Του Αχιλλέα Παπαδόπουλου, Ειδικού Καρδιολόγου
Όλοι έχουμε μπει στον πειρασμό να ακολουθήσουμε μια δίαιτα «αστραπή» που μας υπόσχεται μεγάλη απώλεια βάρους σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.
Ακόμα και όταν αντιλαμβανόμαστε ότι οι δίαιτες αυτές μπορεί να μας δημιουργήσουν πρόβλημα στην υγεία μας, ο πειρασμός είναι μεγάλος. Μετά από πολλές μελέτες, πολλών χρόνων, είναι πλήρως αποδεδειγμένο ότι για να έχουμε ένα «υγιεινό αδυνάτισμα», δηλαδή απώλεια λιπώδη ιστού και διατήρηση των κιλών που χάνουμε, πρέπει να ακολουθούμε ισορροπημένα διαιτολόγια, βάσει των αρχών της μεσογειακής διατροφής. Ας δούμε, λοιπόν, γιατί δεν πρέπει να «ξελογιαστούμε» από τη δίαιτα που κάνει η φίλη μας. Δίαιτες πχ που τρως όσο θέλεις από κάποιες ομάδες τροφίμων και καθόλου από τις υπόλοιπες. Γιατί να μην ακολουθήσουμε και εμείς αυτές τις δίαιτες; Δηλαδή «μη ισορροπημένες υποθερμιδικές δίαιτες»!
Οι μη-ισορροπημένες υποθερμιδικές δίαιτες χαρακτηρίζονται από ανεπάρκεια μακροθρεπτικών συστατικών ως οι πρωτεΐνες, τα λίπη, οι υδατάνθρακες και έλλειψη μικροθρεπτικών συστατικών, κυρίως σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Δηλαδή ο οργανισμός δεν καλύπτει τις ανάγκες του σε θρεπτικά συστατικά. Πρακτικά οι δίαιτες αυτές δίνουν έμφαση στην κατανάλωση κάποιας ιδιαίτερης ομάδας τροφίμων, π.χ. σε υδατάνθρακες, πρωτεΐνες ή λίπος και απαγορεύουν τις υπόλοιπες. Τέτοιες δίαιτες είναι οι εξής:
Οι κετογονικές δίαιτες, οι οποίες είναι υψηλές σε πρωτεΐνες και λίπος και χαμηλές σε υδατάνθρακες. Οι υποστηρικτές τους αναφέρουν ότι η παραγωγή κετονών οδηγεί σε μείωση της όρεξης, αλλά η αποτελεσματικότητά τους στη μείωση της πρόσληψης τροφής δεν έχει αποδειχθεί. Τέτοιες δίαιτες περιέχουν χαμηλές ποσότητες σε βιταμίνη C και μεταξύ άλλων μπορεί να προκαλέσουν απώλεια ασβεστίου. Η υψηλή παραγωγή ουρικού οξέος μπορεί να είναι επικίνδυνη για τα νεφρά. Επιπλέον τέτοιες δίαιτες έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη, αντένδειξη για υπερχοληστερολαιμικά πρόσωπα, ενώ από τις πιο συχνές παρενέργειές τους είναι η ναυτία η υπόταση και κόπωση.
Δίαιτες πλούσιες σε πρωτεΐνες και φτωχές σε λίπος και υδατάνθρακες. Ανήκουν επίσης στις κετογονικές, με τις γνωστές προαναφερθείσες παρενέργειες, ναυτία, υπόταση και κόπωση. Είναι πλούσιες σε κορεσμένα λιπαρά οξέα και χοληστερόλη και χαμηλής περιεκτικότητας σε βιταμίνες Α, C, θειαμίνη αλλά και σε σίδηρο. Το φαγητό συνήθως είναι κρέας. Η ποσότητα της χοληστερόλης που περιέχουν μπορεί να είναι ακόμα και τριπλάσια από εκείνη μιας φυσιολογικής διατροφής.
Δίαιτες πλούσιες σε υδατάνθρακες, χαμηλές σε πρωτεΐνες και λίπος. Τέτοιου τύπου δίαιτες είναι πλούσιες σε φρούτα, λαχανικά, ψωμί και δημητριακά. Δεν περιέχουν καθόλου πρόσθετο λίπος, ούτε λάδι ή γαλακτοκομικά προϊόντα, εκτός από αυτά με χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος. Συχνά σε τέτοιες δίαιτες απαγορεύεται η ζάχαρη. Όταν ακολουθηθεί πιστά μια τέτοια δίαιτα υπάρχει πρόβλημα στον οργανισμό με τη χαμηλή πρόσληψη του άλατος, του σιδήρου, απαραίτητων λιπαρών οξέων και λιποδιαλυτών βιταμινών.
Πολλοί είναι αυτοί που απλώς θα ακολουθήσουν τη γνωστή λύση της «αφαγίας». Κοινώς δεν τρώνε ή τρώνε όσο λιγότερο μπορούνε, κάτω από 500 θερμίδες. Το πρόβλημα της απόλυτης νηστείας, δεν είναι μόνο η μείωση του λιπώδους ιστού αλλά η άλιπη – άνυδρη μάζα σώματος που χάνεται. Η άλιπη-άνυδρη μάζα σώματος είναι η μάζα σώματος που απομένει εάν αφαιρεθεί ο λιπώδης ιστός και τα υγρά του σώματος, δηλαδή ο σκελετός-οστά-και η μυϊκή μάζα. Η άλιπη μάζα που χάνεται είναι πολύ δύσκολο να ανακτηθεί, ιδιαιτέρως σε ηλικιωμένους. Επιπλέον, με την αύξηση της διούρησης που προκαλείται, έχουμε και μεγάλη απώλεια σε ιχνοστοιχεία από τον οργανισμό.
Εφ’ όσον είναι έτσι τα πράγματα, τώρα τι να κάνουμε για να χάσουμε κιλά; Η απάντηση είναι μία: ισορροπημένη διατροφή. Δηλαδή διατροφή που καλύπτει τις ανάγκες του οργανισμού σε θρεπτικά συστατικά. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της μεσογειακής διατροφής ως εξής:
Καθημερινή κατανάλωση μη επεξεργασμένων δημητριακών (ψωμί ολικής αλέσεως), λαχανικών, φρούτων, ελαιολάδου και γαλακτοκομικών προϊόντων.
Εβδομαδιαία κατανάλωση πατάτας, ψαριών, ελιάς, οσπρίων και ξηρών καρπών και σπανιότερα πουλερικών, αυγών και γλυκισμάτων.
Μηνιαία κατανάλωση κόκκινου κρέατος και προϊόντων κρέατος, καθώς και μέτρια κατανάλωση κρασιού..
Για να επιτύχουμε, τέλος, το πολυπόθητο αδυνάτισμα θα πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στις ποσότητες και στις ώρες των φαγητών. Έχουμε, λοιπόν, καταμερισμό των θερμίδων σε 5 φαγητά την ημέρα, τρία κύρια και δύο ενδιάμεσα.
Και, βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε τον καθοριστικό ρόλο της σωματικής άσκησης σε ένα πλήρες και επιτυχές πρόγραμμα αδυνατίσματος.
