του Αχιλλέα Παπαδόπουλου, Ειδικού Καρδιολόγου
Η αρτηριακή πίεση αποτελεί, ως γνωστόν, παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, στεφανιαίας νόσου, καρδιακής ανεπάρκειας, νεφρικής ανεπάρκειας, άνοιας, κολπικής μαρμαρυγής.
Η υπέρταση είναι βλαπτική, ανεξάρτητα από την ηλικία του ασθενούς, τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι όσο ο άνθρωπος μεγαλώνει, αυξάνει και η «μεγάλη» πίεση, ενώ η «μικρή» παρουσιάζει αύξηση μέχρι το 50ο έτος της ηλικίας και στη συνέχεια εμφανίζεται μια μικρή μείωση.
Μία μεγάλη ομάδα ασθενών με αρτηριακή πίεση είναι και οι ηλικιωμένοι άνω των 65 ετών που αποτελούν το ταχύτερα αυξανόμενο ποσοστό του πληθυσμού. Ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα ήταν και παραμένει, πόσο χαμηλά θα πρέπει να ρίχνουμε την πίεση στους ασθενείς αυτούς.
Συνήθως οι ηλικιωμένοι έχουν αυξημένη μόνο τη «μεγάλη», όπως λέγεται, αρτηριακή πίεση (συστολική μεμονωμένη υπέρταση), διατηρώντας την πίεση της «καρδιάς» δηλαδή τη μικρή πίεση στα φυσιολογικά όρια π.χ. 170/80mmHg. Και αυτό βέβαια οφείλεται στο γεγονός ότι μεγαλώνοντας, σκληραίνουν τα αγγεία μας όπως και η κεντρική αρτηρία, η αορτή.
Πρέπει να θεραπεύουμε την υπέρταση στους ηλικιωμένους;
Η απάντηση είναι “ναι” και μάλιστα η θεραπεία αυτή “εξαργυρώνεται” με λιγότερα εγκεφαλικά, λιγότερη καρδιακή ανεπάρκεια αλλά και λιγότερη άνοια, δηλαδή καλύτερη ποιότητα ζωής για τον ηλικιωμένο υπερτασικό. Φυσιολογικά επίπεδα αρτηριακής πίεσης και στους ηλικιωμένους θεωρούνται το 140 mmHg και λιγότερο, για τη «μεγάλη» και το 90mmHg και λιγότερο, για τη « μικρή».
Για την επίτευξη του σκοπού αυτού υπάρχουν πολλές κατηγορίες φαρμάκων. Τα φάρμακα που προτείνονται είναι κυρίως τα διουρητικά και οι ανταγωνιστές ασβεστίου που σύμφωνα με τις μελέτες έχουν προτεραιότητα στην αγωγή του ηλικιωμένου υπερτασικού. Αλλά και οι άλλες ομάδες φαρμάκων, όπως οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου ή οι αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοατασίνης χρησιμοποιούνται.
Ως προς τις δόσεις των φαρμάκων που χορηγούνται στους ηλικιωμένους θα πρέπει να ξεκινάνε από χαμηλά και σιγά-σιγά, ανάλογα με το πόσο ο ασθενής τις ανέχεται, να αυξάνονται. Η χρησιμοποίηση δύο φαρμάκων σε ένα χάπι πρέπει να αποτελεί στόχο στη θεραπεία του ηλικιωμένου, διότι τον βοήθα να μην ξεχνά την αγωγή του για την πίεση. Επίσης, οι ηλικιωμένοι συχνά παίρνουν και άλλα φάρμακα π.χ. για το σάκχαρο, την καρδιά, για τον πνεύμονα, τον προστάτη, αναλγητικά, ψυχιατρικά και αυτή η πολυφαρμακία, μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστη συνεργική δράση με τα φάρμακα της πίεσης.
Πολλές φορές η μέτρηση της πίεσης στον ηλικιωμένο κρύβει εκπλήξεις. Η ύπαρξη γενικευμένης αθηροσκλήρυνσης έχει ως αποτέλεσμα να φουσκώνουμε τον αεροθάλαμο του πιεσόμετρου στο βραχίονα και οι σφύξεις στο κάτω μέρος του χεριού να μην εξαφανίζονται. Έτσι οι ήχοι που ακούμε αντιστοιχούν στη λεγόμενη ψεύτικη υπέρταση. Εδώ, η χορήγηση φαρμάκου θα προκαλέσει ανεπιθύμητη πτώση της πίεσης με ενδεχόμενα επακόλουθα όπως λιποθυμία, λιγότερο αίμα στην καρδιά και πιθανή καρδιακή βλάβη.
Πριν αποφασιστεί ποια θεραπεία θα πρέπει να ακολουθήσουν οι ηλικιωμένοι πρέπει να γίνεται μέτρηση της πίεσης και σε όρθια θέση, λόγω του ότι εμφανίζουν συχνά φαινόμενα ορθοστατικής υπότασης.
Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και τα ευεργετικά αποτελέσματα στην υπέρταση από τη διακοπή του αλατιού στην καθημερινή διατροφή του ηλικιωμένου.
