Της Νόρας Κωνσταντινίδου
Οι ανήμερα εκκλησιαζόμενοι στις 4 Δεκεμβρίου, ημέρα μνήμης της μεγαλομάρτυρος και αθλοφόρου Αγίας Βαρβάρας, και στη διάρκεια που παρακολουθούν τον Όρθρο, θα ακούσουν στους ψαλμούς τα λόγια από τα τέσσερα ιδιόμελα της Αγίας Βαρβάρας, όπως το τελευταίο:
«Αθλητικήν οδεύσασα οδόν, προγονικήν εξέφυγες βουλήν, Βαρβάρα πανσεβάσμιε, καί ως μέν Παρθένος φρονίμη, λαμπαδηφόρος εισήλθες, εις τάς αυλάς τού Κυρίου σου, ως δέ Μάρτυς ανδρεία, χάριν έλαβες ιατρεύειν, τής σαρκός σαθράν λύμην, Αλλά καί ημάς τούς ανυμνούντάς σε, ψυχικών αλγηδόνων εκλύτρωσαι, ταίς πρός Θεόν ικεσίαις σου».
Η φράση «της σαρκός σαθράν λύμην» αναφέρεται στην αρρωστημένη σάρκα από λύμη, όπως έλεγαν την ευλογιά ή και από παραφθορά την «ευφλογία». Με οποιοδήποτε, όμως, όνομα (λύμη, ευλογιά ή ευφλογιά) η πλέον σοβαρή ένδειξή της ορίζεται στο αποτέλεσμα. Η συχνότερη κατάληξή της είναι θανατηφόρα εξέλιξή της. Ώρα κορωνοϊός.
Αποδείχθηκε η ευλογιά οξεία και ιδιαιτέρως μολυσματική, μεταδοτική νόσος, χωρίς κανένα ιάσιμο φάρμακο να αποδώσει αποτελεσματική την ευοίωνη χρήση. Η αναποτελεσματικότητα και η επιδημική μορφή της μάστιζε ομαδικά γενεές παιδιών αλλά και μεγάλους στα χρόνια. Τις ευάλωτες ηλικίες, θα λέγαμε. Τα δύο άκρα. Οι επιλογές δεν είναι υπαρκτές. Η καταφυγή στη χάρη της Αγίας Βαρβάρας προσφέρεται σαν ένας ανοικτός δρόμος, εξαιρετικώς αναγκαίος. Η επιβεβαίωση της ολόθερμης συμπαράστασης της Αγίας διαπιστώνεται στην εξανθηματική υποχώρηση που παρατηρήθηκε το 1796. Τότε καθιερώθηκε το εμβόλιο της δαμαλίδας, όπως λέγονταν το νεογέννητο της αγελάδας.
Δύο Έλληνες γιατροί, ο Χιώτης Εμμανουήλ Τιμόνης και ο Κεφαλλονίτης Ιάκωβος Πυλαρινός, παρουσίασαν στην Κωνσταντινούπολη πλήθος από πειράματα αυτεμβολιασμού σε διάφορους ζωντανούς οργανισμούς, για να καταλήξουν στο εμβόλιο. Στην Ελλάδα ο εμβολιασμός επιβλήθηκε το 1835, λίγα χρόνια υστερότερα από την ίδρυση της Αθήνας ως πρωτεύουσας της ελεύθερης Ελλάδας (1830).
Ωστόσο, από τότε ως σήμερα οι Έλληνες, προσκολλημένοι στα εμβόλια, δεν τα εγκατέλειψαν ποτέ, χωρίς ούτε στιγμή να προστρέχουν στην Αγία Βαρβάρα. «Βαρβάραν την αγίαν τιμήσωμεν· εχθρού γαρ τας παγίδας συνέτριψεν και ως στρουθίον ερρύσθη εξ αυτών βοηθεία και όπλω του Σταυρού η Πανσεμνος». Αυτό σημαίνει πως όσο η Επιστήμη και η Παράδοση συμβαδίζουν αγκαλιαστά, άσωμεν: «Δεν σε φοβάμαι κυρ-βοριά / όσο άγρια κι αν σφυρίζεις / έχω τις ρίζες μου βαθειά / κι άδικα φοβερίζεις». Παρακαλώ, όπου βοριάς διαβάστε κορωνοϊός.
