Τη 2η Συνάντηση Γκάιντας στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Άσκαυλου συνδιοργάνωσε το Μουσικό Σχολείο Δράμας με τη Θρακική Εστία Δράμας, το Κέντρο Πολιτιστικής Ανάπτυξης – Ανατολικής Μακεδονίας και τα Θρακικά Προσφυγικά Σωματεία Δράμας.
O κ. Φώτης Μπέγκας, πρόεδρος της Θρακικής Εστίας Δράμας είπε στα ΧΡΟΝΙΚΑ ότι η 2η συνάντηση που φέτος ήταν αφιερωμένη στα ντόπια χωριά του Νομού Δράμας πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της παγκόσμιας ημέρας Γκάιντας ή Άσκαυλου.
Συμμετείχαν όπως είπε, όλα τα προσφυγικά σωματεία της Θράκης και όλα τα γηγενή χωριά ενώ δήλωσε απόλυτα ικανοποιημένος από την 2η αυτή συνάντηση Γκάιντας. Υπάρχει συνεργασία μεταξύ των Πολιτστικών Συλλόγων που συμμετέχουν στην εκδήλωση και θέλουμε να την διευρύνουμε, τόνισε κατα την διάρκεια της 2ης Συνάντησης Γκάιντας, μεταξύ άλλων στα ΧΡΟΝΙΚΑ, η χοροδιδάσκαλος της Θρακικής Εστίας κ. Χρύσα Σιδερά.
Το απόγευμα του Σαββάτου με σημείο συνάντησης το κτίριο της Περιφερειακής Ενότητας Δράμας, συγκεντρώθηκε πλήθος χορευτών των πολιτιστικών συλλόγων που συμμετείχαν στην 2η Συνάντηση. Ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές, μουσικοί και χορευτές των τοπικών πολιτιστικών συλλόγων, άρχισαν μία διαδρομή επί της οδού Εθνικής Αμύνης, υπό τους ήχους της γκάιντας και κινούμενοι προς την πλατεία Ελευθερίας. Εκεί, γύρω στις 19.30 μ.μ., άρχισε ένα μεγάλο θρακιώτικο παραδοσιακό γλέντι στο οποίο συμμετείχαν όχι μόνο οι χορευτές αλλά και οι θεατές οι οποίοι παρακολούθησαν και τελικά συμμετείχαν σε ένα όμορφο θέαμα με κυρίαρχο στοιχείο τους ήχους της Γκάιντας.
Την Κυριακή 17 Μαρτίου στις 19:00, πραγματοποιήθηκε Μουσικοχορευτική εκδήλωση στο αμφιθέατρο του Μουσικού Σχολείου Δράμας με ομιλία του Εθνομουσικολόγου Παναγιώτη Στουπιάδη και παρουσιάστηκαν χορευτικά τμήματα των Πολιτιστικών Συλλόγων Βώλακα, Καλής Βρύσης και Ξηροποτάμου, του χορευτικού τμήματος της Θρακικής Εστίας Δράμας συνοδεία της παραδοσιακής ορχήστρας της Θρακικής Εστίας. Παράλληλα έγινε παρουσίαση τραγουδιών από την Παραδοσιακή Χορωδία του Μουσικού Σχολείου Δράμας. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης τιμήθηκαν παλιοί παραδοσιακοί οργανοπαίκτες του συγκεκριμένου μουσικού οργάνου.
Η Γκάιντα ή άσκαυλος είναι βασικό όργανο της τοπικής παραδοσιακής μουσικής σε αρκετά χωριά της Δράμας και κυρίως σε Βώλακα, Παγονέρι, Καλή Βρύση και Προσοτσάνη. Παράλληλα κυριαρχεί και στην μουσική παράδοση των προσφυγικών θρακικών πολιτιστικών συλλόγων του Νομού Δράμας. Στην πραγματικότητα η Γκάιντα, εκτός από ένα σημαντικό παραδοσιακό μουσικό όργανο αποτελεί και πολιτισμική γέφυρα μεταξύ της ντόπιας πολιτιστικής κουλτούρας και των θρακικών προσφυγικών συλλόγων.
Σύμφωνα με το Κέντρο Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας, το συγκεκριμένο μουσικό όργανο παίζεται κυρίως στη Μακεδονία και στη Θράκη. Κατατάσσεται στα πνευστά όργανα που είναι φτιαγμένα από ξύλο και δέρμα ή στην κατηγορία των ασκών που παράγουν ήχο. Πάνω στο ασκί ή τουλούμι, που συνήθως φτιάχνεται από δέρμα νεαρού προβάτου ή κατσικιού, στερεώνονται δύο ξύλινες φλογέρες.
Ο μουσικός πριν παίξει φουσκώνει με αέρα το ασκί, που λειτουργεί σαν δεξαμενή αέρα, μετά φυσάει στις φλογέρες παίζοντας ταυτόχρονα δύο ήχους. Οι δύο φλογέρες (αυλοί) και το επιστόμιο γίνονται από ίδιο ξύλο (μηλιάς ή ήμερης κρανιάς). Προτιμούνται αυτά τα ξύλα, γιατί δεν έχουν ρόζους, είναι σκληρά και έχουν γλυκειά φωνή. Πολύ σπάνια χρησιμοποιούνται και ξύλα κερασιάς ή ροδιάς.
Ο μεγάλος αυλός έχει μήκος από 50 έως 70 εκατοστά, λέγεται “μπουρί” ή “μπάσο” ή “πάσο”, αποτελείται από τρία κομμάτια και βγάζει μόνο μια νότα, το ίσο. Στα ενώματα των κομματιών τοποθετούνται τα “δαχτυλίδια” ,που μπορεί να είναι από κέρατο κατσίκας ή ελαφιού και ακόμα από μπρούντζο ή ασήμι.
Ο μικρός αυλός λέγεται “παρμακλούκι” ή “γκαιτανίτσα” , έχει 8 τρύπες μπροστά (κατ’ άλλους 6) και μια πίσω και παίζει την μελωδία. Η πρώτη τρύπα από πάνω γίνεται πάντα πιο μικρή. Σ’ αυτήν προσθέτουν καλάι που μικραίνει ακόμα πιο πολύ τη διάμετρο της, για να βγουν οι “σωστές φωνές”. Στο κάτω πλαϊνό μέρος αυτού του αυλού γίνονται δύο μικρές τρύπες που δεν πατιούνται με τα δάκτυλα, αλλά χρησιμεύουν για να κουρδίζεται το όργανο ανάλογα με την περίπτωση. Οι τρύπες αυτές είναι κλεισμένες με κερί και ανοίγουν μ’ ένα μικρό αιχμηρό αντικείμενο, όταν χρειαστεί να μεταβάλλουμε τον ήχο. Στο σωλήνα του επιστομίου που βρίσκεται μέσα στη γκάιντα υπάρχει ένα στρογγυλό πετσάκι που εμποδίζει τον αέρα να βγαίνει, όταν ο οργανοπαίκτης δεν φυσάει. Το ύψος της τονικής γκάιντας εξαρτάται από το μέγεθος που έχει ο κοντός αυλός και το “γλωσσίδι” του. Κύριο μέλημα του γκαϊντατζή είναι να συμφωνεί η τονική με το μπάσο. Όταν δεν συμβαίνει αυτό μετακινεί τα κομμάτια του μπάσου ώστε να συμφωνήσουν με τη τονική των τριών πρώτων τρυπών, και αν πάλι δεν συμφωνεί ανοίγει ή κλείνει τις μικρές τρύπες που βρίσκονται στο πλαϊνό μέρος του αυλού. Χρησιμοποιείται το διατονικό γένος των διαστημάτων και κινούνται κυρίως στο πρώτο πεντάχορδο από την τονική.
Μεταχειρίζονται τα δάχτυλα του αριστερού χεριού εκτός από το μικρό και τα δάχτυλα του δεξιού χεριού εκτός από τον αντίχειρα. Το μικρό δάχτυλο του δεξιού χεριού πατάει σπάνια την έβδομη τρύπα από πάνω, ενώ η όγδοη δεν παίζεται ποτέ.