Τεχνίτες πρόσφυγες του 1922 στη Δράμα

0
2571
Στο καροποιείο-σιδηρουργείο του καταγόμενου από τον Σκοπό Σαράντα Εκκλησιών της Αν. Θράκης Κώστα Μορφίδη (αριστερά). Ήρθε ορφανός το 1922 και έμαθε την τέχνη στη Δράμα, από Αδριανουπολίτη καροποιό. Εδώ εικονίζεται με τους βοηθούς και τους μαθητευόμενους. Δεύτερος από αριστερά ο μικρός Δημοκράτης Τσίρογλου και άκρη δεξιά ο Αναστάσιος Κιουτσούκης, από γονείς Μικρασιάτες. Στο κέντρο αναγνωρίζονται ο Μιχαήλ Μανωλακόπουλος και ο Στέργιος Μόμτσος, από γονείς Ανατολικοθρακιώτες (1952). Μουσικοχορευτικός Σύλλογος Προσοτσάνης «Ο Μέγας Αλέξανδρος» - Συλλογή Γιάννη Αραμπατζή

Αφιέρωμα των «Χ» στην Εκατονταετηρίδα 1922-2022, κάθε Δευτέρα


 

 

Γεωργία Μπακάλη – Δημήτρης Ι. Σφακιανάκης

 

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Κ Α Ρ Ο Π Ο Ι Ο Ι
Οι φημισμένοι τεχνίτες των μέσων μεταφοράς

 

Οι ονομαστοί Ανατολικοθρακιώτες καροποιοί συνέχισαν και στη νέα πατρίδα την παραδοσιακή τέχνη τους, αναπτύσσοντας οικογενειακά εργαστήρια με καλφάδες και τσιράκια. Οι Αδριανουπολίτες ήταν ειδικευμένοι στις «σούστες», γρήγορα αλογόκαρα με τοξοειδείς, αντικραδασμικές σούστες, ενώ οι Σαραντακκλησιώτες στα «παϊτόνια», τετράτροχες άμαξες με σούστες και πτυσσόμενη κουκούλα – τα «ταξί» της εποχής. Στη Δράμα τα κάρα ήταν κατά βάση σιδερένια και τετράτροχα, για ζεύξη ενός ή δύο αλόγων, ενώ τα βοδόκαρα ήταν εξ ολοκλήρου ξύλινα και παραγγέλνονταν για χρήση στο χωράφι. Σύμφωνα με τον συγγραφέα Θ. Αθανασιάδη, το 1927 στην πόλη της Δράμας ασκούσαν το επάγγελμα έξι καροποιοί, οι: Β. Καψάλης, Π. Αραμπατζής, Σ. Καψάλης, Δ. Δημητριάδης, Αχ. Ζαφειρόπουλος και Κ. Χαριουπολίτης. Οι πρόσφυγες καροποιοί, μετά την Τρίτη Βουλγαρική Κατοχή (1941-1944) –και πριν την επέκταση του οδικού δικτύου– κάλυψαν επιτυχώς τις αυξημένες ανάγκες της υπαίθρου για ζωήλατα τροχοφόρα, συμβάλλοντας έτσι σε μια πρώτη οικονομική ανάκαμψη της δραμινής περιφέρειας.

 

Κατασκευή της ξύλινης -συνήθως δωδεκάκτινης- ρόδας στο καροποιείο του Αναστάσιου Καρυωτάκη, από την Ανατολική Θράκη, στον Άγιο Αθανάσιο Δράμας (δεκαετία του ’40).
Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Αθανασίου – Συλλογή Κώστα Κυριαζή-Κηπουρού

 

Ο Δημήτρης Αραμπατζής, πρόσφυγας πρώτης γενιάς, έμαθε από τον πατέρα του στις Σαράντα Εκκλησιές την τέχνη της καροποιίας και τη συνέχισε στη Δράμα. Εδώ στο καροποιείο του (πρώτος δεξιά), με το προσωπικό (1948).
Συλλογή Μιχάλη Αραμπατζή

 

Ο γιος του Μιχάλης (πρώτος αριστερά) συνέχισε την οικογενειακή παράδοση και αναδείχτηκε σε κορυφαίο καροποιό, καθώς συνδύαζε την τέχνη του σιδερά και του ξυλά, που κατεργαζόταν ανεπεξέργαστη καροξυλεία φερμένη από το Καρά-Ντερέ (αρχές της δεκαετίας του ’50).
Συλλογή Μιχάλη Αραμπατζή

 

Ο Χρήστος Σιδηρόπουλος, από την Αμάσεια του Πόντου, στο καροποιείοπου διατηρούσε με τον αδελφό του Ανέστη, στη Νέα Αμισό, φωτογραφίζεται μαζί με τους καλφάδες, μετά την ολοκλήρωση της δημιουργίας του. Παραδίδει την τετράτροχη άμαξα στον νέο ιδιοκτήτη-πελάτη, που φαίνεται σε δεύτερο πλάνο (δεκαετία του ’30).
Αρχείο Χρήστου Σιδηρόπουλου, εγγονού

 

 


(Το υλικό αυτού του άρθρου βασίζεται στο ιστορικό-φωτογραφικό λεύκωμα: Γεωργία Μπακάλη – Δημήτρης Ι. Σφακιανάκης, Η Δράμα των προσφύγων. Αφιέρωμα μνήμης, Δράμα 2019. Το αφιέρωμα στην «Εκατονταετηρίδα» γίνεται σε συνεργασία με την ιστοσελίδα Πύλη της Δράμας ή pylidramas.gr, με παράλληλη δημοσίευση)

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ
Captcha verification failed!
Η βαθμολογία χρήστη captcha απέτυχε. Παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας!