Ακόμα τρία πέτρινα στη Δράμα χαρακτηρίστηκαν μνημεία

Σε απόφαση χαρακτηρισμού ως μνημείων, λόγω αρχιτεκτονικής, κοινωνικής και τεχνικής σημασίας, τριών πέτρινων γεφυριών στην περιοχή του οικισμού Βαθύτοπου, στο Κάτω Νευροκόπι Νομού Δράμας προχώρησε με σχετική απόφαση το Υπουργείο Πολιτισμού. Τα γεφύρια έχουν στοιχεία της οθωμανικής περιόδου αλλά και βυζαντινά στοιχεία.
Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με σχετική απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού που δημοσιεύθηκε στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβέρνησης στις 7.11.2022, «Χαρακτηρίστηκαν ως μνημεία τα τρία πέτρινα γεφύρια στην περιοχή του οικισμού Βαθύτοπου, στο Κάτω Νευροκόπι Νομού Δράμας, της Περιφερειακής Ενότητας Δράμας χωρίς τις μεταγενέστερες επεμβάσεις, καθώς είναι αξιόλογα δείγματα της αρχιτεκτονικής και κατασκευαστικής τέχνης της εποχής τους αλλά και της οικονομικής και κοινωνικής εξέλιξης της περιοχής της Δράμας, διατηρούν την αυθεντικότητά τους σε μεγάλο βαθμό, αποτελούν αξιόλογα δείγματα της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής όπως αυτή διαμορφώθηκε στην περιοχή τον 19ο και 20ό αιώνα και τεκμήρια της εξέλιξης της περιοχής από αρχιτεκτονική, ιστορική και κοινωνική άποψη. Κατόπιν αυτού, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, απαγορεύεται οποιαδήποτε επέμβαση επί των ανωτέρω μνημείων (επισκευή, συντήρηση, προσθήκη) ή οποιαδήποτε οικοδομική δραστηριότητα πλησίον αυτών χωρίς προηγουμένως να ζητηθεί η έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού δια των αρμοδίων Υπηρεσιών του (Διεύθυνση Προστασίας και Αναστήλωσης Νεώτερων και Σύγχρονων Μνημείων».
Στην προσπάθεια επίτευξης αυτής της απόφασης σημαντικό ρόλο έπαιξε ο κ. Νίκος Αβραμίδης, κάτοικος της κοινότητας Βαθυτόπου και κοινοτικός σύμβουλος της κοινότητας, που είχε επισημάνει την ανάγκη παρεμβάσεων στα εν λόγω γεφύρια προκειμένου να συντηρηθούν. Στην κατεύθυνση αυτή κατέθεσε προ διετίας αρχικά σχετικό αίτημα στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Δράμας, υπογεγραμμένο από τα μέλη του Κοινοτικού Συμβουλίου. Το αίτημα τεκμηριώθηκε και με φωτογραφικό υλικό το οποίο αποτύπωνε την κατάσταση των γεφυριών. Κατόπιν ακολούθησε και επόμενο αίτημα με το ίδιο περιεχόμενο προς τη διεύθυνση νεωτέρων μνημείων η οποία εδρεύει στην πόλη της Ξάνθης, κάτι που κατέληξε σε μετάβαση των στελεχών της υπηρεσίας στον χώρο που βρίσκονται τα γεφύρια. Οι υπηρεσιακοί παράγοντες της διεύθυνσης νεωτέρων μνημείων μετά την διαπίστωση της κατάστασης κατάρτισαν σχετικό έγγραφο προς το Υπουργείο Πολιτισμού προκειμένου να μεριμνήσει για το θέμα αυτό.
Βέβαια αυτό που πρέπει να γίνει στη συνέχεια πέρα από τον χαρακτηρισμό των γεφυριών ως μνημείων, είναι να υπάρξει κάποια μελέτη για την ανάδειξη των γεφυριών, κάτι που όπως φαίνεται δεν έχει γίνει ακόμη. Στο Νομό Δράμας, υπάρχουν πολλά πέτρινα γεφύρια ιστορικής σημασίας, κάποια εκ των οποίων έχουν χαρακτηριστεί ως μνημεία.

Η προβολή και ανάδειξη τεσσάρων ακόμη παραδοσιακών γεφυριών της Δράμας
Όπως έχουν γράψει τα «ΧΡΟΝΙΚΑ της Δράμας» ήδη από τα τέλη του 2021 η Περιφερειακή Ενότητα Δράμας επρόκειτο να προχωρήσει σε συμφωνία για την καταγραφή, ανάδειξη και προβολή τεσσάρων παραδοσιακών γεφυριών της Δράμας. Το έργο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, τη λεπτομερή καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης τόσο των βελτιώσεων που απαιτούνται όσο των σημείων που χρήζουν καθαρισμού από βλάστηση και των κατασκευών-επισκευών που απαιτούνται. Επίσης περιλαμβάνει τη λεπτομερή καταγραφή των υπαρχουσών ορειβατικών και πεζοπορικών διαδρομών, των πολιτιστικών, θεματικών σημείων που περιλαμβάνουν, της σήμανσης που διαθέτουν και των βελτιώσεων που απαιτούνται. Επιπλέον περιλαμβάνει καταγραφή των αναγκών σήμανσης αλλά και των δαπανών προβολής τους. Ακόμη περιλαμβάνει την ηλεκτρονική αποτύπωση της διαδρομής και τον σχεδιασμό της αποτύπωση με τεχνολογία GPS. Πιο συγκεκριμένα το έργο αφορούσε 4 συγκεκριμένα γεφύρια τα οποία είναι:

Το γεφύρι ΤΣΟΥΚΑΛΙ ΡΕΜΑ
Είναι το μικρό, μονότοξο, λιθόχτιστο, θολωτό γεφύρι στην περιοχή των Διποτάμων που ενώνει τις όχθες του ρέματος Τσουκάλι, που ενώνεται με το Αρκουδόρεμα στο χωριό Διπόταμα. Το τμήμα του χωματόδρομου από την άσφαλτο των Διποτάμων που οδηγεί στην αρχή του μονοπατιού για το γεφύρι από την δυτική του πλευρά, είναι 400 μέτρα. Το δασικό μονοπάτι έως το γεφύρι από την δυτική πλευρά είναι 100μ. Από το γεφύρι έως την άσφαλτο στην ανατολική πλευρά η απόσταση είναι 400 μέτρα.

Το γεφύρι ΔΙΠΟΤΑΜΩΝ – ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
Το γεφύρι Διπόταμων – Αγίου Πνεύματος είναι οξυκόρυφο τοξοειδές γεφύρι επί του Αρκουδορέματος με χαρακτηριστική υγρόφιλη βλάστηση. Βρίσκεται βόρεια, στο Δασικό Σύμπλεγμα Τραχωνίου – Διποτάμων (δάσος Λεπίδα), πλησίον του εγκαταλελειμένου ομώνυμου οικισμού και ανήκει στον Δήμο Παρανεστίου. Τα χωρία που εξυπηρέτουσε ήταν εκείνα των Διποτάμων και Τραχωνίου, τα οποία σήμερα έχουν πια εγκαταλειφθεί. Λίγα μέτρα μακριά συναντάται και το εξωκλήσι του Αγίου Πνεύματος, το αποκαλούμενο και ως χειροποίητο ξωκλήσι καθώς έχει φτιαχτεί με πέτρες από το διπλανό ποτάμι από τα χέρια δύο δίδυμων αδερφών. Ο χωματόδρομος από την άσφαλτο των Διποτάμων έως το γεφύρι των Διποτάμων στο Αρκουδόρεμα είναι 1,2 χλμ. Από το γεφύρι έως την παλιά δασική διάνοιξη που οδηγεί στο Τραχώνι η απόσταση είναι 300 μέτρα. Το μήκος της δασικής διάνοιξης είναι 5,2 χλμ. Το τμήμα από το γεφύρι έως το εκκλησάκι του Αγίου Πνεύματος είναι 110 μέτρα.

Το γεφύρι ΑΡΚΟΥΔΟΡΕΜΑ – ΠΑΛΙΟΥ ΦΥΛΑΚΙΟΥ
Είναι πέτρινο και μονότοξο γεφύρι και συναντάται στην σκιά απότομων βράχων, είναι το μεγαλύτερο του είδους του στην Ανατολική Μακεδονία. Βρίσκεται σε συνέχεια της γέφυρας των Διποτάμων κατά μήκος του ίδιου ρέματος. Ο χωματόδρομος από τα Διπόταμα έως την θέση παλιό φυλάκιο, από όπου ξεκινά το μονοπάτι προς το γεφύρι, είναι 2 χλμ. Το μονοπάτι έως το γεφύρι του παλιού φυλακίου είναι στα 1000μ.Από το γεφύρι έως το Τραχώνι η απόσταση είναι 4 χλμ.

Το γεφύρι ΤΡΑΧΩΝΙΟΥ (ΜΠΑΛΑΜΠΑΝ) ΣΤΟ ΒΑΘΥ ΡΕΜΑ
Μονότοξο – πέτρινο γεφύρι με τη χρονολογία κατασκευής του παραμένει άγνωστη και με αξιοσημείωτη αντοχή στο χρόνο. Αποτελεί το μεγαλύτερο πετρογέφυρο του νομού Δράμας: το μήκος της είναι στα 41 μ. και το πλάτος της στα 2,50 μ. ενώ το τόξο έχει άνοιγμα 17,50 μ. και ύψος 10μ. Γύρω στο 1930-40 έγινε μια επισκευή της γέφυρας και προστέθηκαν τα πλευρικά τοιχία πάνω στα οποία τοποθετήθηκαν σιδερένια κάγκελα για την προστασία ανθρώπων και ζώων που διέρχονταν από το σημείο. Η γέφυρα ήταν κομμάτι της αλυσίδας στην ένωση των χωριών των Διποτάμων με το Τραχώνι, χωριά της περιοχής του Αρκουδορέματος που σήμερα έχουν ερημώσει. Η ονομασία Μπαλαμπάν, ήταν παλαιότερη ονομασία του χωριού Τραχώνι το οποίο δεν αριθμούσε ούτε 500 κατοίκους. Από τον οικισμό Τραχωνίου το γεφύρι είναι στα 3 χλμ. Το μονοπάτι συνεχίζει μετά το γεφύρι και οδηγεί στον καταρράκτη Τραχωνίου-Λειβαδίτη.