Τα νερά της Αγίας Βαρβάρας που αναβρύζουν από χιλιάδες οπές στην καρδιά της παλιάς πόλης αποτελούν το γοητευτικότερο γνώρισμα της Δράμας. Σιωπηρά κι αθέατα, ύστερα από μια ανυπολόγιστη πορεία σε υπόγειες διαδρομές, ξεχύνεται το υγρό καθάριο στοιχείο στην επιφάνεια της γης και πριν προχωρήσει παραπέρα, γεμίζει μεγάλες δεξαμενές νερού. Αναδεικνύει έμπρακτα το συνηθισμένο αποτέλεσμα που προκύπτει, όταν σταγόνες νερού προστίθενται πάνω σε σταγόνες. Ο λαός το λέει ωραία, απλά θα λέγαμε. «Αν λίγο πάνω στο λίγο προσθέσεις και συχνά το ίδιο κάνεις γρήγορα το λίγο θα περισσέψει, θα γίνει πολύ». Τόσο πολύ, που δε θα χωράει πλέον σε καμιά δεξαμενή. Για το λόγο αυτό, ξεχειλίζουν οι γεμιστές στέρνες από νερά. «Διαμαρτύρονται βέβαια νυχτοήμερα. Γιατί, τι άλλο είναι, παρά μια φωνή διαμαρτυρίας, όσο το νερό πέφτει με ορμή πάνω στην κοψιά της πέτρας και ηχεί.
Αλληλέγγυες εμφανίζονται οι πηγές στη νότια πλευρά του κεντρικού συγκροτήματος της Αγίας Βαρβάρας, στην τοποθεσία Καρπούζ Καλδιράν, Ταμπάχανα και Ζίρνοβον. Τα νερά της ενώνονται, αγκαλιάζονται, απομακρύνονται με ορατή την ασταμάτητη ροή. Ταξιδεύουν συντροφιαστά έως ότου πετύχουν τη συνάντηση μέσα στο κοινό κανάλι και αδιαχώριστα σμίγουν και πάνε, όλο πάνε για να ανταμώσουν τη θάλασσα. Δεν προτίθενται να γυρίσουν πίσω. Ποτέ σε κανένα ρυάκι, ούτε σε ένα ποταμάκι – ποτάμι τα νερά δε γυρίζουν πίσω για να «βρούνε… τις πηγές τους τη «νερομάνα» τους. Ούτε στο Νομό Δράμας.
Στο Νομό Δράμας οι πηγές είναι πολλές, όπως στην Καλλίφυτο με την Παναγιά προστάτη των γεωργών. Οι πηγές των Θερμιών είναι ιαματικές για την ίαση πολλών δραμινών. Παραπέρα προς τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα οι καταρράκτες Λεπίδα, Τριχωνίου και Σκοτεινού στερεώνουν την πεποίθηση ότι στη Δράμα οι πηγές δεν είναι λίγες και ξέρουν να φυλάγουν σύνορα. Με την προσθήκη των νερών από τις πηγές Κυργίων, Άνω και Κάτω Κεφαλαρίου ενισχύονται τα νερά του Ζυγάκτη ποταμού για να παραμένει αστείρευτος και να θυμίζει το βάπτισμα της πρώτης Ευρωπαίας χριστιανής, που βάπτισε ο Απόστολος Παύλος. Το κοσμοσωτήριο αυτό γεγονός με όλη τη στερεωμένη πίστη που έγινε θρύλος, μύθος και πράξη επικυρωμένη με το θαύμα, έφερε στο Παγγαίο τους κτήτορες την Μονής της Εικοσιφοινίσσης. Ιδρύθηκε το πρώτο κοινόβιο για άνδρες, για να μην οδηγηθεί η επιπλέουσα θαρρεί κανείς Δράμα πάνω στα νερά τόσων πηγών, με όσα φορτώματα ενέχει στο σκαρί της επί του Θρακικού Πελάγους. Αντιστύλι της στάθηκε το Παγγαίο όρος.
Η Μονή της Παναγίας της Εικοσιφοινίσσης παραστέκει αιώνες τώρα στους ναούς της Ζωοδόχου πηγής των βουνών και των κάμπων του Νομού Δράμας. Η εβδομάδα που μεσολαβεί ανάμεσα στην Κυριακή του Πάσχα και την Κυριακή του Θωμά λέγεται της Διακαινησίμου. Στη διάρκεια αυτής την εβδομάδας και ιδιαίτερα την Παρασκευή ημέρα της Παναγίας ή αλλέως ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής τελείται η ακολουθία του Πάσχα με επιπρόσθετα τα ψαλλόμενα αναστάσιμα στιχηρά. Ταυτόχρονα τα πρωινά στις αφιερωματικές εκκλησίες η ακολουθία συγκεντρώνει πλήθος πιστών για να παρασταθούν στη χαρά και στο δάκρυ στη Μάνα του Χριστού. Μοιρασμένος στις δύο φερώνυμες εκκλησίες ο κόσμος στο Νομό Δράμας συμμετέχει στο εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής στο Μοναστηράκι, που βρίσκεται στις υπώρειες του Φαλακρού όρους το ένα και στο κέντρο του κάμπου του Νομού Δράμας, στη θέση Τσόρλα, το άλλο.
Στο εξωκκλήσι της Παναγίας της Ζωοδόχου Πηγής στην Τσόρλα την όλη εκκλησιαστική ευθύνη φέρνει και πάλι η Ιερά Μητρόπολις Δράμας που στην ουσία την αντιπροσωπεύει ο ιερέας της εκκλησίας του Αγίου Ευγενίου και του Αγίου Παντελεήμονος στο Αρκαδικό. Το πλέον ευχάριστο βρίσκεται στο γεγονός πως ανέκαθεν η ημέρα της Παρασκευής της εβδομάδας της Διακαινησίμου συγκεντρώνει πολλούς πανηγυριώτες, όπως: Από το Αρκαδικό, την πόλη της Δράμας, τον Ξεροπόταμο, τη Νέα Μισό, τη Νέα Σεβάστεια, τα Αμπελάκια, τον Καλό Αγρό, τη Νικοτσάρα, το Μυλοπόταμο, αλλά και από τη σημερινή Αργυρούπολη (Μαυρότοπος παλαιότερα) και τους Σιταγρούς. Ο χώρος ήταν προσιτός και ίσως γι αυτό ιδιαίτερα αγαπητός, γιατί οι χωρικοί κατέβαιναν με βοϊδάμαξες στη Δράμα για το παζάρι της Δευτέρας και τα ζώα γλιστρούσαν στην άσφαλτο. Η παρακαμπτήριος μπροστά από την κατηφόρα της γέφυρας Δαβέλα και τις ανηφοριές στη συνέχεια, απόκαμε τα ζώα. Ο χωματόδρομος που ακολουθούσε αμέσως μετά ήταν μια λύση ικανοποιητική και ίσως να συνέτρεξε κι αυτό στην αγάπη του κόσμου για τον τόπο.
Όλα αυτά αποδίδουν μια συνάντηση εκεί στη μέση του κάμπου με τα σιταροχώραφα στην καλύτερη τους ώρα μια ενατένιση ψυχής. Τα σπαρτά πολύ κοντά στην καρποφορία ανθίζουν και σκορπίζουν αρώματα και χρώματα απριλιάτικά ή και μαγιάτικα και να περισσέψουν το θαυμασμό στο Θεό. Η ανθρώπινη αλληλεγγύη στην καλύτερη της ώρα καθρεπτίζεται πάνω στους κρυστάλλους από αγιάζι. Οι πιστοί οι δεμένοι στο αυλάκι της μάνας γης που καλλιεργούν, μαθημένοι στη συγκομιδή των φύλλων του καπνού, από τα χαράματα έδιναν το παρόν στο εξωκκλησάκι. Κι εκείνο ταπεινό στη μεγαλοσύνη του απέδιδε με το κελαριστό νεράκι στην πηγούλα την ικανοποίησή του. Την ώρα που ο ιερέας ξεκινούσε το Όρθρο με το ευλογητός κι αμέσως μετά το προσόμοιον της Θεοτόκου, όλοι με τον τρόπο τους σιγολαλούσαν:
Πηγή υπάρχεις αληθώς ύδατος ζώντος, Δέσποινα˙
εκ πλύνεις ουν νοσήματα ψυχών, σωμάτων
χαλεπά εν τη προσψαύσει μόνη σου,
ύδωρ της σωτηρίας Χριστόν η προχέουσα.
Ο ήλιος που ανεβαίνοντας στο ουράνιο ταξίδι του αποχαιρετούσε την Ανατολή, αγκάλιασε όλους τους πανηγυριώτες και στα πρόσωπα τους θαρρεί κανείς πως έγραψε με τα χρώματα της ίριδας. Καλημέρα.
