Της Νόρας Κωνσταντινίδου
ΑΙ ΔΡΑΜΑΤΙΚΑΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑΙ ΔΡΑΜΑΣ ΜΕΧΡΙ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΩΣ ΑΥΤΗΣ, και συγκεκριμένα ΑΠΟ ΤΗΝ 1 ΙΟΥΝΙΟΥ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ 1 ΙΟΥΛΙΟΥ 1913, είναι αυτές που συμπεριλαμβάνονται προνομιακά και επίκαιρα στο ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΔΡΑΜΑΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ. Από εύνοια της τύχης, μπορεί και από θεία εμπνοή στο χρονικό διάστημα που ο Μητροπολίτης Δράμας Αγαθάγγελος Β’ Κωνσταντινίδης «μετατέθηκε στη δοκιμαζόμενη επαρχία της Δράμας σε αντικατάσταση του Χρυσοστόμου (Καλαφάτη), ο οποίος βρέθηκε από μετάθεση στη Σμύρνη», κατέγραψε με ζηλευτή ενάργεια τα γεγονότα που έζησε από κοντά ο ίδιος (από μέσα καλύτερα). Πρώιμα και νοικοκυρεμένα (με οικονομία στον λόγο), ο απόφοιτος της θεολογικής σχολής της Χάλκης Αγαθάγγελος Β’ με θεόπνευστη προσήλωση απέδωσε τις σημαντικές ώρες που έζησε στη Δράμα με καταγραφές στο ημερολόγιό του. Έγκαιρα πλέον τις έχει εκδώσει σε βιβλίο-ημερολόγιο, το 1913 στην Καβάλα. Στη συνέχεια, το ημερολόγιο για το οποίο γίνεται λόγος [ανεκτίμητο ως ιστορική ύλη και ασφαλώς δυσεύρετο εξαιτίας των δύο Παγκοσμίων πολέμων (1914 και 1940)], δεν ήταν πρόσφορο προς χρήση.
Εξαιτίας της επετειακής εκατονταετηρίδας που μεσολάβησε μεταξύ των ετών 1913-2013 και σαν «θεοδώρητη πρωτοβουλία» του σημερινού Μητροπολίτη Δράμας κ. κ. Παύλου Αποστολίδη, Υπερτίμου και Εξάρχου Μακεδονίας της Ιεράς Μητροπόλεως Δράμας, τα ιστορικά γεγονότα απέκτησαν τη δυναμική τους. Ο Δεσπότης Δράμας κ. κ. Παύλος Αποστολίδης επεδίωξε στην αρχή την εντόπιση του βιβλίου και δεν άργησε -ούτε για ένα λεπτό- για την επανέκδοσή του1. Στο πλευρό του στάθηκε εμψυχωτής ο τότε Δήμαρχος Δράμας, κύριος Κυριάκος Χαρακίδης, ο οποίος προσέφερε οικονομική την αρωγή του Δήμου για την έκδοση του ημερολογίου του Αγαθάγγελου.
Από την επανέκδοση αυτή του ημερολογίου του Μητροπολίτη Αγαθάγγελου αντιγράφουμε δύο σημεία, γραμμένα την ίδια ημέρα από τον ίδιο σε δύο διαφορετικές ώρες:
ΔΕΥΤΕΡΑ 1 ΙΟΥΛΙΟΥ, ΩΡΑ 8 Μ. Μ.
«Χαράς ευαγγέλια! Ελευθερία και Ελευθέρια εορτάζομεν, από της 4 μ.μ. εν τη Δράμας μας! Αναπνέομεν! Ζώμεν! Κινούμεθα!»
«Ο εφιάλτης της Βουλγαρικής θηριωδίας και αγριότητας, ο πιέζων το στήθος ημών επί οκτώ μήνας και οκτώ ημέρας […] απειλών να μας πνίξει, ανεπίστρεπτος έχει εξαφανιστεί από τη Δράμας μας». Άφησαν ανεπιθύμητη κληρονομιά οι Βούλγαροι τις «δραματικές περιπέτειες» και την κακή φήμη του αθώου χυμένου αίματος. Ωστόσο, τίποτα πλέον δεν θα μπορούσε να αμαυρώσει τα «Χαράς ευαγγέλια», παράλληλα με τη γνωστή ωδή της Παναγίας, όπως το «ευαγγελίζου, γη χαρά μεγάλη, Αινείτε ουρανοί Θεού τη Δόξα».
Ο Ελληνικός μας στρατός, νικητής και τροπαιούχος, εισήλθεν εις την Δράμαν! Χαρά! Αγαλλίασις! Χοροί! Άσματα! Δάκρυα χαρμόσυνα: Ελευθερία!».
Ο Μητροπολίτης Δράμας, Φιλίππων και Ζιχνών,
Αγαθάγγελος Β’ ο Μάγνης
Η παραπάνω απόδοση του εύσχημου λόγου, προκειμένου ο Μητροπολίτης Φιλίππων και Ζιχνών να αποτίσει φόρο τιμής στον νικητή, τον τροπαιοφόρο Ελληνικό στρατό, που εισήλθε στη Δράμα ευπρόσδεκτος, δεν περιορίζεται στη φραστική απονομή χρέους. Η φωνή του ιερωμένου, που ως σε παγίδα φυλακίσθηκε στον παραπάνω γραπτό λόγο, είχε και έχει την ευχέρεια να γίνει δώρημα ες αεί στους αναγνώστες του, όπως γίνει: Μεταδοτική η απερίγραπτη χαρά, ανακουφιστική η αγαλλίαση από το βάρος της πολύχρονης σκλαβιάς, με καμαρωτή την έκφραση του σώματος στους κυκλοτερούς χορούς. Τα τραγούδια εκλαμβάνονται ως θούρια πολεμικά που προκαλούν δάκρυα την ώρα της ευχαριστήριας ροής των λέξεων στις προσευχές που επικαλούνται: Όχι πλέον περίσσια τα θύματα στη Δράμα. Η Δράμα είναι ευλογημένος τόπος και ευλογημένοι όσοι ζώντες το θυμούνται εύρυθμα χορεύοντας. Τριήμερος ήταν ο εορτασμός στη Δράμα πολλά από τα αρχικά χρόνια. Τα τελευταία χρόνια οι γιορτές έγιναν είκοσι ή και τριάντα ημερών. Ύστερα ήλθαν οι… μέλισσες; Όχι. Οι κορωνοϊοί! Αλλά…
Ευλογημένος ο τόπος από προνόμια της φύσης στη Δράμα. Υπαρκτά και πλουσιοπάροχα, όπως οι υδάτινοι θησαυροί της (στην περιορισμένη απλωσιά του εδάφους της -ορεινό και πεδινό- δύο είναι οι φυσικές ζεύξεις ποταμών), όπως: Οι ποταμοί Νέστος με το Δεσπάτη (στη θέση Ποταμοί) και ο Αγγίτης με τη Συμβολή (στη θέση Άνω Συμβολή). Χώρια οι διασταυρώσεις των ρεμάτων που αγγίζουν τη δεκάδα. «Ποτάμια ντελιπόταμα την τρέφουν και την ζουν τη χώρα» γράφει ο Παλαμάς και απλώνει το μαντήλι για τον χορό. Σημαντικός και ο ορεινός εναγκαλισμός της Δράμας με τα βουνά της. Τα δάση της, ο πλούτος της και για πάντα η ομορφιά της. Και ο κάμπος της; Χρόνια έκρυβε τους «θησαυρούς» της στα απρανή του έλους των Φιλίππων. Αλλά ενέκυψαν οι Βρετανοί. Ανάσκαψαν την τούμπα στους Σιταγρούς και βρέθηκαν μπροστά σε υπαρκτή ζωή 4000 χρόνων. Να μην αγωνιστεί για αυτά ο Αγγαθάγγελος; Και ποιος ήταν ποτέ πρόθυμος να δώσει τη ζωή του για πατρίδα;
Στις φετινές τιμητικές και ξεχωριστές στο εορτολόγιο του χρόνου εκδηλώσεις των Ελευθερίων της Δράμας, οι εξαιρέσεις έδωσαν νόημα στη λέξη. Οι επίσημοι κι επίσημα προσκαλεσμένοι ήταν οι κορυφαίοι της Ελληνικής Δημοκρατίας εκλεκτοί εκλεγμένοι: Η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κατερίνα Σακελλαροπούλου και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Τίμησαν την ημέρα με όσα αυτή συμβολίζει και διεκπεραίωσαν κατά γράμμα τους λόγους της έλευσής τους, χωρίς την πικρία να απουσιάζει. Πικρία; Γιατί στις γυναίκες της Δράμας δεν δόθηκε στην ολότητά τους η τιμή να καμαρώσουν, να επευφημήσουν, να χειροκροτήσουν την Πρώτη Πρόεδρο της Δημοκρατίας, την κυρία Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, και να συντρέξουν προκειμένου να πουν στον πρώτο δισέγγονο του Ελευθερίου Βενιζέλου, τον σημερινό Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, πως οι εμβολιασμένοι έφτασαν το 70%.
Υποσημείωση
1 ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΔΡΑΜΑΣ: 1913 ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΗΡΙΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ 2013: «ο Αγαθάγγελος Κωνσταντινίδης από το 1892 ως το 1896 σπούδασε νομικά στο Βερολίνο και το Παρίσι, ενώ επί 4 μήνες πήγε και έμεινε στο Λονδίνο. Εκδ. Κυριακίδη, σελ ΧΙΙΙ
