Του Αχιλλέα Παπαδόπουλου, Ειδικού Καρδιολόγου
Η οικονομική κρίση στη Ν. Ευρώπη διευρύνει τις ανισότητες που προϋπήρχαν στην υγεία και στην πρόσβαση των ασθενών στις σύγχρονες θεραπείες μεταξύ των Ευρωπαϊκών χωρών. Από τον περασμένο Οκτώβριο, στη Σύνοδο Κορυφής για τη σημασία της χρήσης του καρδιακού απινιδωτή που έγινε στο Βελιγράδι, ο πρόεδρος της European Heart Rhythm Association καθηγητής A. Angelo υπογράμμιζε: «Οι εμφυτεύσιμες συσκευές, όπως οι καρδιακοί απινιδωτές, μπορεί να σώσουν ζωές και δεν είναι πολυτέλεια». Αφορμή υπήρξε η διαπίστωση ότι οι καρδιακοί εμφυτευόμενοι επινιδωτές χρησιμοποιούνται ελάχιστα σε χώρες της Αν. Ευρώπης, με τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας και αναπηρίας.
Η πρωτοβουλία της ομάδας εργασίας της EHRA για τη ζωή με τη χρήση καρδιακού απινιδωτή ξεκίνησε το 2009, όταν οι ηλεκτροφυσιολόγοι αποφάσισαν να κάνουν κάτι για τις τεράστιες ανισότητες που παρατηρούνται στη θεραπεία των καρδιακών αρρυθμιών σε όλη την Ευρώπη. Τα στοιχεία που συνέλεξαν ανέδειξαν συγκλονιστικές διαφορές ως προς τη διαθεσιμότητα και τη χρήση των επεμβατικών θεραπειών για καρδιακές αρρυθμίες.
Η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία προσπαθεί να μειώσει τις ανισότητες αυτές στη θεραπεία των ασθενών, καλώντας όλους τους εμπλεκόμενους πολιτικούς, γιατρούς, οργανώσεις ασθενών και βιομηχανία να συνεργαστούν. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα υπολογίζεται ότι κοστίζουν στην οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 169 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, ενώ και στις ΗΠΑ είναι η κύρια αιτία θανάτου και αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 25% του συνολικού αριθμού θανάτων. Στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης αποτελούν την κύρια αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας με υψηλότερα ποσοστά, τα οποία, σε ορισμένες περιπτώσεις, φθάνουν το 60% του συνόλου των θανάτων. Έτσι, υπάρχει εκεί επείγουσα ανάγκη καλύτερης θεραπείας. Στη Νότια Ευρώπη και στην Ελλάδα, που διαθέτει καλά εκπαιδευμένους ιατρούς, η οικονομική κρίση οδηγεί στην περικοπή των δαπανών υγείας, προκαλώντας εύλογες ανησυχίες για το μέλλον ορισμένων θεραπειών, που μπορεί να θεωρηθούν, αν και πολύτιμες, ακριβές. «Οι καρδιακοί απινιδωτές έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τη θνησιμότητα στη δευτερογενή πρόληψη» τόνισαν ομιλητές στη διάρκεια της συνόδου. «Δυστυχώς, η θεραπεία με τους απινιδωτές δεν χρησιμοποιείται αρκετά στην πρόληψη του αιφνίδιου καρδιακού θανάτου, λόγω οικονομικών και πολιτικών προβλημάτων, καθώς και εκπαιδευτικών ανισοτήτων που υπάρχουν ιδιαίτερα στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης».
Στη χρήση του απινιδωτή παραβιάζεται όμως για μία ακόμη φορά και η «ισότητα» των δύο φύλων. Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Heart έδειξε ότι οι γυναίκες είναι λιγότερο πιθανό να δεχτούν εμφυτεύσιμους καρδιακούς απινιδωτές μετά τη διάγνωση της καρδιακής νόσου, αλλά και άλλες θεραπείες, όπως β-αναστολείς, στατίνες, ακόμα και ασπιρίνες. Αυτό συμβαίνει επειδή πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι καρδιακές παθήσεις είναι νόσος των ανδρών, παρότι στην πραγματικότητα πλήττουν περισσότερο τις γυναίκες. Οι αριθμοί για το 2010 στις ΗΠΑ για τις γυναίκες είναι αποκαλυπτικοί: 8.400.000 περιστατικά στεφανιαίας νόσου (209.000 θάνατοι), 3.500.000 περιστατικά άλλης καρδικαής προσβολής (65.400 θάνατοι) και 2.700.000 περιστατικά καρδιακής ανεπάρκειας (159.000 θάνατοι).
Ακόμη δεν έχει καταρριφθεί ο μύθος ότι οι γυναίκες δεν προσβάλλονται και αυτό εμποδίζει την πρόληψη. Παλαιότερα, το 2005, μία μελέτη του American Heart Association αποκάλυψε ότι μόνο το 8% των ιατρών της πρωτοβάθμιας φροντίδας γνώριζαν ότι οι καρδιακές παθήσεις σκοτώνουν περισσότερες γυναίκες, παρότι αυτό έχει καταδειχθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες από το 1984. Μάλιστα, το πρώτο έτος μετά την καρδιακή προσβολή, οι γυναίκες έχουν 28% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από ό,τι οι άνδρες.
