Του Αθανάσιου Κάππα, Πολιτικού Μηχανικού -Συγκοινωνιολόγου
Πάνω από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σήμερα στα αστικά κέντρα, ποσοστό που στην Ευρώπη αγγίζει το 75%. Η τάση της αστικοποίησης οδηγεί σε αύξηση της ανάγκης για αστικές μεταφορές (city logistics) που σχετίζονται με προβλήματα όπως η συνεχώς αυξανόμενη κυκλοφοριακή συμφόρηση στα αστικά κέντρα, τα επίπεδα ρύπανσης του ατμοσφαιρικού αέρα, τα επίπεδα θορύβου, η κατανάλωση ενέργειας, κτλ.
Πιο συγκεκριμένα, λόγω της κυκλοφοριακής συμφόρησης των αστικών κέντρων, η ευρωπαϊκή οικονομία χάνει κάθε χρόνο περίπου 1% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) της, ενώ ταυτόχρονα οι αστικές μεταφορές ευθύνονται για το 40% των εκπομπών CO2 των οδικών μεταφορών και το 70% των υπόλοιπων ρύπων.
Στις αστικές μεταφορές σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι εμπορευματικές μεταφορές που αντιπροσωπεύουν το 6%-18% του συνόλου των αστικών μετακινήσεων, το 19% της ενεργειακής κατανάλωσης και το 21% των εκπομπών CO2. Συνεπώς, οι ευρωπαϊκές πόλεις πρέπει να προσδιορίσουν νέες στρατηγικές και τακτικές για τον κλάδο των logistics (με έμφαση στις εμπορευματικές μεταφορές) με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξή του.
Με τις περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις να προσπαθούν να περιορίσουν την χρήση των αυτοκινήτων στα κέντρα των πόλεων, η ανάγκη για μεταφορές προϊόντων αλλά και προσώπων μπορούν να καλυφθούν θαυμάσια με Cargo Bike
Κάτι που μέχρι πριν μερικά χρόνια έμοιαζε “τοπικό προϊόν” της Κοπεγχάγης και έμοιαζε να αφορά μόνο τη Δανία, γίνεται πλέον τάση στις περισσότερες Ευρωπαϊκές πόλεις.
Αναφερόμαστε στα ποδήλατα με δυνατότητα μεταφοράς προϊόντων ή προσώπων τα γνωστά μας Cargo Bike.
Οι τάσεις της αγοράς δείχνουν πως όλο και περισσότεροι επιλέγουν ένα Cargo Bike για την οικογένειά τους – για μεταφορά των παιδιών στο σχολείο, μεταφορά αντικειμένων κλπ ενώ, από την άλλη, οι επαγγελματικές εφαρμογές τους στα κέντρα των πόλεων γίνονται όλο και περισσότερες.
Ειδικά με τη χρήση ηλεκτρικής υποβοήθησης, τα συγκεκριμένα ποδήλατα μοιάζουν να είναι το… SUV του μέλλοντος για την Ευρώπη!
Το μερίδιο της αγοράς των Cargo Bike
Ήδη από το 2018, ο Σύνδεσμος της Γερμανικής Ποδηλατικής Βιομηχανίας (ZIV), αναγνώρισε τα Cargo Bike ως ξεχωριστή κατηγορία ποδηλάτων και αμέσως έγινε αντιληπτό πως η συγκεκριμένη κατηγορία βρίσκεται στο 4% των πωλήσεων των e bikes στη Γερμανία!
Αυτό σημαίνει πωλήσεις περίπου 40.000 μονάδων, στην κατηγορία των συγκεκριμένων ποδηλάτων και μάλιστα με ηλεκτρική υποβοήθηση με τιμή από 4.000 έως 8.000 ευρώ ανά μονάδα!
Δεν είναι άλλωστε τυχαία η δήλωση του εκπροσώπου τύπου της ZIV: “Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μας, τα cargo bikes και ειδικά εκείνα με ηλεκτρική υποβοήθηση, αποτελούν έναν από τους πλέον αναπτυσσόμενους τομείς στη γερμανική αγορά ποδηλάτου”.
Την τάση αυτή μπορεί κάποιος να διαπιστώσει και στο πλαίσιο του Eurobike, της μεγαλύτερης εμπορικής έκθεσης ποδηλάτου στην Ευρώπη, όπου πέρυσι συμμετείχαν 24 εταιρείες με cargo bikes και φέτος ο αριθμός αυτός έχει φτάσει στις 32 συμμετοχές! Ανάμεσά τους θα δει κάποιος μερικές από τις κορυφαίες εταιρείες του χώρου, κυρίως από τις Κάτω Χώρες και τη Δανία, όπως οι Urban Arrow και Winther Bikes αλλά και μικρότερες εταιρείες και ανεξάρτητους κατασκευαστές.
Επίσης, υπάρχουν προτάσεις πιο “compact” όπως αυτή της Tern, μιας από τις κορυφαίες εταιρείες αναδιπλούμενων ποδηλάτων, που παρουσίασε το HSD ένα cargo bike κατάλληλο για μεταφορά μεγάλων αντικειμένων (αλλά και προσώπων) με ελάχιστο όγκο και ένα εντυπωσιακό σύστημα αναδίπλωσης.
Οι τάσεις στα Cargo Bike
Υπάρχουν σήμερα διαφορετικές προτάσεις στην αγορά: τα επαγγελματικά cargo bikes, με δυνατότητα μεταφορά φορτίων ή κατασκευασμένα για εμπορικούς ή διαφημιστικούς σκοπούς και τα πιο ελαφρά cargo bikes, κατάλληλα για οικογένειες και τον καθημερινό χρήστη.
Σε κάθε περίπτωση οι επιλογές είναι πολλές και οι ανάγκες που έρχονται να καλύψουν τα cargo bikes ακόμα περισσότερες, δείχνοντάς μας πως το θέμα μετακίνησης στις σύγχρονες πόλεις δεν είναι μόνο… μηχανοκίνητη υπόθεση!
Εμπορευματικές διανομές με ποδήλατα (cycle logistics)
Οι αστικές εμπορευματικές διανομές αφορούν το τελευταίο μίλι (last-mile) της μεταφοράς, δηλαδή τα τελευταία 10 χλμ από τον αποθήκη ή το κέντρο διανομής μέχρι τον τελικό προορισμό της παραγγελίας. Ορισμένες από τις μεγαλύτερες εταιρείες διανομής κάνουν μία ακόμη διάκριση της αστικής μεταφοράς που περιλαμβάνει, εκτός από το τελικό μίλι, τα τελευταία μέτρα (last-meters) της εμπορευματικής μεταφοράς, κατά την οποία η παράδοση γίνεται συνήθως μέσω van σε περιοχές υψηλής πυκνότητας (εντός π.χ. 1 km2).
Σε αυτού του είδους τις εμπορευματικές μεταφορές, της κάλυψης δηλαδή της τελικής απόστασης, εμπλέκονται οι διανομές με ποδήλατα (cargo bikes) για την παράδοση του προϊόντος μέσα στην ίδια ημέρα ή ακόμη και μέσα στην ίδια ώρα. Εκτός όμως από την κάλυψη της τελικής απόστασης της μεταφοράς, η αστική εμπορευματική διανομή με ποδήλατα προσφέρει και υπηρεσίες παραλαβής ενός προϊόντος από ένα σημείο (first-mile) και παράδοσης σε ένα άλλο σημείο μέσα στην πόλη για περαιτέρω μεταφορά. Ένα παράδειγμα αυτού του είδους υπηρεσίας αστικών εμπορευματικών διανομών με ποδήλατα είναι η παραλαβή δέματος από ένα σημείο και η παράδοσή του σε ένα hub με σκοπό την μεταφορά του με ένα μέσο μεταφοράς (π.χ. τρένο) σε άλλη πόλη.
Η χρήση ποδηλάτων αποτελεί έναν εναλλακτικό τρόπο αστικής εμπορευματικής διανομής με μηδενικές εκπομπές ρύπων που χρησιμοποιούνται σήμερα σε πολλές μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις, όπως το Παρίσι, το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες. Τα είδη των ποδηλάτων που χρησιμοποιούνται είναι ανεξάρτητα από τον αριθμό των τροχών, καθώς χρησιμοποιούνται δίκυκλα αλλά και τρίκυκλα οχήματα.
