Της Νόρας Κωνσταντινίδου
Οι περισσότεροι από τους Δραμινούς που γνώρισαν από κοντά τον αξέχαστο ποιητή, πεζογράφο και δοκιμιογράφο Νίκο Α. Κωνσταντινίδη, αλλά και εκείνοι που έχουν διαβάσει τα κείμενα του άγρυπνου συγγραφέα που κυνηγούσε ακάθεκτος τα θέματα της επικαιρότητας, όλοι τους θα θυμούνται το μόνιμο και κεντρικό μέλημά του για τη Δράμα. Την αγαπούσε τη γενέτειρά του, την «πόλη των συνόρων» πολύ. Έμπρακτα εξάλλου έχει διαλαλήσει τις αρμόζουσες επιλογές του στους επιλεκτικούς τίτλους των εκλεκτών πεζογραφημάτων του. Ορισμένως «μιλούν» από μόνα τους. Αναφέρονται στις πνευματικές επιδόσεις του υιού (καμάρι του ιεροψάλτη της Μητροπόλεως Δράμας Αθανασίου) οι επικεφαλίδες των βιβλίων του. Παρατίθενται εκδοτικά και με χρονολογική σειρά, όπως: Α). ΙΣΤΟΡΙΚΑ και ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ για την ΠΟΛΗ της ΔΡΑΜΑΣ (των εκδόσεων Θεσσαλονίκης, 1997). Β). ΕΠΙΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΔΡΑΜΑΣ (των εκδόσεων Θεσσαλονίκης, 1988). Γ). Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΤΣΕΛΙΚΗΣ ΚΑΙ Η ΔΡΑΜΑ (των εκδόσεων Θεσσαλονίκης, 1998). Δ). Η Δράμα και η Δραβήσκος (των εκδόσεων Θεσσαλονίκης 1999, ομιλία). Η αναφορά στην πόλη της Δράμας που προέκυψε ως επισήμανση από τους τίτλους των παραπάνω βιβλίων του Δραμινού συγγραφέα γίνεται σκόπιμα και δε φαίνεται να περάσει απαρατήρητη. Πρόκειται για σειρά αλλεπάλληλων εκδόσεων, παραπλήσιων με την εκπνοή του 20ου αιώνα.
Εύλογα θυμίζει ο ρέκτης, πνευματικός δημιουργός Νίκος Κωνσταντινίδης το απόμακρο παρελθόν της γενέτειράς του, που στην ουσία του είναι οικείο ως δομή του αρχαίου κόσμου. Εξυπακούεται επομένως πως είναι στενά συνδεδεμένη με το Φίλιππο Β΄ (359-336 π.Χ) και τους Φιλίππους, το Παγγαίο με τα μεταλλεία του χρυσού και του αργυρού στη Μακεδονία και τη Θράκη. Ίσως γι’ αυτό, για τη διάκοσμο στο εξώφυλλο του συγκεκριμένου πρώτο του βιβλίο με τον πεζό λόγο στο γράψιμο και τον τίτλο: ΙΣΤΟΡΙΚΑ και ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΝΑΤΑ για την ΠΟΛΗ της ΔΡΑΜΑΣ παραθέτει ως ενεργό σήμαντρο μια φωτογραφία. Προσεκτικά και από τον ίδιο επιλεγμένη, αλλά και διψαλέα κατοχυρωμένη την αξιοποιεί στο βαθμό που αρμόζει. Την περιγράφει επιδεικτικά ο ίδιος στην 6η σελίδα (μετά τα προκαταρκτικά των σελίδων στα βιβλία), ως ένα «γραφικό παραδοσιακό ανηφοράκι στο χώρο της παλιάς πόλης στρωμένο με λίθους χειμάρρων. Χρόνια της τουρκοκρατίας· η πρόβλεψη είχε γίνει μόνο για το πέρασμα ανθρώπων και ζώων».
Το μέλημά του για τη διακίνηση «ανθρώπων και ζώων» από τον συγγραφέα της Δράμας αποκτά ενδιαφέρον. Η ευαισθησία εξάπτει επιτήδεια την περιέργεια και το παρελθόν από ένα υπόγειο δρομάκο χαρίζεται στους μελλοντικούς χρόνους. Το αποτύπωμα της εικόνας γίνεται απαραίτητο συμπλήρωμα της γνώσης. Στις μέρες μας είδαμε με τα μάτια μας και μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα στο ανασκαμμένο χώμα τους «στρωμένους λίθους των χειμάρρων», τις κροκάλες, που θα λέγαμε κοινώς. Απρόσμενα και με την ανεύρεση των τοποθετημένων λιθαριών έγινε η ζεύξη του απώτερου παρελθόντος με το σήμερα που οδηγεί στην προσδοκία του μέλλοντος. Οι τοπικές εφημερίδες πρώτες έδωσαν την είδηση. Ο μικρογράμματος τίτλος στην εφημερίδα της Δράμας «ΧΡΟΝΙΚΑ» διαλάλησε μεταξύ των πρώτων τη γραπτή πληροφορία. Η ακοίμητη «φρουρός» του Αρχαιολογικού Μουσείου Δράμας κυρία Βασιλική Πουλιούδη πρόλαβε και με την αρχαιολογική της ιδιότητα και την επαγρύπνηση στο καθήκον της προκειμένου να ενημερώσει επαΐοντες και μη με ολοκληρωμένη την αλήθεια. Διαβάσθηκε και θα διαβάζεται ο τίτλος ως έχει (Τα γραπτά μένουν): «Ευρήματα παντού κάτω από τη γη της Δράμας».
Αξιοπρόσεκτη, ενθαρρυντική και πλεονάζουσα η πρόσφατη των «ΧΡΟΝΙΚΩΝ» πρόταση: «Ευρήματα παντού κάτω από τη γη της Δράμας», γράφεται και ο νους εύκολα πηγαίνει στις υπερβολές. Ίσως αθέλητα να οδηγεί η πρόταση τη μνήμη σε όσους Δραμινούς επισκέφτηκαν το Νομισματικό Μουσείο που στεγάζεται στο Ιλίου Μέλαθρον του Ερρίκου Σλήμμαν. Εκεί στην πρώτη αίθουσα και σε περίοπτη θέση εκτίθεται πλαγιαστός σκύφος (καυκί ή αμφορέας) με νομίσματα χυμένα παραδίπλα ελληνικά και ρωμαϊκά. Τα νομίσματα βρέθηκαν στην Αδριανή της Δράμας. Πέραν αυτού η μνήμη, άλλως και η θύμηση προτίθενται να μας μεταφέρουν στο νομισματοκοπείο της Αμφίπολης. Γραμμένο με ανεξίτηλη γραφή στο μυαλό μας παραμένει η εικόνα με το τετράδραχμο του Φιλίππου Β’ στο οποίο απεικονίζονται η κεφαλή του Δία και ένας νεαρός ιππέας που κρατά κλαδί φοίνικα, σύμβολο νίκης. Ο ιππέας αναφέρεται στη νίκη του αλόγου του Φιλίππου στους ιππικούς αγώνες της Ολυμπιάδας του έτους 356 π. Χ. στο βιβλίο με τον τίτλο: Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΤΩΝ ΠΕΡΙΗΓΗΤΏΝ (15ος – 20ός αιώνας). Το έντυπο ανήκει στις εκδόσεις του «ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΠΕΝΑΚΗ». Φέρνει την ημερομηνία 8 Φεβρουαρίου 20005 – 6 Μαρτίου 20005.
Η επιλογή των βιβλίων έγινε από τον βιβλιογραφικό κατάλογο της Συλλογής Δημητρίου Κοντομηνά. Στην Εισαγωγή και τα Σχόλια συνέβαλε η μοναδική Ερευνήτρια Ιόλη Βιγγοπούλου. Ο σχεδιασμός και η επιμέλεια της Έκθεσης υλοποιήθηκε από τον ανεπανάληπτο γνώστη μιας απέραντης βιβλιογραφίας τον Κωνσταντίνο Σταΐκο και οι εκδόσεις βιβλίων- βιβλίου βρίσκονται στην «καλύτερη τους ώρα» το 2005. Στη Δράμα το 2023 η γη της βγάζει στο φανερό ευρήματα παντού, και ο Νίκος Κωνσταντινίδης που αποχαιρέτησε τον μάταιο αυτόν κόσμο άφησε γραπτή την παρακαταθήκη του στα βιβλία του, όπως: « Σε πιο παλιά χρόνια υπήρχαν άφθονα και αξιόλογα αρχαιολογικά μνημεία στη Δράμα. Ούτε η Αδριανούπολη, ούτε οι γειτονικοί Φίλιπποι μπορούσαν να συγκριθούν με τη Δράμα ως προς το πλήθος των επιγραφών ελληνικών και ρωμαϊκών». Και σήμερα! Τί γίνεται σήμερα; Μήπως αποπαίδισε η φύση;
