Τη στήλη επιμελείται ο Αχιλλέας Παπαδόπουλος, Ειδικός Καρδιολόγος.
Αναδημοσίευση άρθρου του καθηγητή Παύλου Τούτουζα.
Ακούγοντας προχθές τις παραινέσεις του φίλου μου Κώστα για μικρά και ευκολονόητα άρθρα, το σημερινό τού το αφιερώνω. Άλλωστε «το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν». Έχει δίκιο ο φίλος μου.
Στη βάση της πυραμίδας της μεσογειακής διατροφής βρίσκονται τα φρούτα, τα οποία πρέπει να καταναλώνονται σε ικανή ποσότητα για μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή. Συχνά ως μέτρο, μια μερίδα έχουμε ένα φλιτζάνι του τσαγιού και αρκούμεθα όταν αυτό γεμίζει π.χ. με φράουλες, βερίκοκα ή σταφύλια. Επίσης,μερίδα είναι μία φέτα πεπόνι ή δυο σύκα ή ένα μεγάλο ροδάκινο ή μια μπανάνα. Με τρεις έως πέντε μερίδες φρούτων την ημέρα ο οργανισμός καλύπτει τις ανάγκες του. Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν φυτικές ίνες και αντιοξειδωτικά. Αυτά ελαττώνουν την LDL χοληστερόλη και τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων. Η αύξηση της πρόσληψης υδατοδιαλυτών φυτικών ινών κατά 5-10 γρ. την ημέρα συνοδεύεται από μείωση 5% της LDL χοληστερόλης.
Όταν τα φρούτα και τα λαχανικά έχουν εντονότερο χρώμα, π.χ. το ροδάκινο, το καρότο ή το σπανάκι, τότε έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία απ’ όσο οι λευκωπές φυτικές τροφές, όπως η πατάτα.
Τα φρούτα είναι αντιοξειδωτικά ακόμα και όταν τα παίρνουμε σε χυμό, ο οποίος όμως στερείται φυτικών ινών. Η αντιοξειδωτική δράση τους οφείλεται στις βιταμίνες και συγκεκριμένα στη βιταμίνη C (ασκορβικό οξύ), στη βιταμίνη Ε (α-τοκοφερόλη), τη β-καροτίνη, σε φλαβονοειδή και στο σελίνιο. Όμως δεν είναι το ίδιο τελευταία, χωρίς το περιβάλλον του φρούτου, είναι δυνατόν να έχουν είτε προ-οξειδωτική ανεπιθύμητη ενέργεια είτε αντι-οξειδωτική δράση, ανάλογα με τη συγκέντρωση που έχουν διάφορα ιόντα μετάλλων στους ιστούς.
Οι μέχρι στιγμής μελέτες είναι αρνητικές ως προς τη θεραπεία με βιταμίνες σε χάπια με ενδεχόμενη εξαίρεση τη βιταμίνη Ε. Το βέβαιο είναι ότι η αντιοξειδωτική δράση γίνεται με φρέσκα λαχανικά και φρούτα.
Τα φρούτα έχουν τις βιταμίνες που χρειάζεται ο οργανισμός, όπως επίσης πρωτεΐνες, ιχνοστοιχεία και τις απαραίτητες ίνες για τη λειτουργία του εντέρου. Τα καλύτερα φρούτα είναι της εποχής. Τέτοια φρούτα εποχικά που καταναλίσκονται αφόβως είναι το καρπούζι, το πεπόνι, τα σύκα, η μπανάνα. Αλλοίωση σχετική μπορεί να έχουν τα πορτοκάλια και τα μήλα επειδή, συνήθως, η εποχή τους έχει από καιρό περάσει. Όταν αγοράζεις φρούτο, πρώτα μύρισέ το και θα ευχαριστηθείς εάν αισθανθείς την ευωδία. Αν όμως έχει τραύμα πάνω του με μυρωδιά απούσα ή δυσάρεστη, τοποθέτησέ το πάλι στον πάγκο.
Ζούμε στην εποχή της τεχνικής παραγωγής και στην καλλιέργεια των φρούτων αναμειγνύονται ουσίες που δεν θα έπρεπε. Για παράδειγμα, οι φράουλες και τα μήλα μπορεί αν περιέχουν νιτρώδη, τα ξερά φρούτα συχνά έχουν θειάφι, όπως συχνά και το βερίκοκο ψεκάζεται με θειάφι, παίρνει χρώμα ανοιχτό και όχι καφέ πορτοκαλί. Χωρίς θειάφι το βερίκοκο είναι πιο νόστιμο. Γενικά πρέπει να παρακάμπτουμε τα υπερμεγέθη φρούτα.
Τα φρούτα σήμερα πάσχουν όχι μόνον λόγω παρέμβασης στην παραγωγή αλλά και λόγω ταλαιπωρίας στη μεταφορά τους. Αρχίζουν να γίνονται επικίνδυνα τα φρούτα όταν έχουν «μώλωπες», είναι γδαρμένα και παραμορφωμένα. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, ώστε να καταναλίσκονται γρήγορα αφού πλυθούν καλά για να φύγει το τραύμα, το θειάφι και μικροβιοκτόνα φάρμακα. Τα φρούτα θα έπρεπε να τρώγονται με τη φλούδα, αλλά τώρα επειδή φοβόμαστε πρέπει να ξεφλουδίζονται.
Τα φρούτα διατηρούνται στο ψυγείο και όχι στο ράφι με εξαίρεση τα μήλα και τα εσπεριδοειδή. Εδώ πρέπει να λεχθεί ότι η καλή θερμοκρασία του ψυγείου για τη συντήρηση των φρούτων είναι χαμηλή -15oCέως -40οC. Ενίοτε τέτοιο ψυγείο δεν έχουν ούτε τα σούπερ-μάρκετ. Τα κομμένα φρούτα διατηρούνται καλύτερα σε πλαστικές σακούλες ή σφραγισμένα δοχεία στο ψυγείο.