάρθρωση των οφειλών, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας «κουρέματος» της οφειλής. Η παροχή ρύθμισης αποφασίζεται από την πλειοψηφία των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, και στην περίπτωση που ακολουθηθεί η πρόταση ρύθμισης που προέκυψε από υπολογιστικό εργαλείο, είναι υποχρεωτική η εφαρμογή της από το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς φορείς.
Η διαδικασία διαρκεί για μέγιστο χρονικό διάστημα 2 μηνών, εντός των οποίων προβλέπεται αναστολή της αναγκαστικής ρευστοποίησης των εξασφαλιστικών στοιχείων του οφειλέτη.Προσφέρεται μάλιστα η δυνατότητα αποπληρωμής των οφειλών σε έως 240 δόσεις προς τράπεζες και λοιπούς χρηματοδοτικούς φορείς, Δημόσιο και φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
5ον. Θεσπίζονται μόνιμες πρόνοιες κοινωνικής πολιτικής για δανειολήπτες που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, όπως επιδότηση δανείων 1ης κατοικίας ώστε να αποφεύγονται πλειστηριασμοί, καθώς και σύσταση ενός Φορέα Απόκτησης Ακινήτων, ώστε να αποφεύγονται εξώσεις.
Ειδικότερα, κατά το στάδιο του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών, παρέχεται κρατική επιδότηση των δανείων 1ης κατοικίας για 5 έτη.
Δηλαδή κάτι αντίστοιχο με το πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ», αλλά που αφορά μόνο σε ευάλωτα νοικοκυριά που εξυπηρετούν ή ρυθμίζουν τις οφειλές τους.
Επίσης, στο στάδιο των μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης, παρέχεται ουσιαστική στήριξη, μέσω της δημιουργίας ενός ιδιωτικού φορέα για την απόκτηση των ακινήτων, που θα επιλεγεί από το Κράτος, μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας.
Ο εν λόγω φορέας θα αποκτά το ακίνητο που συνιστά την 1η κατοικία ευάλωτων οικονομικά ομάδων.
Στόχος είναι να διασφαλιστεί η παραμονή τους σε αυτό, κατόπιν της καταβολής μισθώματος, το οποίο θα επιδοτείται από το Κράτος.
Επίσης, προσφέρει τη δυνατότητα επαναγοράς του ακινήτου από τον οφειλέτη, εντός 12 ετών, εφόσον ο ίδιος το επιθυμεί.
Είναι σημαντικό στο σημείο αυτό να τονιστεί ότι αυτή η κρατική στήριξη αποτελεί πλέον ένα μόνιμο πρόγραμμα κοινωνικής πρόνοιας, με ουσιαστική και έμπρακτη προστασία της 1ης κατοικίας, και όχι ένα έκτακτο πρόγραμμα, όπως γινόταν εδώ και 10 έτη στη χώρα μας.
Χωρίς προθεσμίες λήξης και χωρίς έκτακτα βοηθήματα που μεταχρονολογούν το πρόβλημα, και τελικά δεν το επιλύουν.
6ον. Στο πλαίσιο αντιμετώπισης οφειλών και με σκοπό να αποφύγουν την πτώχευση, οι επιχειρήσεις δύνανται να προσφύγουν στη διαδικασία της εξυγίανσης, της οποίας το πλαίσιο εκσυγχρονίζεται, κατ’ εφαρμογή της Οδηγίας 1023/2019.
7ον. Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η επίτευξη προληπτικής αναδιάρθρωσης οφειλών, τότε προβλέπεται η δυνατότητα πτώχευσης, τόσο των φυσικών όσο και των νομικών προσώπων, με ταυτόχρονη απαλλαγή από τα υπόλοιπα των οφειλών τους, σε 1-3 έτη.
Οι διαδικασίες της πτώχευσης συστηματοποιούνται και απλοποιούνται προς τον σκοπό της ταχείας διεκπεραίωσης.
Επίσης, θεσπίζονται απλοποιημένες διαδικασίες για τις πτωχεύσεις «μικρού αντικειμένου», έτσι ώστε να κινούνται και να περαιώνονται, με ταχύτητα, οι διαδικασίες ρευστοποίησης.
8ον. Η πτώχευση συνοδεύεται απαρέγκλιτα από την απαλλαγή οφειλών, η οποία υλοποιείται γρήγορα:
-Μέσα σε 1 έτος, εάν οι οφειλέτες απολέσουν την περιουσία τους, εκτός αν προβληθούν ενστάσεις για δόλια πτώχευση ή απόκρυψη στοιχείων από τους πιστωτές.
-Ή μέσα σε 3 έτη, εάν δεν έχουν περιουσία, οπότε και θα πρέπει να καταβάλουν το υπόλοιπο του εισοδήματός τους που περισσεύει μετά την κάλυψη των εύλογων δαπανών διαβίωσης.
9ον. Εξυπακούεται ότι δεν θα δίδεται απαλλαγή από τα χρέη σε στρατηγικούς κακοπληρωτές, ενώ θα διενεργούνται ειδικοί έλεγχοι και διασταυρώσεις, τόσο για την περίοδο πριν από την πτώχευση όσο και στη συνέχεια, εφόσον επιτευχθεί ρύθμιση, και καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης.
10ον. Απαλλάσσονται τα μέλη διοίκησης των νομικών προσώπων που πτωχεύουν.Επιλύεται έτσι ένα διαχρονικό πρόβλημα με την ευθύνη των διοικούντων, οι οποίοι εξακολουθούσαν να ευθύνονται για τις οφειλές της επιχείρησης, ακόμη και μετά την πτώχευσή της, εφόσον αυτοί δεν ενήργησαν με δόλο.
11ον. Παρέχονται σαφείς και συγκεκριμένες δικλείδες για την αποτροπή του ηθικού κινδύνου καταστρατήγησης και καταχρήσεων, καθότι:
-Έχει πλήρη διαφάνεια, έτσι ώστε να εντοπίζονται οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, μέσω της άρσης τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου και της διενέργειας ειδικών ελέγχων.
-Δίνει τη δυνατότητα σε όλους όσους αντιμετωπίζουν οικονομική δυσκολία ή αδυναμία να λάβουν μια λύση για τη ρύθμιση των οφειλών τους, χωρίς να εισάγει κριτήρια αποκλεισμού.
-Έχει συγκεκριμένες, ηλεκτρονικές και γρήγορες διαδικασίες, που αποτρέπουν τις καθυστερήσεις και τις καταχρήσεις, μέσω περιττών δικαστικών προσφυγών.