Τον Θόδωρο Αυγήτα είχα την τύχη να τον γνωρίσω από τα πρώτα ακόμη βήματα της επαγγελματικής μου διαδρομής, πριν σαράντα περίπου χρόνια, όταν εργαζόμενοι σε διπλανά γραφεία, είχα εντυπωσιαστεί από την βαθιά πολιτική του συγκρότηση, παράλληλα με την σεμνότητα και την ευγένεια του χαρακτήρα του.
Έκτοτε έγινε ο συνάδελφος που πολλές φορές προσέτρεξα στις γνώσεις και στην κρίση του, κυρίως όμως για να “ρουφήξω” κυριολεκτικά τις πάντα εμπεριστατωμένες αναλύσεις του για τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην διεθνή σκηνή. Η γνωριμία μας μάλιστα συνέπεσε με την έλευση στην εξουσία του νεοϊδρυθέντος κόμματος που ευαγγελίζονταν την μεγάλη σοσιαλιστική «αλλαγή», σημαίνον στέλεχος του οποίου υπήρξε και ο ίδιος. Ηχούν ακόμη στα αυτιά μου οι καίριες επισημάνσεις του για τις βαθύτερες αιτίες των αρνητικών φαινομένων που εξ αρχής αναδείχθηκαν στις τάξεις του ελπιδοφόρου “κινήματος” και κυρίως ο στιγματισμός εκ μέρους του της “απληστίας” που προκαλούσε στους «φρουρούς» του η νομή της εξουσίας και η άμετρη λαφυραγώγησή της.
Πίστευε ακράδαντα –και το διατύπωνε ευθαρσώς– ότι το ήθος ενός αληθινού “σοσιαλιστή” δεν μπορεί να συμβαδίζει με παρόμοια φαινόμενα, πίστη που ο ίδιος ανήγαγε σε στάση ζωής, αρνούμενος να υποκύψει –ένας από τους ελάχιστους– στο δέλεαρ της εξουσίας, που προφανώς και του προσφέρθηκε.Αυτός πιστεύω ότι ήταν και ο λόγος που από πολύ νωρίς αποστασιοποιήθηκε πλήρως από το κόμμα του οποίου υπήρξε ένας από τους πρώτους “γραμματείς”, επιλέγοντας να είναι συνεπής με τις ιδέες του παρά να αλλοτριωθεί και να προσχωρήσει στην τάξη των “βολεμένων”. Κι έτσι, ενώ στη χώρα μας υποτίθεται ότι μεσουρανούσε ο ήλιος της “αλλαγής”, ο Θόδωρος Αυγήτας αποδείκνυε εμπράκτως τι σημαίνει συνέπεια και ήθος ενός ιδεολόγου αριστερού αγωνιστή, πιστού στο όραμα μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας, βασισμένης στις αρχές της κοινωνικής απελευθέρωσης και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Έκτοτε πέρασαν χρόνια πολλά και πολλά συνέβησαν στην πολύπαθη χώρα μας τα οποία πάντα αποτελούσαν αφετηρία και αφορμή για πολύωρες συζητήσεις μεταξύ μας, είτε μ’ ένα ουζάκι, είτε καθισμένοι αντικριστά στο γραφείο της δουλειάς μας, είτε στην άκρη ενός πεζοδρομίου σε μία απόμερη γωνιά της πόλης. Προσφιλές μας θέμα, σχεδόν πάντα, η ελληνική πολιτική πραγματικότητα, σε σχέση πάντα με τις διεθνείς εξελίξεις και αν έμενε λίγος χρόνος συζητούσαμε και για τα συμβαίνοντα –αρνητικά κατά κύριο λόγο– στον επαγγελματικό μας χώρο, για τον οποίο νοιάζονταν και μετά τη συνταξιοδότησή του. Συζητώντας λοιπόν κάθε φορά μαζί του, ένιωθα πραγματικά ευτυχής –δύσκολο να το πετύχει κανείς στις μέρες μας– για την αβίαστη μετάγγιση πολιτικής σοφίας που γονιμοποιούσε θετικά μέσα μου η ασκητική του μορφή, σε συνδυασμό με την αξιοθαύμαστη και βαθιά πνευματική και πολιτική του συγκρότηση. Έχοντας ως βασικό του εργαλείο σε κάθε του πολιτική προσέγγιση και ανάλυση την πολύχρονη μύησή του στην διαλεκτική της μαρξιστικής σκέψης και ως απώτερο όραμα το χτίσιμο μιας δικαιότερης και σοσιαλιστικής κοινωνίας, όπου τα μέσα παραγωγής θα ανήκαν στους εργαζόμενους και όπου δεν θα βασίλευε η εκμετάλλευση του ανθρώπου από άνθρωπο, θεωρούσε ότι ο μόνος τρόπος για την υλοποίηση αυτού του οράματος ήταν η βαθμιαία επαναστατική συνειδητοποίηση των πλατιών λαϊκών μαζών και ιδίως της εργατικής τάξης, διαδικασία που πίστευε ότι μόνο μέσα από την ένταξη στον πολιτικό χώρο, στον οποίο αφοσιώθηκε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, μπορούσε να βρει δικαίωση.
Με πολιτικά επιχειρήματα που στηρίζονταν στη βαθιά γνώση της ιστορίας καθώς και των διεργασιών διαμόρφωσής της μέσα απ’ την αέναη πάλη των τάξεων, προσέγγιζε και ερμήνευε τις όποιες πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις, θεωρώντας ότι η ανθρωπότητα μόνο σε συνθήκες σοσιαλιστικής διακυβέρνησης, διαπνεόμενης απ’ τα ιδανικά της ελευθερίας, της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, θα μπορούσε να εξασφαλίσει την ύπαρξη και την συνέχειά της.
Δεν παρέμεινε όμως ο Θόδωρος Αυγήτας μόνο ένας ρομαντικός αριστερός ιδεολόγος των λόγων. Έκανε καθημερινή πράξη τις ιδέες του, τόσο κατά την άσκηση του επαγγέλματός του, όσο –και κυρίως– μέσα από την αγωνιστική του παρουσία σε κάθε μορφής κοινωνική κινητοποίηση και διεκδίκηση. Παράλληλα δεν έχανε την ευκαιρία να διατυπώνει, συχνά πυκνά, δημόσια και με παρρησία, τον μεστό και πάντα θεμελιωμένο πολιτικό του λόγο, δίνοντας μαθήματα πολιτικού ήθους και ευπρέπειας.
Με δυο λόγια μπορούμε να πούμε ότι ο Θόδωρος Αυγήτας αποτελούσε τον ιδανικό συνδυασμό –πράγμα επίσης πολύ δύσκολο στις μέρες μας– του αγνού οραματιστή και ταυτόχρονα του μαχητικού αγωνιστή των αξιών της Αριστεράς και ως τέτοιος θα παραμείνει στην μνήμη όσων τον γνώρισαν και μυήθηκαν στον τρόπο σκέψης και δράσης του.
Αυτός όμως ο φύσει αισιόδοξος άνθρωπος, σκιαζόταν –δίχως να το κρύβει– τα τελευταία χρόνια, επηρεασμένος αρνητικά απ’ τα «έργα και ημέρες» του πολιτικού μορφώματος που, με διακηρυσσόμενο αριστερό πρόσημο, αναρριχήθηκε στην εξουσία, νοθεύοντας, όπως ο ίδιος πίστευε, αυτές τις αξίες και προσβάλλοντας βάναυσα τους πολύχρονους αγώνες που δόθηκαν στο όνομά τους.
Πριν λίγες μέρες ο σεμνός αυτός και συνεπής αγωνιστής των αρχών και αξιών του σοσιαλισμού έφυγε από κοντά μας, πριν προλάβει να δει το όραμά του να γίνεται πραγματικότητα. «Θέλει πολύ δουλειά ακόμα για να γυρίσει ο ήλιος», συνήθιζε να λέει, και απ’ ότι φαίνεται είχε δίκιο. Οι αγώνες του όμως και τα λόγια του μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν ιερή παρακαταθήκη για τους ερχόμενους, που εξακολουθούν να εμπνέονται απ’ το ίδιο με αυτόν όραμα.
Ζήτησε να ταφεί σεμνά, όπως έζησε, στην γενέτειρά του με την συνοδεία της αγαπημένης του μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη και των στίχων του Γιάννη Ρίτσου, αγκαλιά με τον «Ριζοσπάστη», επιθυμία η οποία και τηρήθηκε.
Τον συνόδεψε ακόμη στη τελευταία κατοικία του ένα ζεστό και παρατεταμένο χειροκρότημα των συντρόφων και φίλων του. Κι ήταν αυτό ένα τελευταίο «αντίο», καθώς και μια κάποια αναγνώριση των αγώνων και του ήθους του.
Κι ήταν εκείνη την στιγμή που η πιστή του σύντροφος μιας ζωής, η ευγενική μας Κάλη, του σιγοψιθύριζε γλυκά στ’ αυτί «αντίο αγάπη μου», που ένας τρομαγμένος κοκκινολαίμης άπλωνε τα φτερά του προς τους ουρανούς, αφήνοντας πίσω του ένα χάδι τ’ αγεριού και κάτι σαν πικρό τραγούδι: «ήσουν καλός, κι ήσουν γλυκός, κι είχες τις χάρες όλες….»