Η αύξηση της παχυσαρκίας σε παιδιά και εφήβους είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο.
Ένα παχύσαρκο παιδί είναι πολύ πιθανόν να γίνει παχύσαρκος ενήλικος. Στις Η.Π.Α.,
όπου το 66% περίπου των ενηλίκων είναι υπέρβαροι και παχύσαρκοι, το ποσοστό παχυσαρκίας στα παιδιά ανέρχεται στο 16%, υπερδιπλάσιο από ότι ήταν είκοσι χρόνια πριν. Ή
Ελλάδα, δυστυχώς, δεν απέχει πολύ από αυτή τη χώρα πού έχει το μεγαλύτερο ποσοστό
υπέρβαρων και παχύσαρκων παιδιών παγκοσμίως.
Οι περισσότερες έρευνες οι οποίες μελετούν διαιτολογικές προσεγγίσεις για τη θεραπεία
της παχυσαρκίας, έως σήμερα δεν έχουν δείξει σημαντική απώλεια βάρους μακροπρόθεσμα και καμία συγκεκριμένη «δίαιτα» δεν μπορεί να προταθεί ως πανάκεια. Το θέμα είναι
πόσο έτοιμοι είναι οι γονείς να κάνουν κάποιες αλλαγές για το παιδί τους πριν γίνουν
οι διαιτολογικές συστάσεις. Το φαγητό κατ’ αρχήν δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για
να καθησυχαστεί το παιδί, για επιβράβευση ή για τιμωρία. Μία σοκολάτα ένα μπέργκερ ή
κάποιο σνακ γεμάτο λίπος και αλάτι δεν είναι το κατάλληλο «ηρεμιστικό» για ένα παιδί
που αντιδρά πιεσμένο από τις γενικότερες συνθήκες της ζωής του.
Και εδώ μάλλον το σχολείο έχει κυρίαρχο ρόλο. Τα παιδιά παίρνουν το πρωινό τους καθισμένα σε ένα θρανίο και στην τσάντα τους κουβαλούν τη «δουλειά» που θα τα καθηλώσει σε ένα γραφείο ή τραπέζι του σπιτιού, έως αργά το βράδυ. Συνήθως το σχολείο απαιτεί τη συμμετοχή των γονιών στην εργασία, στο σπίτι, που σε αρκετές περιπτώσεις έχει
το χαρακτήρα καταναγκασμού, σκοτώνοντας κάθε δημιουργική διάθεση τους.
Την έλλειψη φυσικής δραστηριότητας υποκαθιστούν πολλές καθιστικές ασχολίες, για να «ξεκουραστεί» το παιδί. Η αύξηση του χρόνου, που περνούν οι μικροί μαθητές στον υπολογιστή, βλέποντας τηλεόραση και παίζοντας βιντεοπαιχνίδια, ολοκληρώνει το
«πάζλ» της καθημερινής καθιστικής ζωής τους. Ή “Αμερικανική Παιδιατρική “Ακαδημία
συνιστά οι ώρες μπροστά από μία οθόνη να μην είναι περισσότερες από δυο την ήμερα. Παιδιά, που ξεπερνούν τις πέντε ώρες, έχουν τεσσερισήμισι φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να γίνουν υπέρβαρα. Και εδώ οι γονείς οφείλουν να θέσουν από την αρχή τα όρια, επειδή
αργότερα δεν είναι καθόλου εύκολο. Η συνήθεια να τρώει όλη ή οικογένεια μαζί όσο πιο
συχνά γίνεται, συμβάλλει στην εμπέδωση διαιτολογικών αντιλήψεων, πολύ περισσότερο
από διδάγματα και νομοθεσίες.
Η οικονομική κρίση, ίσως έχει θετική επίδραση στη μείωση του έτοιμου φαγητού για την
οικογένεια. Δεν είναι όμως καθόλου βέβαιο ότι το ίδιο θα γίνει και με τα ταχυφαγεία, που προ-
σφέρουν φθηνές, εύκολα καταναλώσιμες και εθιστικές λόγω λίπους και αλατιού τροφές, οι
οποίες μπορούν να καταναλωθούν και στο δρόμο.
Οι γονείς πρέπει να δίνουν προσωπικά το καλό παράδειγμα υγιεινής διατροφής. Να
ενθαρρύνουν τα παιδιά και να τα συγχαίρουν όταν τρώνε υγι- εινά, αντί να κάνουν αρνητικά
σχόλια και επιπλήξεις για την κακή διατροφή τους. Τα παιδιά από μόνα τους, θέλοντας να
επαινούνται, ίσως συνεχίσουν τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες. Υπάρχουν παράγοντες
κινδύνου τους οποίους το παιδί και η οικογένεια μπορούν να αλλάξουν, όπως η παράλειψη του πρωινού, η αυξημένη κατανάλωση αναψυκτικών με ζάχαρη και χυμών εμπορίου
και η περιορισμένη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών.
Έρευνες σε διδύμους δείχνουν ότι υπάρχουν και γενετικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο
στην προδιάθεση ενός προσώπου για παχυσαρκία. Αυτό θα γίνει εφ` όσον υπάρχουν
και οι κατάλληλοι επίκτητοι παράγοντες. Η επίδραση αυτού του περιβάλλοντος, ήδη από
την ενδομήτρια ζωή, είναι πολύ σημαντική και μόνον έτσι μπορεί να δικαιολογηθεί ο υπερδιπλασιασμός των ποσοστών παχυσαρκίας στα παιδιά τα τελευταία 20 χρόνια.
Στο χέρι μας είναι το παιδί να βιώνει ευχάριστη, υγιεινή ζωή ως νέος, ενήλικος, και αργότερα να κλείσει τον αιώνα.
